به گزارش شهرآرانیوز، به مناسبت فرارسیدن ایام عزای حسینی «مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب» متن کامل کتاب فیض‌الدموع و مقدمۀ دو کتاب هفت‌دیوان محتشم کاشانی و دیوان الهامی کرمانشاهی را که از سوی این مؤسسه منتشر شده است به‌صورت رایگان در اختیار علاقه‌مندان قرار داده است.
در ادامه، معرفی این کتاب‌ها و رابط دانلود آن‌ها آمده است.
فیضُ الدّموع و عبرهُ المُستَهام (ریزش اشک‌ها و اشک محزون و دل‌شکسته) مقتلی به زبان فارسی نوشتۀ محمدابراهیم نواب تهرانی است که با نثری ساده و به فارسی فصیح و بلیغ ماجرای عاشورا را بازگفته است.
محمدابراهیم نواب تهرانی ملقب به «بدایع‌نگار» (۱۲۴۱-۱۲۹۹ هـ.ق)، از نویسندگان بزرگ و ادیبان برجسته و سیاستگران آگاه زمان محمدشاه و ناصرالدین‌شاه قاجار بوده و اثر شیوای او، فیض‌الدموع، یادآور نثر فارسی قرن چهارم و پنجم هجری است.
انگیزۀ مؤلف، به گفتۀ خودش، برطرف‌کردن مشکل عدم دسترسی عموم مردم به کتابی موثق و صحیح به فارسی شیوا و بلیغ بوده است. وی تلویحاً گویندگان و راویانی را که در بیان حوادث زندگانی امام حسین (ع) صداقت را ارج نمی‌نهند به نقد کشیده و سخنوران کم‌اطلاع و ناآشنا به آیین فصاحت و بلاغت را که به گفتهٔ او عوام‌پروری می‌کنند نکوهش می‌کند. او کوشیده تا مقتلی بنگارد که هم خالی از نقایص یادشده و هم دربرگیرندهٔ نثری فصیح، صناعات سخن و علم معانی باشد.
این کتاب یک متن ادبی به زبان فارسی فاخر و اثری حماسی و مستند به اسناد معتبر تاریخی است. بر اساس تحقیقاتی که شده، تاکنون کتابی فارسی با ویژگی‌های یادشده چنین شیوا و مستند به منابع دست‌اول تألیف نشده است. منبع اصلی وی اللهوف یا الملهوف اثر سید بن طاووس است و برخی از فهرست‌نویسان نیز فیض‌الدموع را به اشتباه ترجمۀ اللهوف دانسته‌اند.
فیض‌الدموع با بیان تولد امام حسین (ع) و ذکر فضایل او و آن‌گاه مرگ معاویه و سلطنت یزید آغاز می‌شود و دربرگیرندۀ مقتل مسلم و دیگر شهدای کربلا و نیز غارت خِیام امام (ع) و اسارت خاندان او در کوفه و شام و خطبه‌های حضرت زینب و امام سجاد (ع) در مجلس یزید است.
فیض‌الدموع (شرح زندگانی و شهادت امام حسین (ع) با نثر فارسی فصیح و بلیغ)، تألیف محمدابراهیم نوّاب تهرانی ملقب به «بدایع‌نگار»، به تصحیح و تحقیق اکبر ایرانی قمی، در سال ۱۳۷۴، توسط مؤسسۀ انتشارات هجرت و مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب به چاپ رسیده است.
محتشم کاشانی، از شاعران بزرگ قرن دهم هجری، در شعر خود بیشتر به نظم غزلیات و قصاید و ماده‌تاریخ‌ها و معمّیات پرداخته و ابیات عاشقانه و اشعار مدحیهٔ بسیاری به یادگار گذاشته است.
هفت‌دیوان محتشم کاشانی را مرحوم دکتر عبدالحسین نوایی، محقق تاریخ صفویه، و مهدی صدری، یکی از فضلای کاشان، تصحیح کرده‌اند و مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب آن را در سال ۱۳۸۰ به چاپ رسانده است. ارزش این کار خوشبختانه از دید اهل‌نظر دور نمانده و «حامیان نسخ خطی» آن را مورد تقدیر قرار داده‌اند.
این اثر شامل هفت دیوان است که برای نخستین‌بار مطابق نظم و ترتیب خود شاعر به زینت طبع آراسته شده است.
