پزشکیان در بخش دوم مناظره دوم گفت: می‌دانید چرا اینجاییم؟ چون با هم دعوا میکنیم! با این تئوری‌ها هم مشکلی حل نمی‌شود. این وضعیت سفره مردم است در دولت آقای رئیسی روز به روز بدتر شده (نمایش یک نمودار) من وزیر دولت آقای خاتمی بودم آن موقع ثبات بهتر بود یا الان؟
هر کسی به ستاد من بیاید می‌پذیرم، چون می‌خواهم رای بگیرم. اما آنچه عمل می‌کنم سیاست‌های مقام معظم رهبری است و به آن عمل می‌کنم. خط قرمز من است. در تهران مناطق محروم وضعشان معلوم است. وقتی داریم منابع را در جا‌های پولدار خرج میکنیم... ما چابهار و خوزستان و بلوچستان و سیستان و کردستان را نمی‌بینیم...
در تئوری‌ها خیلی از راه‌حل‌ها وجود دارد؛ راحت نفری ۱۰ میلیون میشود داد؛ اما اینکه با تورم و شاخص‌ها و عوارض چه کنیم، لازمه‌اش اول انسجام داخلی و کنار گذاشتن دعواهاست. واقعاً مردم محروم را ببینیم؛ هیچ فرقی نمیکند بلوچستان و سیستان و مشهد و ... فرق نمیکند؛ همه وضعشان خیلی خراب است. خوزستانی که نفت و گاز و آب از آنجا می‌آید امکانات معمولی مدرسه و زیرساخت ندارد.
اگر شغل و اقتصاد را درست نکنیم و با دنیا مشکلمان را حل نکنیم... همین الان بالای چند هزار میلیارد به خاطر تصمیمات ناصواب ما دارد هدر می‌رود. میادین مشترک را دیگران می‌برند و ما کاری نمی‌کنیم. قطر را ببینید... باید بازنشستگان و معلمان را ببینیم و طبق قانون با اینها عمل کنیم. چرا حقوق اینها را همه دولت‌ها را چه دولت آقای روحانی و چه شهید رئیسی طبق تورم اضافه نکرد؟
اگر می‌خواهیم مشکل حل شود باید با مردم صادق باشیم. شعار دادن که سخت نیست. همه‌اش گفتیم فلان کار را میکنیم ولی نکردیم. در دولت شهید رئیسی وزیر کشاورزی را چرا گرفتند؟ چای دبش چرا شروع شد؟ ما مشکلمان دعوای داخلی و مشکل خارجی است.
سعید جلیلی در بخش دوم مناظره دوم گفت: رفع فقر مطلق با یارانه کافی نیست؛ ما برای ایجاد رفاه و رفع فقر مطلق باید نظام رفاهی در لایه‌های مختلف شکل بگیرد تا هدف متعالی صورت بگیرد.
وقتی شما در ایجاد شرایط اولیه اشتغال مشکل داشته باشید، یعنی لایه‌ای درست شده باشد که فقر و بیسوادی و بیماری چرخه‌ای درست کرده باشند که اگر کسی بیمار شد دچار فقر بیشتر شود و بیسوادی دچار فقر کند یا بالعکس... در این چرخه مادام نمی‌توانید رفاه و رفع فقر مطلوب را داشته باشید؛ بنابراین از جنبه اشتغال و مبارزه با بیکاری باید کار کنید که برنامه‌هایش مفصل است. لایه کمک درآمد معیشت و فقرزدایی و محرومیت‌زدایی باید صورت گیرد. اما آنچه مهم است این است که چگونه اینها صورت بگیرد.
یکی از بحث‌های مهم که آقای پورمحمدی اشاره کردند این است که اگر میخواهید با فقر و فساد مبارزه کنید لازمه‌اش این است که سازوکاری داشته باشید آنچه تحت عنوان فساد صورت می‌گیرد را جلویش را بگیرید و منابع به یغما رونده را بیاورید به سمت نظام رفاهی.
مبارزه با پولشویی و قاچاق مهم است. وقتی در شورای امنیت بودم این را نوشتیم که باید مبارزه با پولشویی دنبال شود. اما اینکه می‌گویند این موکول به fatf است غلط است. صورت مسئله را دوستان اشتباه متوجه می‌شوند. شما وقتی رئیس بازرسی و .. بودید چرا اینکار‌ها را نکردید؟ (بحث مبارزه با پولشویی را)
سوالات کارشناسان دور بعدی مناظره نامزدها
سوالات کارشناسان دور بعدی مناظره نامزدهای ریاست جمهوری که به بحث «ارتقای نظام سلامت» اختصاص دارد:
پرسش مردمی: اگر دیدید جلوی بیمارستان‌ها مردم از شهرستان‌ها می‌آیند و خیمه می‌زنند و چند ماه در نوبت هستند؛ برنامه شما برای این معضل بزرگ چیست؟
علیرضا مرندی: چقدر برای سلامت این جامعه که مدیونش هستید ارزش قائلید؛ سلامتشان و نه درمانشان.
