انسیه شهرکی | شهرآرانیوز «اگر روزی قرار باشد بین گذر از بزرگراه اصلی با آن همه خطر جانی یا زیرگذر‌های ترسناک و خلوت یکی را انتخاب کنم، عبور از بزرگراه را به جان می‌خرم. هرگاه ناخودآگاه به یاد تجربه تلخم از زیرگذر میثاق می‌افتم، چهارستون بدنم می‌لرزد. آن روز اگر از کنار آن جوانک که صورتش را نصفه نیمه پوشانده بود، جاخالی نداده و باسرعت خودم را به خیابان اصلی نرسانده بودم، معلوم نبود چه سرنوشتی در انتظارم بود.»
«روشنایی زیرگذر استقلال مدتی است درست شده است، اما موقع بارندگی یا شست وشوی کنارگذر‌ها از بخش‌هایی از سقف آن، آب‌های کثیف به سر و روی عابران چکه می‌کند.»
«در مرز دو محله سجادیه و رضاییه، زیرگذری است که در کنار ریل راه آهن قرار گرفته و حسابی تاریک است. به تنهایی جرئت نمی‌کنم از آن بگذرم و اگر تنها باشم، منتظر می‌مانم خانمی یا خانواده‌ای بیاید و باهم از آن عبور کنیم.»
«خدا نکند گذرتان به زیرگذر پلیس راه قاسم آباد در خیابان آزادی بیفتد. هوا که تاریک می‌شود، بیشتر شبیه زندان یا تونل وحشت است. با آنکه وضعیت در مقایسه با گذشته بهتر شده است، همچنان می‌ترسم از آن عبور کنم.»
نامناسب بودن روشنایی زیرگذرها و نابسامانی تعدادی از این سازه‌های شهری از پرتکرارترین پیام‌های مردمی فرستاده شده به ستون «صدای مردم» است.
مسئله‌ای که از دیرباز گریبان گوشه وکنار شهر را گرفته است و به گفته شهروندان، به جای آنکه گره گشا باشد، گره آفرین شده است و می‌توان ردپای انواع آسیب‌های اجتماعی مثل زورگیری، مزاحمت، سرقت و دیگر موارد را برای رهگذران در آن‌ها دید.
گاهی هم عابران عطای عبور از این گذر‌های پرخطر را به لقایش می‌بخشند و با جانشان بازی می‌کنند و از وسط بزرگراه می‌گذرند و اگر شانس بیاورند، جان سالم به در می‌برند.
مشکلات مطرح شده درباره پل‌های زیرگذر عابرپیاده را با مسئول روابط عمومی معاونت خدمات شهری شهرداری مشهد در میان می‌گذاریم.
معین‌رضا فرخنده می‌گوید: «معاونت خدمات شهری متولی پاسخگویی سامان دهی زیرگذرها نیست و شرکت برق مشهد و معاونت عمران و حمل ونقل و ترافیک شهرداری مشهد برای روشنایی و تجهیز این گذرها، مسئولیت دارند.»
در ادامه، مدیر روابط عمومی شرکت توزیع نیروی برق مشهد پاسخگوی درخواست‌های مردمی است. علیرضا کاشی به شهرآرا می‌گوید: «تأمین انرژی الکتریکی زیرگذرها، داخل بوستان‌های شهر، بوستان‌های خطی و پل‌های عابرپیاده با شرکت توزیع برق مشهد است. ما وظیفه داریم برق را تا محل لوازم اندازه گیری بیاوریم و تأمین و نصب تجهیزات ازجمله کابل و پاتروم و هرچیزی که برای تجهیز روشنایی این گذرها موردنیاز است، با شهرداری مشهد است.»
برای پیگیری بیشتر دغدغه‌های مردمی دراین زمینه با بهنام خیاط، مدیرکل نظارت بر نگهداری و تعمیرات معاونت عمران و حمل ونقل و ترافیک شهرداری مشهد، گفتگو می‌کنیم.
بهنام خیاط با اشاره به اینکه مسئولیت حفظ امنیت این پل‌ها با شهرداری نیست، می‌گوید: «در سال‌های گذشته تأمین روشنایی زیرگذر‌های عابرپیاده بین نهاد‌های ذی ربط خدمات رسان مثل شهرداری و شرکت برق پاس کاری می‌شد و متولی آن مشخص نبود.
برای مثال بعضی مواقع این موضوع را شهرداری به شرکت برق محول می‌کرد که برق آن را تأمین کند و گاهی شهرداری برای تجهیز آن وارد می‌شد. بااین حال، بین بخش‌های داخلی شهرداری هم تفاهمی نبود که کدام معاونت این قضیه را سروسامان دهد.»
در نهایت، در نشستی که دوسال پیش بین شهرداری مشهد و شرکت برق مشهد برگزار می‌شود، متولی تأمین روشنایی این پل‌ها مشخص می‌شود.
