مرتضی محمدپور | شهرآرانیوز - از میدان پانزده خرداد که به سمت میدان امام خمینی (ره) بروید، وارد خیابان خرمشهر می‌شوید که تقریبا در همه ساعات شبانه روز با ازدحام و ترافیک مواجه است، اما شلوغی این بولوار به هر عاملی که مربوط باشد، به دلیل رونق نمایشگاه‌های اتومبیل نیست و فروشندگان خودرو در این گالری‌های پرنور، مدت هاست که در انتظار این هستند که چشمشان به حضور مشتری روشن شود و بازار از رکودی که با آن دست وپنجه نرم می‌کند، فاصله بگیرد.
بی خبری، مهمترین خبری است که از گشت وگذار چندساعته در این بازار و گفتگو با چند نفر از نمایشگاهداران و فروشندگان خودرو در این بولوار حاصل می‌شود. شرایط به گونه‌ای است که گویا زمان برای فروشندگان خودرو متوقف شده است؛ هیچ کس پیش بینی دقیقی از سرنوشت آینده بازار ندارد و سطح دغدغه نمایشگاه داران از ثبات قیمت خودرو، رونق بازار و عرضه‌های جدید خودروسازان، به تأمین اجاره بهای نمایشگاه و هزینه آب، برق، گاز و تلفن تقلیل پیدا کرده است.
نوسانات قیمت ارز و خوف و رجا بر سر احیاشدن یا نشدن برجام، اگرچه در سال‌های اخیر، پاشنه آشیل وضعیت اقتصادی کشور بوده و بازار‌های مختلف را با آسیب‌های شدید مواجه کرده است، در این میان، شاید بتوان بازار خودرو را بارزترین مظهر نابسامانی نظام اقتصاد کشور دانست؛ زیرا با افزایش نرخ دلار، قیمت خودرو هم افزایش می‌یابد، اما کاهش نرخ ارز علی رغم انتظارات کارشناسان، تأثیر شایان توجهی در کاهش قیمت خودرو ندارد تا در نهایت، مردم، بازنده این بازار همیشه صعودی باشند.
رئیس اتحادیه نمایشگاه داران و فروشندگان اتومبیل مشهد، در پاسخ به سؤال شهرآرا درباره پیش بینی وضعیت بازار خودرو، پرسش دیگری مطرح می‌کند. حمید رضا حیدری می‌گوید: آیا اصلا وضعیت بازار این قدر ثبات دارد که بتوانیم پیش بینی کنیم؟ در شرایط فعلی، نه فقط کارشناسان، بلکه حتی مدیران، نمی‌توانند پیش بینی دقیقی داشته باشند. خودرو به تازگی گران نشده است، بلکه فروشندگان درانتظار یک خبر متقن و معتبر از سرنوشت مذاکرات، خودرو‌ها را در پارکینگ و گاراژ نگه داشته اند. به گفته وی تنها راه نجات بازار از رکود، انتشار خبری روشن و قطعی از سرنوشت مذاکرات است که خاتمه‌ای بر چشم انتظاری و بلاتکلیفی بازار باشد. مردم می‌خواهند بدانند که بالاخره سرنوشت مذاکرات چه می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: اگر اعلام شود که واردات خودرو میسر نیست، شاهد جهشی بی سابقه در قیمت‌ها خواهیم بود و واردات خودرو می‌تواند تا حد زیادی به کاهش قیمت‌ها و ایجاد ثبات کمک کند، اما به هر ترتیب، مذاکرات چه به بن بست رسیده باشد و چه نرسیده باشد، اگر مردم از سرنوشت واقعی آن باخبر باشند، دیگر منتظر نمی‌مانند و بدون توجه به نوسانات دلار، دوباره اقدام به خرید خودرو می‌کنند که به خروج بازار از رکود فعلی خواهد انجامید.
با این حال نمی‌توان اثرگذاری سیاست تولیدکنندگان بر بازار خودرو را نادیده گرفت؛ موضوعی که داوود ظهوریان، کارشناس بازار خودرو، هم در پاسخ به سؤال شهرآرا بر آن صحه می‌گذارد و تأکید می‌کند: علاوه بر پایبندنبودن شرکت‌ها به تعهدات خود در حوزه فروش، عرضه ضعیف و قطره چکانی خودرو هم باعث می‌شود بازار همیشه تشنه بماند. وی می‌افزاید: واردات خودرو، طرح امیدوارکننده‌ای بود، اما در عمل، بازهم نمی‌توان به آن امید داشت؛ زیرا کشور ما در سال به بیش از یک ونیم میلیون خودرو نیاز دارد، درحالی که خودروسازان، حداکثر سالانه ۹۰۰ هزار خودرو تولید می‌کنند. در این شرایط واردات ۳۰ هزار خودرو تأثیر چندانی بر بازار نمی‌گذارد. اگر سالانه ۱۵۰ هزار خودرو به کشور وارد شود، تا حدودی سبب بهبود وضعیت بازار و تعدیل قیمت‌ها خواهد شد.
تورم افسارگسیختهای که دهه‌های متمادی باعث کاهش قدرت خرید مردم شده است، آن‌ها را به تکاپو واداشته تا برای حفظ ارزش سرمایه شان در بازار‌های مصرفی همچون مسکن و خودرو سرمایه گذاری کنند. با این حال تحریم‌ها و خروج خودروسازان خارجی از ایران، ممنوعیت واردات و البته قیمت گذاری دستوری خودرو‌های داخلی که زیان سازی و کاهش تولید آن‌ها را در پی داشته، باعث شده است قیمت خودرو در ارزان‌ترین انواع آن همچون پراید، در یک دهه گذشته با افزایش هزار و ۶۰۰ درصدی مواجه باشد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد اگر یک ایرانی با درآمد متوسط تصمیم به خرید پراید بگیرد، باید دست کم ۴۶ ماه دست به درآمد خود نزند و همه آن را کنار بگذارد، آن هم برای خرید خودرویی که ارزان‌ترین خودرو داخلی شناخته می‌شود. این رقم در ابتدای دهه ۹۰ کمتر از ۳۰ ماه بود.
در پیش بینی آینده بازار خودرو اگرچه سردرگمی و غیرقابل حدسبودن سرنوشت این بازار، نقطه نظر مشترک همه تحلیلگران است، کارشناسان همچنین معتقدند که روند قیمت خودرو در نیمه دوم سال، بیش از همه به کیفیت اجرای طرح واردات خودرو، نوسانات بازار ارز و به ویژه میزان تولید خودروسازان و عرضه در بازار بستگی دارد و اگر این سه شرط رعایت شود، سرنوشت امیدوارکننده تری درانتظار بازار خودرو در نیمه دوم سال خواهد بود؛ موضوعی که با توجه به عملکرد خودروسازان در یک دهه اخیر و بااهمیتتر دانستن سود تولیدکننده نسبت به دفاع از قدرت خرید مردم، امری دور از ذهن به نظر می‌رسد.