کامران باقری لنکرانی: بحران فرسودگی شغلی و بحران مهاجرت نیروی انسانی و بحران نگهداشت نیروی انسانی بخصوص در مناطق محروم، نظام سلامت را تهدید میکند. برای حل این بحران‌ها چه برنامه‌ای دارید؟
سعید نمکی: نگاه شما به بحث عدالت در سلامت و دسترسی عادلانه مردم در نقاط محروم به زیرساخت‌های سلامت و نگاه شما به نظام شبکه و راهکار‌های تقویت پوشش بیمه‌ای و کاهش پرداخت از جیب مردم چیست؟
ایرج حریرچی: نظام هوشمند اطلاعات سلامت باید مورد توجه وزارت بهداشت قرار گیرد؛ تعهد دولت برای یکپارچه سازی اطلاعات برای دو سال و تعهد دولت برای اجرای پزشک خانواده در طی یکسال آیا در توان دولت شما هست؟
قاضی‌زاده: اولویت ما این است مردم بیمار نشوند
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در دور دوم مناظره گفت: فرق شهید رئیسی این بود که با فساد و مسئله کنار نمی‌آمد و اعلام جنگ نمی‌کرد بلکه خودش بررسی و برخورد می‌کرد.
مردم عزیز، در حوزه سلامت اولویت اول ما این است که شما بیمار نشوید؛ چه جسمی و چه روحی روانی و چه سلامت معنوی و موضوع آسیب‌های اجتماعی. وظیفه دولت این است که موتور ایجاد بیماری‌ها را خاموش کند.
آلودگی هوا و خاک و آلودگی صوتی و مواد غذایی معیوب را درست کند؛ کم تحرکی و نیاز به نشاط را درست کند. در تهران با این اوضاع زیست محیطی کسی نیست که دچار بیماری نشود. به قول یک عزیزی، در تهران تولیددود و سیاستمدار داریم. ما ورزش را باید جزئی از زندگی کنیم.
در بنیاد شهید تجربه خوبی داریم و آنها که تحت خطر بودند شناسایی کردیم، اردوی سه روزه گذاشتیم، ورزش گروهی گذاشتیم؛ از این جنس کار‌ها که الزاماً کار وزارت بهداشت و درمان نیست و همه دستگاه‌ها با سیاستگذاری این وزارتخانه باید بیایند پای کار.
برخی از شهرستان به تهران می‌آیند ولی باید کاری کنیم که دسترسی عادلانه و خدمات عادلانه سلامت در همه جا باشد. نظام بیمه‌ای ما در دهک‌های پایین‌تر باید پوشش خود را افزایش دهد. باید پزشک به شهرستان‌ها اضافه کنیم.
۱۶ هزار تخت بیمارستانی بویژه در بین محرومین در دولت آقای رئیسی افتتاح شد. ۱۰ هزار پزشک به مناطق محروم اعزام شد؛ و ۱۲ میلیون نفر تحت پوشش خدمات درمان قرار گرفتند درحالی که قبلش تحت پوشش بیمه نبودند. نباید کسی به خاطر درمان دچار فقر شود؛ سه دهک پایین باید تحت پوشش قرار بگیرند.
قالیباف: با مذاکره موافقم منتها مذاکره یک روش مبارزه است
محمدباقر قالیباف در دور دوم مناظره گفت: آقای پورمحمدی من هم معتقدم تحریم کاغذپاره نیست و به کشور آسیب می‌زند. در همان ابتدای بحث، گفتم با مذاکره موافقم منتها مذاکره یک روش مبارزه است. آمریکا نشان داده همیشه دشمن این سرزمین بوده. یقین کنیم که با دشمن مذاکره میکنیم نه با کسی که با شما حاضر است مساوی و با عدالت رفتار کند. اعتماد کردید ترامپ بیرون رفت و شما دارید یکطرفه همه چیز را عمل می‌کنید.
مجلس اقدام کرد اتفاقا؛ نه اینکه اقدامی نکند. در شورای عالی امنیت ملی مصوبه شد که مجلس قانونی بگذارد و این قانون تصویب شد. آقا هم فرمودند این قانون به نفع کشور و مردم و صنعت هسته‌ای است و کشور را از بلاتکلیفی بیرون آورده.
هم نیاز داریم رفع تحریم را دنبال کنیم؛ گفتم که برای حل مشکل تحریم هر جا برویم و هر کجا باید مذاکره کنیم دریغ ندارم. ولی از آنطرف هم این شرط عقل است که این همه امکان در داخل داریم؛ در سال ۱۰۴ میلیارد دلار انرژی را هدر می‌دهیم؛ آیا شرکت‌های خارجی اینقدر سرمایه‌گذاری می‌کنند حتی اگر تحریم نباشد؟
مهم است اجماع‌سازی داشته باشیم؛ منافع ملی را در حوزه داخلی و خارجی با عقلانیت دنبال کنیم. من حتما ظرفیت اجماع‌سازی و جمع‌کردن و بستر فراهم کردن را می‌توانم دنبال کنم. از مردم عزیز عذرخواهی می‌کنم؛ چون موضوع مهمی بود گفتم. در حوزه سلامت هم این را می‌گویم که حتماً باید بهداشت را بر درمان مقدم کنیم.
پورمحمدی: افزایش صادرات نفت به خاطر رقابت چین و آمریکا بود
مصطفی پورمحمدی در بخش اول از مرحله دوم مناظره گفت: حتماً ترامپ شاید بخواهد برگردد. باید در این میدان با قدرت برویم و از فرصت‌ها استفاده کنیم و شکاف لحظه‌ها کنیم؛ نشده است تا اینجا.
قالیباف در این بین گفت: قبل قانون مجلس ۳۰۰ هزار بشکه صادر می‌کردیم امروز شده ۱ میلیون و ۵۶۰ هزار بشکه.
