ملیحه ابراهیمی یزدی | شهرآرانیوز، بهتر نیست به عنوان یک شهروند احساس مسئولیت کنیم و در راستای بهبود وضع موجود در جهت کاسته شدن بار ترافیک و آلودگی‌های زیست‌محیطی در ساعت‌هایی که رفت‌وآمد به اوج خود می‌رسد از بعضی سفر‌های درون شهری با خودرو‌های شخصی به صورت تک‌سرنشینی اجتناب کنیم. با وسایل حمل و نقل عمومی و دوچرخه تردد و برنامه‌ریزی کنیم تا برخی از مسیر‌ها را به صورت پیاده‌روی به مقصد برسانیم.
هنوز خیلی از مسیر‌هایی که به بهره‌برداری رسیده‌اند در انتظار رفع نقص هستند. نبودن عرض مناسب در برخی از مسیرهای دوچرخه شهر باعث ایجاد مشکلاتی برای دوچرخه‌سواران شده است. حتما بار‌ها دیده‌اید که دوچرخه‌سواران برای عبور از یک مسیر باریک به عنوان نمونه قسمتی از بولوار ملک‌آباد و بولوار امامت مشقت می‌کشند. در حدی که توقف کامل می‌کنند و با تمام تلاش سعی می‌کنند با کمترین برخورد و آسیب ادامه مسیر دهند.
پیوسته نبودن شبکه دوچرخه‌سواری به عنوان نمونه در محور غرب به شرق از انتهای نخریسی تا انتهای بولوار وکیل‌آباد، شاهد ناپیوستگی در خیابان ملک‌الشعرای بهار هستیم که هنوز مسیری اجرایی نشده است. این ناپیوستگی نتیجه عقب‌نشینی نکردن در خیابان بهار است یا مسیر میدان راه‌آهن تا انتهای خیابان آخوند خراسانی که فقط تا چهارراه شهدا اجرایی شده است.
مسیرهای دوچرخه‌ای که در پیاده‌رو اجرایی شده‌اند باعث ایمن شدن محیط عبور و مرور عابران پیاده شده است. در این شرایط خیلی از دوچرخه‌سوار‌ها ترجیح می‌دهند از مسیر خود خارج و به سطح معبر بیایند که این اتفاق با خطر برخورد و تصادف همراه است. قسمتی از مسیرهای بولوار قاسم‌آباد، وکیل‌آباد و احمدآباد در پیاده‌رو اجرا شده است.
زمانی که دوچرخه‌سواران در طول مسیر به تقاطع‌ها و میادین شهر می‌رسند برای خروج دچار سردرگمی می‌شوند. ناپیوسته بودن مسیر دوچرخه بعد از این دو مکان در خیلی مواقع از رغبت شهروندان برای استفاده از دوچرخه می‌کاهد.
جدا از مسیر ایمن، امنیت در مقصد برای یک دوچرخه‌سوار اهمیت دارد. در شرایطی که شاهد سرقت بالای دوچرخه از سطح معابر هستیم، ایجاد پارکینگ امن برای توقف دوچرخه‌سواران ضرورت دارد. برای ارتقای این شیوه‌های حمل و نقل پاک‌شهری بهتر است سازمان‌ها، ادارات و ارگان‌ها فضایی امن برای کارمندان و ارباب‌رجوعان فراهم کنند.
البته این موضوع را فراموش نکنیم که در تقاطع احمدآباد-کلاهدوز و ابتدای بولوار وکیل‌آباد مقابل پارک ملت، دو پارکینگ هوشمند به صورت رایگان از طریق نرم افزار «شهر‌من» به دوچرخه سواران خدمات ارائه می‌دهد.
رفت‌وآمد موتورسیکلت‌سواران یا خودرو‌هایی که مسیر دوچرخه را بند می‌آورند باید با جدیدیت بیشتر از سوی پلیس راهور دنبال شود. اعمال قانون این افراد متخلف که تخلف سد معبر وتخلفات ساکن به عنوان نمونه پارک در پیاده رو را رقم زده‌اند و مقدمات ناامنی دوچرخه‌سوار‌ها را فراهم کرده‌اند باعث می‌شود تا کمتر کاربر ترافیکی به خودش اجازه دهد وارد حریم دوچرخه‌سواران شود.
هدف از برگزاری پویش‌های مردمی مثل سه‌شنبه‌های بدون خودرو زمانی به نتیجه می‌رسد که خودجوش و مردمی باشد. وقتی پای سازمان‌ها و ادارات را وسط کشیده شود از مسیر اصلی منحرف می‌شود؛ زیرا جنبه نمایشی پیدا می‌کند و بیشتر از یک مدل حملونقلی شبیه یک رویداد ورزشی می‌شود.
در این قبیل پویش‌ها بهتر است دوچرخه نماد سفر کردن، جابه‌جایی از یک نقطه به نقطه دیگر باشد نه اینکه لباس ورزشی بپوشیم تا ساعتی را به تفریح و ورزش بگذرانیم. باید سازمان‌های مردم‌نهاد پای کار بیایند و ترفند‌ها و برنامه‌های مناسب و جذاب را به کار ببندند تا هر طور شده برای یک روز، شاهد تعداد بالای دوچرخه و کم شدن خودرو در شهر باشیم.
جمشید جعفری
مدیر توسعه حملونقل انسان‌محور سازمان ترافیک شهرداری مشهد
دوچرخه باید همانند خودرو و موتورسیکلت به عنوان یک مد حملونقلی در شهر جا بیفتد و زیرساخت‌های رفت‌وآمد آن مهیا شود. خیلی از نهاد‌ها و سازمان‌ها به عنوان نمونه صدا‌وسیما، رسانه‌ها، فرمانداری، استانداری، وزارت ارشاد، آموزش و پرورش، آموزش عالی و... باید متولی‌گری کنند و دست در دست یکدیگر دهند تا یک اتفاق بزرگ در شهر رقم بخورد. نه اینکه دلمان را به داشتن فروشگاه‌های دوچرخه و مسیر‌هایی که توسط شهرداری روز به روز تکمیل می‌شود خوش کنیم. به هر حال اهمیت این وسیله که حملونقل پاک محسوب می‌شود به گونه‌ای است که در آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی دوچرخه به عنوان یک وسیله نقلیه شناخته شده است و برای کاربری که از آن استفاده می‌کند سهم تقصیر مشخص شده است.
با این توصیف شهرداری با ورود در حوزه زیرساخت و فرهنگ‌سازی در کنار دیگر سازمان‌های متولی با ایجاد یک مسیر و پارکینگ ایمن می‌تواند پای کار بایستد. همان‌طور که از دهه ۸۰ تا سال گذشته ۲۰۰ کیلومتر از مسیر دوچرخه را به بهره‌برداری رساند و تا سال ۱۴۱۰ این مسیر را به ۵۰۰ کیلومتر در شهر مشهد افزایش خواهد داد.
بهتر است مثل دیگر مدل‌هایی که در کشور‌های توسعه یافته شاهد آن هستیم به سمت راهکار‌های ایجاد محدودیت برای خودرو‌های شخصی و ترویج دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی گام برداریم. سازمان‌های مردم‌نهاد باید پای کار بیایند و با مشارکت شهروندان با ارائه طرح‌های متعدد فرهنگ دوچرخه‌سواری را توسعه و تداوم ببخشند.