صفحه نخست

سیاست

اقتصاد

جامعه

فرهنگ‌وهنر

ورزش

شهرآرامحله

علم و فناوری

دین و فرهنگ رضوی

مشهد

چندرسانه‌ای

شهربانو

افغانستان

عکس

کودک

صفحات داخلی

روز عرفه

  • کد خبر: ۱۷۱۵۵۳
  • ۰۶ تير ۱۴۰۲ - ۱۴:۴۶
عرفه روز بزرگی است. بذل و بخشش و انفاق و سخاوت در این روز، دارای اجر و پاداش فراوان است.

عرفه روز بزرگی است. بذل و بخشش و انفاق و سخاوت در این روز، دارای اجر و پاداش فراوان است. اهل‌بیت (ع) در روز عرفه، اموال خویش را در راه خدا صرف می‌کردند. کرامت و هزینه کردن درآمد‌ها در راه خدا در روز عرفه، در سیره رضوی جاری بوده است.

یعقوب‌بن‌اسحاق نوبختی گفته است: «مَرَّ رَجُلٌ بِأَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا علیه‌السلام. فَقَالَ لَهُ: أَعْطِنِی عَلَی قَدْرِ مُرُوَّتِکَ؛ مردی بر امام‌رضا (ع) گذشت و به امام گفت: به اندازه مروتت به من عطا نما! قَالَ: لَا یَسَعُنِی ذَلِکَ؛ [امام]فرمودند: وسعت و گنجایش آن را ندارم و نمی‌توانم به اندازه مروتم، عطا کنم. فَقَالَ عَلَی قَدْرِ مُرُوَّتِی؛ پس گفت: به اندازه مروت من!

امام فرمودند: أَمَّا إِذاً فَنَعَمْ؛ به اندازه مروت تو، پس آری! سپس امام به خادمشان فرمودند: أَعْطِهِ مِائَتَیْ دِینَارٍ؛ دویست دینار به او عطا کن! وی درپی گزارش گفت‌وگوی امام‌رضا (ع) و سائل درباره عطای به میزان مروت، می‌گوید: وَ فَرَّقَ (ع) بِخُرَاسَانَ مَالَهُ کُلَّهُ فِی یَوْمِ عَرَفَهَ؛ امام‌رضا (ع) در خراسان، همه مال خویش را در روز عرفه پخش کرد و انفاق فرمود. زمانی که فضل‌بن‌سهل تقسیم همه مال را دید، به امام گفت: إِنَّ هَذَا لَمَغْرَمٌ؛ این غرامت و خسارت و ضرر است.

امام در پاسخ فرمودند: بَلْ هُوَ الْمَغْنَمُ لَا تَعُدَّنَّ مَغْرَماً مَا ابْتَعْتَ بِهِ أَجْراً وَ کَرَماً؛ بلکه این تقسیم همه مال در روز عرفه، سود و غنیمت و بهره‌وری است. آنچه با آن اجر و کرم به‌دست می‌آوری و می‌خری، غرامت مشمار!
(بحارالانوار، ج ۴، ص ۳۶۲ / عوالم‌العلوم‌والمعارف‌والأحوال من‌الآیات و الأخبار و الأقوال/ مستدرک سیده‌النساء سلام‌ا... علی‌ها الی الامام‌الجواد (ع)، ج ۳۲، ص ۲۰۱ / مستدرک‌الوسائل و مستنبط‌المسائل، ج ۷، ص ۱۸۷ / ریاض‌السالکین فی شرح صحیفه سیدالساجدین (ع)، ج ۲، ص ۳۸۷.)

اهل‌بیت (ع) در اوج انفاق و بخشش

در این گفت‌وگوی بین امام‌رضا (ع) و سائل، از مروت و عطای در حد مروت، سخن گفته شده است. امام‌رضا (ع) عطای در سطح مروت امامت را در افقی بلند و بی‌پایان می‌دانند و بخشش دویست درهم نقره را که در آن لحظه در وسع و توانشان بوده است، دور از عطای به اندازه مروت خود می‌بینند. بخشش دویست درهم را در حد مروت سائل می‌شمارند، بنابراین مروت و بزرگواری، صفتی زیبا و ارزشی بسیار بزرگ و فضیلت است و درجاتی دارد. مروت اهل‌بیت (ع) در سطح اعلی قرار دارد و پیروان ایشان باید در طریق مروت گام بردارند.

عطا و تقسیم همه دارایی در روز عرفه

امام‌رضا (ع) در سال ۲۰۰ هجری‌قمری به ایران هجرت کردند و سال ۲۰۳ شهید شدند. به‌گزارش یعقوب‌بن‌اسحاق، امام‌رضا (ع) در روز عرفه در خراسان، همه مال و ثروت خودشان را در دوران ولایتعهدی در راه خدا انفاق کردند. فضل‌بن‌سهل عطای همه مال را «مغرم» می‌شمارد و امام‌رضا (ع) آن را «مغنم» می‌دانند. بی‌تردید این تقسیم همه مال ازسوی امام‌رضا (ع) بین نیازمندان و محرومان و پابرهنگان جامعه اسلامی در روز عرفه در خراسان، سرمشق و الگوی رفتار اقتصاد دینی برای پیروان اهل‌بیت (ع) است.

زمانی که فضل‌بن‌سهل این ایثار و عطای همه‌جانبه و فراگیر را غرامت می‌بیند و امام‌رضا (ع) آن را موجب «اجر» و «کرم» می‌نامند، باید از این عطای رضوی در روز عرفه درس گرفت. سزاوار است صاحبان مال در جامعه اسلامی با سرمشق قرار دادن سیره اقتصادی رضوی، نیازمندان را دریابند و آنان را در مال خویش شریک کنند. امام‌رضا (ع) همه مالشان را در روز عرفه بین مردم تقسیم و پخش کردند. عموم اهل عرفه در روز عرفه به نیایش روی می‌آورند.

نیایش روز عرفه در سیره معنوی اهل‌بیت (ع) جای دارد و بسیار باارزش است. اما این گزارش، سیره اقتصادی امام‌رضا (ع) در روز عرفه را نشان می‌دهد. شایسته است اهل دعای عرفه، اهل عطای عرفه شوند و در روز عرفه حداقل بخشی از مال خویش را در راه خدا بین نیازمندان تقسیم کنند. لازم است هم به «سیره معنوی» و هم به «سیره اقتصادی» اهل‌بیت (ع) در روز عرفه توجه شود. همکاری و همدردی با مستمندان و عطای به فقیران در روز عرفه، همراه با خواندن دعای عرفه، عمل صالح اقتصادی زیبایی است که معیار اجر و کرم است. مؤمن با تقسیم مال در روز عرفه به اجر و پاداش الهی می‌رسد و اهل کرم نامیده می‌شود.

به حکم این حدیث رضوی، بین «مروت» و «کرم» ارتباط وجود دارد. عطا و بخشش و توزیع مال خویش بین نیازمندان از اصول مروت است و تقسیم همه مال در راه خدا، ظهور کرامت. امام‌رضا (ع) تقسیم همه مال بین مردم در روز عرفه را عامل اجر الهی و نشان کرم دانسته‌اند.
دعای عرفه امام‌سجاد (ع) و دعای عرفه امام‌حسین (ع) و دعای عرفه امام‌صادق (ع)، همه راهنمای نیایشگران روز عرفه است. باید این عمل اقتصادی امام‌رضا (ع) در روز عرفه، نیز سرمشق رفتار اقتصادی نیایشگران این روز قرار گیرد.

ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.