پورمحمدی ادامه داد: بخاطر قانون مجلس نبوده است. بخاطر بحث رقابت چین و آمریکا بوده و ... نفت را ارزانتر فروختیم و تازه پولش را نگه میدارد تا آقای زاکانی برود از همانجا قرارداد ببندد و... آیا تورم کنترل شده؟ نقدینگی کاهش یافته؟ باید عمیقتر و جدی‌تر نگاه کنیم.
در مسئله بهداشت، الحمدلله سه پزشک اینجا هستند؛ اما ۴۵ درصد کادر پزشکی ما در تهران است؛ اینهمه مهاجرت پزشکان و پرستاران داریم... اینها مسائلی است که بخش عمده آنها مربوط به احترام به این جامعه و تامین نیازهایشان و اقتصاد درمان است.
تا مبانی اقتصادی را حل نکنیم... ۱۰-۱۵ درصد پزشکان وضعشان خوب است به این توجه نکنید بسیاری از پزشکان وضعشان خوب نیست. مبانی اقتصادی اینها باید حل شود. الحمدلله دانش پزشکی و تکنیک و تجربه و صنایع و ... ما امکانات فوق العاده‌ای است. الان گردشگری پزشکی و سلامت رشد کرده است.
به اندازه کافی ایده و ابتکار برای تقدم پیشگیری بر درمان هست. باید به اینها اطمینان کنیم ولی احترام بگذاریم و مشکلات اقتصادیشان را برطرف کنیم.
زاکانی: آقای پورمحمدی بگوید که با اسناد کرسنت چه کرده است!
علیرضا زاکانی در بخش اول از مرحله دوم مناظره گفت: از توصیه‌های اخلاقی آقای پزشکیان تشکر می‌کنم. اما دعوا بر سر حقوق مردم است وگرنه مخلص شماییم و دوستیم.
پزشکیان در این بین گفت: پدر مردم را درآوردید.
زاکانی ادامه داد: شما درآوردید نه ما؛ شما نماینده بود وزیر بودید و ... درباره ترامپ هراسی آقای پورمحمدی... (پورمحمدی در پاسخ: من از قویترین‌ها بوده‌ام اشتباه نکنید؛ از این بیانات هم نفرمایید؛ اگر کسی بخواهد مقابل ترامپ بایستد ماییم. خواهید دید در آینده چه میشود)
با اسناد کرسنت آقای پورمحمدی بگوید که چه کرده است! درباره نظام سلامت نیز باید بگویم پزشکان و پرستاران و ... بزرگترین سرمایه ما هستند؛ ما شبکه بهداشت را تقویت میکنیم و پیشگیری را مقدم بر درمان می‌دانیم. بیمه پایه رایگان را تکمیل میکنیم. کار دولت شهید رئیسی را ادامه می‌دهیم در این زمینه. ۶ دهک بیمه تکمیلی می‌شوند. با مبنای تعرفه دولتی.
۴۰ درصد مردم درمانشان در طرح ما رایگان میشود. الان ۸۵ درصد درمان در حوزه بیمارستان‌های دولتی است. بیماران صعب العلاج همه در طرح ما کلا در بیمارستان‌های دولتی رایگان میشود. دولت از بخش خصوصی خرید راهبردی خواهد کرد. این خیلی مهم است؛ و مسیر تحول را به سمتی می‌برد که سلامت در زندگی افراد بتواند اسباب حفظ و صیانت شود.
پزشکیان: با ۱۰ تا ۲۰ میلیون حقوق پزشک به مناطق محروم نمی‌رود
مسعود پزشکیان در بخش اول از مرحله دوم مناظره گفت: تبریز که رئیس دانشکاه بودم ساختار روستا‌ها را درست کردیم خانه‌های بهداشت ساختیم. بچه‌های من با وجود اینکه جراح قلب بودم، در مناطق محروم کارگری کردند. خانه‌های بهداشت را در مناطق محروم تمام کردیم.
انسان کالا نیست و نباید با او به صورت کالا برخورد کرد. قبل از ما در برنامه سوم توسعه قرار بود همه چیز را به بخش خصوصی واگذار کنند ولی ما این را تغییر دادیم. بیمه‌های روستایی در دولت آقای خاتمی درست کردیم. افراد را در بیمارستان بیمه کردیم.
در مجلس منابع لازم را برای این کار در قانون دیدیم! این بحث‌ها که آقای زاکانی می‌گوید را ما منابعش را هم دیدیم قانونش هم هست. چرا عمل نمی‌شود؟ چون خلاف میشود و پولش را نمی‌دهند. اصلاً الان قانونش هست و فقط باید اجرایی شود. ولی الان اجرایی نمی‌شود.
در مجلس همیشه دعوای ما این است که چرا قانون را اجرا نمی‌کنند! مشکل این است که ما دولتی‌ها و مجلسی‌ها و قوه قضاییه می‌رویم بخش خصوصی و به مردم که می‌رسد دولت‌ها پول نمی‌دهند و مجلس هم فشار لازم را نمی‌آورد! ما باید سر سفره‌ای بنشینیم که برای مردم پهن کرده‌ایم نه اینکه خودمان با خودمان ویژه عمل کنیم!
