«توگ» خودروی ملی ترکیه محصولی است که بر اساس به‌روزترین استاندارد‌های جهانی ساخته شده است و در ۳ نسخه بنزینی، هیبریدی و برقی آماده ورود به بازار است.
ارژنگ حاتمی - با آنکه چند روزی از رونمایی خودرو ملی در ترکیه می‌گذرد، هنوز هم اظهارنظر‌های کاربران شبکه‌های اجتماعی و کارشناسان در این باره ادامه دارد. «توگ» محصولی است که بر اساس به‌روزترین استاندارد‌های جهانی ساخته شده است و در ۳ نسخه بنزینی، هیبریدی و برقی آماده ورود به بازار است. در همین راستا بزرگ‌ترین سؤالی که برای کاربران ایرانی پیش آمده آن است که چرا ترکیه توانست به خودرو ملی برسد، اما صنعت خودروسازی ما هنوز اندر خم یک کوچه است!
تا کی حسرت بخوریم؟
ترکیه با رونمایی از نخستین خودروی که به طور کامل ساخت این کشور است، اعلام کرد قصد دارد در نهایت تا ۱۷۵ هزار دستگاه از این خودرو را در سال تولید کند. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در مراسم رونمایی از این خودرو اشاره‌ای به طرح‌های شکست‌خورده در گذشته برای ساخت یک خودرو کاملا تولید داخل داشت و گفت: «ما همه با هم شاهد به واقعیت پیوستن رؤیای شصت‌ساله ترکیه هستیم. زمانی که ما این خودرو را در جاده‌های سراسر جهان ببینیم، به هدف خود دست یافته‌ایم.» بعد از انتشار این خبر اولین چیزی که در نظرات کاربران ایرانی مشهود بود، حسرتشان از این موضوع است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود: «ما حسرت، ما آه، ما هیچ، ما نگاه.»، «به این می‌گن خودرو ملی نه اون [..]که ما از روی ماشین‌های ۲۰ سال گذشته کپی می‌کنیم. تازه خیلی بد هم کپی می‌کنیم.»، «تا کی باید حسرت خودرو‌های تراز اول دنیا رو بخوریم؟ آیا لیاقت ایرانی واقعا اینه؟» و «غمگینم، مثل کسی که اولین خودرو ملی ترکیه رو دیده!».
طنازی کاربران ایرانی برای توگ
کاربران ایرانی ثابت کرده‌اند می‌توانند به هر خبری از زاویه طنز نگاه کنند و چه فرصتی بهتر از خبر تولید خودرو ملی در ترکیه و مقایسه این خودرو با سمند و پراید و امثالهم؟! برخی از کاربران ایرانی در این خصوص با طنز و کنایه چنین نظراتی داشتند: «دوستان عزیز، لطفا گول ظاهر این ماشین رو نخورید چراکه همون‌طور که همه می‌دونیم مهم‌ترین امتیاز ماشین‌های روز دنیا نه برقی بودن، نه داشتن سیستم‌های مختلف ایمنی بلکه داشتن زه بغله. اگه به تصاویر دقت کنید می‌بینید که این خودرو به‌اصطلاح ملی زه بغل نداره!»، «این ماشینشون رو تحویل ما بدن تا تبدیلش کنیم به وانت!»، «آهای اردوغان! اون‌قدر به خودت و به خودرو توگت نناز! ما ۲۰ سال قبل خودرومونو رونمایی کردیم. خودرو‌ملی، استاندارد، ایمن، فقط پراید!» و در نهایت کاربر دیگری نوشته است: «سمند ترکیه‌ای‌ها این شکلیه؟»
نقد کاربران به صنعت خودروسازی
برخی از کاربران نیز در نظرات و توییت‌هایــــشان کنایه‌هـــایی به خودرو‌های داخلی و گله‌هایی به مدیران خودروساز کشور داشتند: «چند سال پیش خودرو سمند خودرو ملی شد. ببین اینا چه شاسی و سدانی رو طراحی کردند و ساختند. با کشور هم‌مرز چقدر فاصله داریم؟»، «قابل توجه سایپا و ایران‌خودرو که معادل سرمایه‌گذاری ترک‌ها روی این خودرو برقی به بانک‌ها بدهکارند بابت تولیدات کم‌کیفیت خود.»، «برای صنعت خودروسازی خودمون متأسفم که با بیش از ۶۰ سال تجربه هنوز خودرو بی‌کیفیت می‌سازه و چندین برابر قیمت واقعی تحویل مردم می‌ده!»، «وقتی جان مردم برای سازندگان داخلی مهم نیست و حسگر عقب ماشین را که طرح جدید است به عنوان آپشن حساب می‌کنند و زه بغل را برمی‌دارند، فقط به دنبال کسر کار و کم کردن لوازم خودرو هستند، انتظار دارید پیشرفتی حاصل شود؟»