آغاز جلد نخست با شرح‌حال محتشم است که در آن از زندگی، خانواده، فقر و تنگدستی و اعتقادات محتشم و نیز آوازهٔ سخن وی در ایران و هند سخن می‌رود. در ادامه نیز مباحثی دربارۀ شیوهٔ سخن‌سرایی محتشم، از جمله مفاخرۀ وی در شعر، نقد اجتماعی در اشعار او و دوازده‌بند معروف محتشم مطرح شده است.
بخش بعدی این جلد شامل دیوان اول، موسوم به «شیبیّه»، است که در قالب ۷۹ قصیده، ۹ ترکیب‌بند، ۵ مثنوی، ۷۸ قطعه، ۱۱۲ غزل، و ۱۰۶ رباعی به نظم درآمده است.
شش دیوان دیگر در جلد دوم به چاپ رسیده است. دیوان «شبابیّه» که در ایام جوانی شاعر سروده شده به غزلیات اختصاص دارد. دیوان سوم نیز شامل ۲۷۶ غزل و به «صبائیّه» معروف است. در دیوان چهارم موسوم به «رسالۀ جلالیّه» و در قالب نظم و نثر است. دیوان پنجم با عنوان رسالۀ «نقل عشاق» نیز در قالب نظم و نثر به نگارش درآمده است. دیوان ششم موسوم به «ضروریات» به ماده‌تاریخ‌هایی راجع به اَحیا و اموات اختصاص دارد. دیوان هفتم با نام «معمیّات» نیز شامل معماهای منظوم است..
در کتاب، همچنین، نسخه‌های مورداستفاده در تصحیح دیوان معرفی شده و تصاویری از نسخه‌ها به چاپ رسیده است.
هفت‌دیوان محتشم کاشانی، کمال‌الدین محتشم کاشانی، با مقدمه، تصحیح و تعلیقات عبدالحسین نوایی و مهدی صدری را میراث مکتوب در سال ۱۳۸۰ در ۲ جلد در ۱۷۵۲ صفحه منتشر کرده است.
میرزا احمد کرمانشاهی (۱۲۶۴-۱۳۲۵ هـ.ق)، ملقب به «فردوسی حسینی» و متخلص به «الهامی»، صاحبِ دیوانی با محوریت مدح خاندان رسالت است که با وجود سابقۀ اندک سراینده در پرداختن شعر در سلامت الفاظ و نفاست معانی و فصاحت بیان و حسن ایجاز مشهور ادبا بوده است.
این اثر یک مثنوی حماسی مذهبی و مهم‌ترین اثر الهامی است که بر وزن شاهنامه (بحر مُتقارب) و در بیش از شانزده‌هزار بیت سروده شده است.
مضامین و موضوع‌های این سروده مُقتَبس از روایات صحیح کتب و مقاتل معتبر است و به شرح وقایع حادثهٔ کربلا از آغاز تا انجام به انضمام شرح‌حال مختار ثقفی می‌پردازد.
کتاب از چهار «خیابان» (بخش) تشکیل یافته است. «خیابان اول» متضمن اشعاری است در توحید باری، نیایش پروردگار، و ستایش بزرگان دین. «خیابان دوم» نیز با ستایش خدا، پیامبر (ص)، امام علی (ع) و امام زمان (عج) آغاز می‌شود و سپس وقایع روز عاشورا در آن به توصیف درمی‌آید. در «خیابان سوم»، پس از نعت رسول خدا و ائمهٔ هدی، وقایع پس از شهادت امام حسین (ع) تشریح می‌شود. «خیابان چهارم» نیز در ستایش پروردگار، نعت پیامبر و منقبت علی (ع) و اولاد اوست که افزون بر آن یک ساقی‌نامه و شرح‌حال مختار ثقفی در آن جمع آمده است. در انتهای کتاب نیز اشعاری از دکتر عبدالحسین الهامی (فرزند شاعر) درج گردیده است..
این دیوان نخستین‌بار، با کوشش‌های امید اسلام‌پناه و توسط انتشارات میراث مکتوب، در سال ۱۳۷۹، به چاپ و انتشار رسیده است. این تصحیح بر اساس پنج نسخه انجام شده و در ابتدای آن ذکری از احوال و آثار شاعر به همراه مختصات شعری او به میان آمده است.
منبع: مؤسسهٔ پژوهشی میراث مکتوب