در همین مجلس گذشته درامد پزشکان را کاهش دادند و سقف گذاشتند ولی خودشان بیرون قرارداد داشتند و پول بیشتری می‌گرفتند! پزشک خصوصی که دولت یا مجلس با او قرارداد داشت در یک عملش به اندازه یک ماه پزشک بیرون پول می‌گرفت.
هرچقدر پزشک تربیت کنید با ۱۰-۲۰ میلیون پزشک به روستا می‌رود باید ساختار را عوض کنیم. اینکه تئوری بدهیم ولی سفره‌مان را با مردم جدا کنیم، مشکل را حل نمیکند.
جلیلی: سازوکار بیمه‌های ما باید عدالت محور شود
سعید جلیلی در بخش اول از مرحله دوم مناظره گفت: احترام به مردم این است که متمرکز شویم روی پاسخ به پرسش مردم؛ بویژه ناظر به نقش رئیس‌جمهور.
ما یک موفقیت خوبی در جمهوری اسلامی داشتیم که باید بیان شود. میانگین طول عمر که ۵۵ سال بود اول انقلاب، امروز به ۷۷ سال رسیده و این از موفقیت‌های نظام سلامت ماست.
اما ۲ مثال می‌زنم؛ همین ۲۴ ساعت گذشته ۱۲۰۰ نفر از جمعیت ما فوت کرده‌اند؛ این متوسط است. مرگ حق است، اما این رافع مسئولیت ما در مرگ‌های قابل پیش‌بینی نیست. نظام سلامت ما و دولت وظیفه دارند که مرگ‌های قابل پیش‌بینی را به حداقل برسانند.
از این ۱۲۰۰ نفر، ۴۷ درصد زودرس و ۲۲ درصد خیلی زودرس است؛ برخی از اینها شرایطی دارد؛ مثلا ۶۵ نفر برای الودگی هوا و برخی برای دخانیات و برخی دیگر برای عارضه اضافه وزن است. اینجا دولت وظیفه دارد، رئیس‌جمهور وظیفه دارد، بخصوص که برخی از این موضوعات به فراتر از یک وزارتخانه برمی‌گردد.
مثال دیگر بزنم: همین الان روزانه طبق آماری که هست، اگر ۲۶ میلیون خانوار داریم در کشور، حدود ۲.۴۲ درصد در سال کسانی هستند که دچار بیماری‌هایی می‌شوند که هزینه‌هایش کمرشکن است. اگر ۲.۵ درصد مردم، یعنی روزی ۱۷۸۰ نفر در روز هزینه‌های کمرشکن بهشان تحمیل میشود و اینها میروند زیر خط فقر! درحالی که سیاست نظام سلامتمان این است که شرایط بیشتر از بیماری بر بیمار تحمیل نشود.
امروز یکی از بحث‌های جدی ما این است که خود صندوق‌های بیمه ما به دلیل اشکالاتی که دارند بیمار هستند. عدالت محور عمل نمی‌شود. اگر ۲.۵ درصد مردم اینگونه دچار مشکل می‌شوند، و خانواده‌شان دچار مشکل اساسی می‌شوند اینجا باید چه کنید؟ اینجا باید بیمه‌های شما سازوکارشان عدالت محور شود.
قاضی‌زاده: باید به مردم راهکار حل مشکلات دارویی را ارائه دهیم
امیرحسین قاضی زاده هاشمی در دور پایانی از مرحله دوم مناظره گفت: با بیان مساله مسائل حل نمی‌شود. ساحت ریاست‌جمهوری ساحت شخصیتی است که مسائل را بررسی کرده و با کارشناسان نشسته و با برنامه‌های مشابه آشناست و روند‌ها را بررسی کرده و راهکار عملی دارد که به مردم عرض میکند.
ولی جوری بحث میشود که انگار وقتی رئیس‌جمهور شدیم تازه می‌خواهیم با کارشناسان راهکار پیدا کنیم! خواهشم این است که حرف روشن بزنیم. الان ۴ میلیارد دلار ارز ترجیحی می‌دهیم به دارو ولی دسترسی مردم به دارو مشکل است؟ اینجا بگوییم می‌خواهیم چه کنیم که مثلاً قاچاق معکوس نشود دارو! راهکار ما استفاده از بیمه و دست برداشتن از فشار به کارخانه‌های تولید داروست.
یا در بحث سلامت الکترونیک، ما این را در بنیاد شهید اجرا کردیم. یکی از دلایل مهاجرت پزشکان ما درامد بهتر آنها در بیرون است؛ ما باید صندوقی درست کنیم با ارزش ۲۰ میلیون دلار و از محل خود بخش خصوصی که با آنها در این باره صحبت کرده‌ایم، میشود این کار را کرد و درامد ۱۰۰ میلیون یورویی ما در سال به ۵ میلیارد دلار بعد از ۴ سال برسد.
بهترین وضعیت حوزه سلامت را در منطقه داریم؛ پزشک و پرستار ما را اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها روی دست می‌برند. تکمیل نظام شبکه هم باقی‌مانده که باید انجام دهیم. کاری که در دولت شهید رئیسی شروع شد را باید ادامه دهیم. باید مراقب بگذاریم برای افراد در خطر؛ که مرتب آنها را کنترل کند و خطر را از ان‌ها دور کند.