خیاط در ادامه می‌افزاید: «تقریبا از دوسال قبل شهرداری عهده دار بهسازی روشنایی این پل‌ها می‌شود و اداره کل نظارت بر نگهداری و تعمیرات معاونت فنی و عمران و حمل ونقل و ترافیک شهرداری با همکاری شهرداری‌های مناطق پای کار می‌آید تا با رتق وفتق امور این گذرها شهروندان تردد ایمن تری را تجربه کنند.»
او ادامه می‌دهد: «در ابتدای این کار، تحقیقاتی صورت میگیرد که چه سیستم روشنایی در آن ایجاد کنیم که دائمی‌تر باشد و عمر بیشتری داشته باشد و به راحتی سرقت نشود.» در ادامه، طرح شرکت دانش بنیان به کمک می‌آید و با این طرح آزمایشی، سیستم روشنایی ضدسرقت برای چند گذر نصب می‌شود.
خیاط با اشاره به اینکه اولین بار است در کشور به صورت عمده این سیستم ضدسرقت کار می‌شود، توضیح می‌دهد: «در مرحله اول که این کار را برای چند پل زیرگذر انجام دادیم، این سیستم از دستبرد سارقان در امان نماند، اما فقط کابل‌هایی را که بیرون از فضای زیرگذر بود، دزدیدند و با کلی وسیله و دیلم می‌خواستند این‌ها را نیز کج کنند و بدزدند، اما دزدان راه به جایی نبردند و به همین علت، از سال گذشته تلاش کردیم همه تقاطع‌های زیرگذر را زیرپوشش این سیستم جدید ببریم.»
او تعداد زیرگذر‌های شهری را ۷۱ زیرگذر برمی شمارد و تأکید می‌کند: «مشکل نورپردازی همه تقاطع‌های غیرهم سطح با این روش برطرف شده است و اگر خاموشی احتمالی هست، به سبب سرقت کابل مرتبط از بیرون این فضاست تا این افراد محیطی تاریک و امن برای کار‌های مجرمانه شان ایجاد کنند.»
وی درباره رقم اختصاص یافته برای این پروژه شهری نیز می‌گوید: «برای هر زیرگذر به میزان طول و عرض، هزینه‌ای اختصاص یافته که رقم آن متفاوت است، اما تقریبا برای هرکدام از این گذرها، به طور متوسط حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان هزینه شده است.»
مدیرکل نظارت بر نگهداری و تعمیرات معاونت عمران و حمل ونقل و ترافیک شهرداری همچنین تأکید می‌کند: شهرداری امکان قراردادن نگهبان در هر پل را ندارد، هرچند ناظران شب شهرداری‌های مناطق در ابتدای هر شب از این فضا‌ها بازدید می‌کنند و روشنایی آن‌ها را نیز کنترل و درصورت وجود مشکل، در ۴۸ ساعت نقص را رفع می‌کنند.»
خیاط در توضیح بیشتر این طرح جدید روشنایی با بیان اینکه در این سیستم، از برخی المان‌ها و اجزای ضدسرقت استفاده شده است که دزدیدن آن‌ها راحت نیست، به شهروندان توصیه می‌کند: «اگر روشنایی گذری نقص داشت، با سامانه ۱۳۷ تماس بگیرید و اطلاع دهید.»
خیاط بیان می‌کند: «بیشترین زیرگذر براساس میزان شکایت‌های ثبت شده مردمی در منطقه ۲ شهرداری است؛ چراکه هم وسعت زیادی دارد و هم بخش عمده اش در بزرگراه صدمتری قرار گرفته است. درکل، مناطق ۹، ۱۰، ۲، ۴ و ۵ شهرداری جزو مناطقی هستند که تعداد زیرگذر‌های بیشتری در مقایسه با دیگر مناطق شهری دارند و از طرف دیگر، منطقه ۱ شهرداری هیچ زیرگذری ندارد.»
زیباسازی و تلطیف این فضا‌ها در کنار تأمین نور آن‌ها از نظر مدیریت شهری دور نمانده است. خیاط دراین زمینه می‌گوید: «امسال اعتباراتی را در نظر می‌گیریم تا درودیوار این گذرها را از این حالت متروکه خارج کنیم.»
وی توضیح می‌دهد: «در طرح استقبال از بهار نیز با رنگ آمیزی دیوار و بهسازی کف و ساخت رمپ برای معلولان جسمی حرکتی، این فضا‌های بی دفاع شهری را بانشاط می‌کنیم. به عنوان مثال زیرگذر‌های استقلال کف سازی شده اند و در بزرگراه شهید بابانظر ۷۹ و زیرگذر پل شهید ناصری واقع در بزرگراه شهید کلانتری رمپ برای معلولان ساخته شده است.»