کارشناسان چه می‌گویند؟
این روز‌ها یکی از بزرگ‌ترین سؤالات افکار عمومی این است که ترکیه چطور توانست خودرو ملی تولید کند، ولی ما در این زمینه موفق نبوده‌ایم. این سؤال وقتی پررنگ‌تر می‌شود که به یاد آوریم ۵۹ سال پیش ترکیه برای اولین بار قصد تولید خودروی ملی داشت و خودرو «دوریم» را که در زبان ترکی به معنای انقلاب است با حضور جمال گورسل، رئیس جمهور وقت ترکیه، رونمایی کرد، اما آن مراسم به فاجعه‌ای تاریخی بدل شد. در باک دوریم سیاه‌رنگی که در روز ملی ترکیه جمال گورسل پشت آن نشسته بود مقدار بسیار اندکی سوخت ریخته بودند. تنها ۱۰۰ متر پس از شروع حرکت، این خودرو به علت سوخت بی‌کیفیت و کم، در میانه رونمایی خاموش شد و دیگر روشن نشد. اما ترکیه‌ای‌ها در طول این ۶۰ سال بیکار ننشستند، پایه‌های این صنعت در دهه ۱۹۵۰ هنگامی که شروع به تولید کامیون‌های نظامی و بعد از آن کامیون‌های بین المللی «هاروستر» کرد گذاشته شد. بعد‌ها و در سال ۱۹۵۹ کارخانه Otosan در استانبول جهت تولید مدل‌های شرکت فورد تحت مجوز در ترکیه تاسیس شد و در طی سال‌ها با سرمایه‌گذاری‌های انجام شده بر روی خودرو‌های داخلی شاهد کاهش بازار خودرو‌های وارداتی در این کشور بودیم.
از سال ۲۰۰۱ ترکیه‌ای‌ها توانستند پای شرکت‌های معتبر خارجی را به ترکیه باز کنند و اکنون شرکت‌های معتبری همچون هیوندایی، فیات، فولکس واگن و... در ترکیه خط تولید دارند، اما در مقابل به نظر می‌رسد ما در طی ۶ دهه گذشته با این نگاه که یک صنعت خودروی خودکفا داشته باشیم، به صنعت داخل ضرر هنگفتی وارد کرده‌ایم.
حالا خودرو تازه از راه رسیده توگ نخستین خودروی که به طور کامل ساخت داخل این کشور است، می‌رود تا رؤیای شصت‌ساله ترک‌ها را تعبیر کند. در این زمینه فرارو با فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو، گفت‌وگویی مفصل انجام داده است. زاوه یکی از دلایل این موفقیت ترکیه‌ای‌ها را همکاری ترکیه با شرکت‌های معتبر جهانی می‌داند. جالب است بدانید خودرو رونمایی‌شده طراحی خود ترک‌ها بوده، اما شرکت‌های معتبری، چون ولئو فرانسه، پنین فارینای ایتالیا و بوش آلمان در طراحی این خودرو مشارکت داشته‌اند. این کارشناس دلیل دوم را محدود کردن خودمان به بازار داخل دانسته و گفته است: «اشتباه ما در کشور این است که بازار داخل را چسبیده‌ایم و خود را از تمام دنیا محروم کرده‌ایم. خودمان را سرگرم صرفه‌جویی دومیلیون یورویی‌کرده‌ایم غافل از اینکه قافیه بازی را در جای دیگری باخته‌ایم.» زاوه دلیل سوم را نگاه غلط بر صنعت خودرو دانسته است: «وقتی به کارآمدی و شایستگی اصالت داده نمی‌شود و مدیران بر اساس رابطه و پارتی‌بازی منصوب می‌شوند، معلوم است که نمی‌توان به جایی رسید.» در نهایت، این کارشناس راه نجات صنعت خودروسازی را خصوصی‌سازی دانسته است، البته نه خصوصی‌سازی به معنای تغییر مالکیت از دولت به یک آدم معتمد، بلکه خصوصی‌سازی به معنای اینکه دولت پای خود را از صنعت خودرو بیرون بکشد.