قالیباف: سلامت مهمتر از معیشت است
محمدباقر قالیباف در بخش پایانی از مرحله دوم مناظره گفت: در نظام سلامت عوامل موثری است که در اختیار وزارت بهداشت و درمان نیست؛ ریشه در عوامل دیگری دارد که نیاز به هماهنگی‌های بخشی دارد. آلودگی آب و هوا و صوت، هیچ ربطی به بهداشت و درمان ندارد. اصلاح اینها باید فرابخشی باشد. از این کار یا غفلت کردیم یا ناآگاه بودیم؛ و یا اینکه بدون تعارف عرضه‌اش را نداشتیم که انجام بدهیم.
تدبیر درست و مدیریت خیلی در کار موثر است. محیط زیست امروز از استراتژی‌های بخشی ماست یعنی به اندازه امنیت و فرهنگ و رفاه و سیاست و سیاست خارجی هم موضوعیت دارد ولی متاسفانه در اینجا اصلا فرصت بحثش هم نشد.
بعضی موضوعات ما از اول تا الان حل نشده است؛ مثلاً شیرخشک از دوره جنگ دغدغه بود؛ الان هم دغدغه است... الان هم در نظام سلامت ۲۰ سال دیگر افراد بالای ۶۰ سال ما سه برابر می‌شوند و الان باید چاره کرد.
ما الان باید هم آینده‌مان را روشن کنیم که امید داشته باشیم که این کار دسترس ماست و هم وضع حال مردم را خوش کنیم که در سلامت تحت فشار نباشند. سلامت مهمتر از معیشت است. الان بین ۸ تا ۹ میلیون نفر سرانه در بهداشت و درمان هزینه میکنیم. واقعا این کیفیت درمان متناسب ۸-۹ میلیون است؟ آیا توزیع پزشکان ما نرمال است؟ یا حقوقشان را ندادیم یا هر چیز دیگر.
درصعب‌العلاج‌ها مجلس این افتخار را داشت که صددرصد را تحت پوشش قرار داد طبق قانون؛ امروز حدود ۲ میلیون نفر تحت پوشش این هستند. سه دهک اول یعنی ۶ میلیون نفر هم رایگان بیمه سلامت شدند.
پورمحمدی: سالمندی مسئله جدی کشور است
مصطفی پورمحمدی در ادامه گفت: بحث سلامت جزو نقاط مثبت ماست؛ ظرفیت‌هایی که بعد از انقلاب ایجاد شده است. از نظر بستر و ظرفیت و دانش و تحصیل و بیمارستان‌ها و تخت‌ها و ... تقریباً در شرایط مناسبی هستیم.
باید اینها و زیرساخت‌ها را گسترش دهیم. الان سالمندی مساله جدی کشور است و باید به آن جدی فکر کرد. الان برخی بیماری‌های جدید مثل اوتیسم توسعه یافته که باید برایش فکری کرد.
باید نگاه جامع و کامل کرد؛ همچنان برمی‌گردم به تدبیر و برنامه‌ریزی و ایجاد اعتماد و امید و خوش‌بینی و همکاری متقابل. یعنی جزو فرهیخته‌ترین مجموعه‌های نظام ما پزشکان و کادر گسترده پزشکی و خانواده بزرگ بهداشت و درمان هستند. از ظرفیت‌های خوب ما هستند. گردشگری سلامت که آقای قاضی‌زاده اشاره کردند ظرفیت مهمی است.
از مباحثی که دولت باید توجه کند کلانِ سیاستگذاری و بستر مناسب را فراهم کردن و اعتماد کردن و مهمتر از همه مدیریت اقتصاد درمان و سلامت است.
مطمئنم با مدیریت خوب در یارانه سوخت و انرژی که متاسفانه در دوره‌های گذشته یعنی ۱۵-۱۶ سال گذشته در دو طیف مدیریتی جناحی نتوانسته سامان یابد و اسراف و پرت عظیم انرژی داریم... حتی می‌توانیم کل انرژی را به اندازه رفاه مطلوب و سطح بالای جهانی، مثلاً اروپا.. میانگین مصرف سوخت در اروپا را مثلاً به مردم مجانی بدهیم. باقی‌مانده را برنامه‌ریزی کنیم... ما خیلی مساله داریم که در رویکرد‌ها و برنامه ریزی‌های ما و چابک‌سازی دولت و کاهش هزینه‌هاست.
زاکانی: مراحل درمانی خانم‌های باردار و کودکان زیر ۱۵ سال را رایگان میکنیم
علیرضا زاکانی در ادامه گفت: سعی کردم چند بسته را خدمت مردم تقدیم کنم. ناظر به حوزه سلامت هم همچنین. بخشی را فراموش کردم و آن رایگان کردن رسیدگی‌های بهداشت و درمان به خانم‌های باردار است. بزرگترین سرمایه ما در حوزه پزشکی نیروی انسانی و شبکه ما و تجربه ما و کارکرد‌های ماست که باید به نحو احسنت پاس بداریم.
بیان کردند آقای پزشکیان که عده‌ای ممکن است رانت بگیرند؛ ما هم مثل ایشان نه در خارج از بیمارستان دولتی کار کردیم... حتی بستری شدنمان هم... روزی در مجلس حالم بد شد و گفتم غیر از بیمارستان امام جایی نمی‌روم. نیازمند تحول جز با یکپارچه‌سازی اطلاعات و سطح‌بندی خدمات و شبکه بهداشت و نظام ارجاع و توجه به توریسم سلامت و ... نمی‌شود.
آقای قاضی‌زاده یادشان هست که دردولت من مکرر راجع به سلامت صحبت می‌کردم و اتفاقات ناخوشی که در حال رقم خوردن بود و می‌گفتم نیازمند تحول بزرگ هستیم. مسیر کاملاً معلوم است و میشود گام به گام مسیر درست را برداشت. موضوع سلامت فراتر از بهداشت و درمان است. شورای عالی سلامت به مسئولیت ریاست‌جمهوری میتواند همه را مکلف به گام گذاشتن در این مسیر کند.
موضوع دارو با دستور به کارخانه‌ها حل نمی‌شود؛ در همه موضوعات ما بحث کرده‌ایم و مسیر کاملا معلوم است؛ ظرفیت داخلی موجود است؛ نگاه منطقی و کارشناسی لازم است که به بهترین نحو انجام شود. اصلاح بیمه‌ها و مبارزه با فساد در سلامت و زیرمیزی‌ها باید بهش پرداخته شود.
ناظر به فروش نفت آقای پزشکیان چیز‌هایی گفت ولی اطلاعاتش نادرست است. اطلاعات درست را بعد جلسه به شما اگر خواستید می‌دهم. امروز عربستان و عراق بیشتر از ما پوئن میدهند برای فروش. این عدد ۳۰ درصد هم که گفتید درست نیست.
پزشکیان: نباید سفره مسئولان از مردم جدا باشد
مسعود پزشکیان در ادامه گفت: سیاست‌های مقام معظم رهبری را عمل میکنیم. برنامه ما هم همین قانون است که نوشته شده است. ولی اجرا نمی‌شود این قوانین؛ چون مجلس و دولت و قوه قضائیه سفره‌شان را از مردم جدا کرده‌اند. تا زمانی که من سر همان سفره‌ای که برای مردم پهن کرده‌ام ننشینم، چیزی درست نمی‌شود.
وقتی ویزیت پزشک‌ها ۱ تا ۲ دلار است دکتر‌ها تقصیری ندارند که زیرمیزی میگیرند. می‌گویند اسنپ کار کنیم بهتر است. نمی‌شود قانون‌هایی که نوشته شده را اجرا نکنیم و بعد بگوییم برنامه داریم! مشکل خودمانیم که سر سفره‌ای که برای مردم پهن کرده ایم نمی‌نشینیم.
مردم ببینند من در همان صفی ایستاده‌ام که آنها ایستاده‌اند؛ قطع یقین صدایشان درنمی‌آید ولی وقتی حرف قشنگ بزنم ولی در آن صف نایستم مردم صدایشان درمی‌آید.
من چه رئیس‌جمهور بشوم و چه نماینده باشم باید به داد کسانی برسیم که کسی به دادشان نمی‌رسد. صدای کسی باشیم که صدایشان به کسی نمی‌رسد. مشکل عدم تعهد ما‌ها در بالا به قانون است.
جلیلی: وظیفه دولت است که مانع مرگ‌های زودرس شود
سعید جلیلی در ادامه گفت: بحث ما بحث سلامت است که برای همه آحاد کشور حیاتی است و صحبت از نقش رئیس‌جمهور در این زمینه. بحث سلامت از وظایفی است که در قانون اساسی به جد به آن توجه شده و از حقوق ملت است.
برخی موضوعات نظام سلامت که در اینجا صحبت شد بیشتر ناظر شد به آنها که در زمینه وزارت بهداشت است. ولی خیلی از اینها بیرون از وزارت بهداشت است و به سلامتی مردم مربوط است.
مثلاً ما در چند سال گذشته به طور متوسط تلفات جاده‌ای ما از ۱۷ هزار تا ۲۵ هزار بوده. وقتی تلفات جدی متوسط ۲۰ هزار است، در هشت سال میشود اندازه شهدای جنگ تحمیلی ما! چند برابر این هم مجروحین و قطع عضو داریم! چه کسی باید روی اینها برنامه ریزی کند؟ آیا این ۱۷ هزار تا نمی‌شود کم شود؟
وقتی معاون وزیر بودم یک کشور گفت در سال ۱۷ نفر تلفات جاده‌ای داریم؛ حالا آنها جمعیتشان یک دهم ما بود، خب برای ما هم بشود ۱۷۰ نفر!
اشتغال و امنیت شغلی و استرس‌ها بر سلامت افراد تاثیر می‌گذارد. چقد بیماری و فوت‌هایی داشتیم بخاطر عوامل اجتماعی موثر بر سلامت. مثل جاده‌سازی و خیابان سازی و ...
اگر بیان میکنیم که آلودگی هوا و عادات غذایی و حوادث جاده‌ای و ... میتواند سلامت را تحت الشعاع قرار دهد، چه کسی باید اینها را برنامه‌ریزی کند؟ اینها به عهده رئیس‌جمهور و شورای عالی سلامت است.
سوالات کارشناسان دور سوم مناظره نامزدها
دولت شما برای ارتقای نظام تعلیم و تربیت و متناسب‌سازیِ نظام آموزش با نیاز‌های نسل جدید چه برنامه‌ای دارد؟
دولت شما برای کاهش تراکم دانش‌آموزان در کلاس‌ها و ایجاد عدالت چه برنامه‌ای دارد؟
دولت شما برای ارتقای رابطهٔ دانشگاه و صنعت و جلوگیری از مهاجرت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی چه برنامه‌ای دارد؟
قاضی‌زاده: آقایان پزشکیان و پورمحمدی بگویند توانایی باید‌ها و نباید‌ها را دارند یا خیر
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در بخش اول از دور سوم مناظره گفت: خطاب به آقایان پورمحمدی و پزشکیان عرض کنم که دارد مغالطه میشود و بحث‌های کلی. شما قبلاً جایی بودید، چه کار کردید؟ هر کدام از ما این را باید بگوییم. شما‌ها وزیر بهداشت و درمان و دادگستری بودید؛ شما چه کار کردید؟ هی نگوییم باید و نباید...
در دولت آیت‌الله رئیسی، ۲۹۵ هزار معلم بعد از کرونا جذب شده‌اند.۶۷۶۸ فضای آموزشی جدید و ۳۱ هزار کلاس جدید و ۴ میلیون مترمربع در سه سال تحویل آموزش پرورش شد. ۹۱۱ هزار کودک که از تحصیل باز مانده بودند به تحصیل بازگشتند.
قالیباف: در ۱۵ سال اخیر ۱۵ وزیر در آموزش و پرورش عوض شده است
محمدباقر قالیباف در بخش اول از مرحله سوم مناظره گفت: ۱۵-۱۶ وزیر در حوزه آموزش و پرورش جابجا کرده‌ایم؛ مدیر عطاری را اینقدر عوض میکنیم که یک وزارتخانه را اینطور تصمیم می‌گیریم؟ ۱۶ میلیون تقریباً دانش‌آموز داریم؛ سرانه بودجه ما ۱۰ درصد است. در دهه ۷۰، این ۲۰ درصد بوده است. یعنی نصف شده است.
آموزش و پرورش اساس پیشرفت کشور است. سرانه هردانش‌آموز ما ۱۶-۱۷ میلیون است بدون اماکن. حدود ۴۵ تا ۵۰ میلیون داریم هزینه میکنیم. اما خروجی ما به این اندازه که سرمایه می‌گذاریم هست؟ خیر!
معلم هم کم داریم؛ معلم‌های فراخوان شده هر ساعت ۵۰ هزار تومان میگیرند! متاسفانه بعضی وقت‌ها هم ۶-۷ ماه تاخیر در پرداخت داریم. در دولت چهاردهم آموزش و پرورش و دانشگاه را که اساس بهره‌وری ما برای رشد اقتصادی است هم در تصمیم‌سازی و مهارت و سبک زندگی، مورد توجه اساسی قرار می‌دهیم.
پورمحمدی: آموزش و پرورش جای رقابت جناحی نیست
مصطفی پورمحمدی گفت: بسیاری از محتوا‌های آموزشی و روش تدریس را به خود اساتید و معلمان واگذار کنیم. نظام آموزش و پرورش ما باید عوض شود آموزش و پرورش جای رقابت سیاسی و جناحی و اختلاف و کشمکش‌ها نیست. آقای قالیباف به نکته اساسی درباره نصف شدن سهم آموزش و پرورش از بودجه در حال حاضر نسبت به دهه هفتاد اشاره کردند.
زاکانی: قویترین وزیر من وزیر آموزش وپرورش است
علیرضا زاکانی در این بخش گفت: مشکلات متعددی در آموزش‌و‌پرورش داریم. تعلیم و تربیت نظام پیشران کشور است. نگاه را باید به آموزش و پرورش تغییر داد؛ آموزش و پرورش هزینه نیست، سرمایه گذاری است. شروع اصلاح ما در آموزش و پرورش باید از کلاس‌ها باشد و نه از ستاد! مهمترین رکن، معلم است و دانش آموز. فقط محتوا نیست.
باید به دانش آموز حق داد تا حرف بزند؛ منزلت و معیشت و جایگاه و رشد معلم حفظ شود تا معلمی بر تاج اشتغال‌های کشور بنشیند و منزلت و کارکردی داشته باشد.قویترین وزیر من وزیر آموزش وپرورش خواهد بود.
پزشکیان: باید مدارس دولتی همان خدماتی را بدهند که مدرسه یک مسئول به فرزند او می‌دهد
مسعود پزشکیان در این بخش گفت: اول باید فکر کنیم که آیا بچه‌ای که در روستا و نقاط محروم است با بچه ما یک سرویس را می‌گیرد یا متفاوت است؟ ما بعضی از اینها را نمی‌بینیم و صدایشان را نمی‌شنویم. در تئوری حرف میزنیم ولی در عمل، انجام نمی‌دهیم.
باید مدارس دولتی همان خدماتی را بدهند که مدرسه یک مسئول به فرزند او می‌دهد. مدارس غیردولتی فرصتند و درصدی را پوشش میدهند ولی ۸۰ درصد آنها که در مدارس دولتی هستند نمیتوانند به دانشگاه بیایند.
وقتی به معلمان نرسیم، طبیعتاً معلم چند شغله فرصتی که به بچه‌های مردم برسد را نمی‌یابد.نمی‌شود در بی‌ثابتی مدیریت برنامه‌ها را جلو برد. همان بحثی که آقای قالیباف گفتند. یا همین که آقای زاکانی گفتند، وزیر آموزش و پرورش باید قویترین باشد.
جلیلی: جهش را باید از مدرسه آغاز کنیم
سعید جلیلی در این بخش گفت: مدرسه لشگر شکوفایی فرصت‌هاست. پیشرفت با عدالت به دست می‌آید؛ همه مردم باید بتوانند در پیشرفت کشور نقش ایفا کنند. هر استعدادی بتواند در مدرسه‌ای که بهتر آن را شکوفا میکند حضور یابد.
لازمه پیشرفت این است که آموزش و پرورش جایگاه خود را پیدا کند. وزیر آموزش و پرورش باید نیروی بسیار ارزشمندی باشد. همین هزینه فعلی آموزش و پرورش، اگر تقسیم کنیم بر دانش‌آموزان، میزانش بیشتر از میزان هزینه دانش‌آموز در مدرسه غیرانتفاعی شمال شهر است. پس هزینه میکنیم ولی استفاده لازم را نمی‌بریم. هزینه را در عوض ستاد‌های بزرگ باید صرف مدرسه کرد.
قاضی‌زاده: وقت دانش‌آموزان را در دوران آموزش تلف میکنیم
قاضی زاده هاشمی در این بخش گفت: با حفظ ساختار فعلی آموزشی مشکل دانش آموزان ما حل نمی‌شود. نیمی از وقتی که می‌گذاریم تا فوق تخصص می‌رویم اضافه است؛ نباید اینقدر طول بکشد تا رسیدن به بازار کار. باید بتوانیم بهره وری را در آموزش‌و پرورش ارتقا دهیم.
باید افراد را به سرعت به بازار کار برسانیم. باید آموزش عالی و حوزه نخبگی را به اقتصاد پیوند بزنیم. برای جلوگیری از فرار نخبگان باید درآمدشان را افزایش دهیم.
قالیباف: باید قدرت اجماع سازی در حاکمیت داشته باشیم
قالیباف در این بخش گفت: ثبات در آموزش و پرورش نداریم؛ حضور یک مدیر قوی و ثبات در مدیریت مهم است ولی تا اینجا نبوده است. حرف خوب میزنیم و طرح خوب ارائه می‌دهیم ولی کدام دولت میخواهد اینها را انجام دهد. طرح هرچه خوب باشد، ولی مجری اشتباه کند عقب گرد است که غیرقابل جبران است.
وقتی دوقطبی جعلی در کشور درست میشود، این به ما خسارت وارد میکند. وقتی مردم در اداره موضوعات حذف و نقش خانواده در اداره مدرسه حذف میشود، مشکل درست میشود. باید قدرت اجماع سازی در حاکمیت داشته باشیم تا این کار‌ها را انجام بدهیم. وقتی حرف از اجماع سازی میزنیم بگوییم چگونه و بر اساس چه موضوعی؟ مبانی مان باید مبانی انقلاب اسلامی باشد؛ در این چارچوب باشد؛ بدانیم که ذی نفع نهایی ما مردم هستند.
به گونه‌ای عمل کنیم که تنش ایجاد نکنیم؛ به جای تنش باید به سمت گشایش برویم؛ و سرمایه‌های کشور را حفظ کنیم. سرمایه‌های انسانی کشور به مراتب مهمتر از سرمایه‌های مادی ما هستند.
پورمحمدی: اجماع و وفاق با شعار نمی‌شود
مصطفی پورمحمدی در این بخش گفت: اجماع و وفاق با شعار نمی‌شود؛ نباید در مقام حرف و عمل دو جور عمل کرد. باید به معلم و استاد و دانشجو احترام گذاشت و ذوق و سلیقه آنها را قبول کرد.
نسل جدید نگاهش متفاوت از من است و من باید این را بفهمم. رفتارمان با مردم باید تغییر کند؛ رفتارمان با نخبگان و اساتید و دانشجو‌ها و معلمان باید عوض شود.
زاکانی: با فناوری و مولدسازی میشود آموزش و پرورش را تغییر داد
علیرضا زاکانی در این بخش گفت: باید مدارس دولتی ما مثل دانشگاه‌های دولتی بهتر از مدارس خصوصی باشد. در اندیشه ورزی و نظریه پردازی باید از ظرفیت‌های حوزه علمیه باید استفاده کنیم.
پزشکیان: تحقیقات دانشگاهی منطبق با واقعیات جامعه نیست
پزشکیان در بخش دوم از مرحله سوم مناظره گفت: اجماع باید روی سیاست‌های کلی و قانون باشد. دانشجو بعد از فارغ‌التحصیلی باید توانایی حل مشکل داشته باشد. باید به هیات علمی‌ها و نخبگان احترام گذاشت و برخورد‌های حزبی و جناحی را کنار گذاشت.
با حقوق‌های فعلی هیات علمی نمیتواند به راحتی زندگی کند. برای همین نخبگان ما دارند میروند. بیرون از کشور اینها را می‌قاپند. الان بیشترین بیکاران ما فارغ التحصیلان دانشگاهی هستند؛ این بخاطر عدم سیاستگذاری دقیق ما با توجه به نیاز‌های جامعه است.
جلیلی: دانشگاه باید برای مشکلات کشور اولویت داشته باشد
جلیلی در این بخش گفت: حق دانشگاه است که در جهش و پیشرفت کشور یک ماموریت داشته باشد و بتواند سهم خود را ایفا کند.
از همین ترم آینده باید این ماموریت باید تعریف شود. دانشگاه‌ها باید برای اشتغال دانشجویان خودشان برنامه داشته باشند.
قاضی‌زاده: عدالت اقتصادی با قدرتمند کردن خانواده‌ها شدنی است
قاضی زاده هاشمی در بخش جمع بندی صحبت‌های خود گفت: آزادی‌های اجتماعی و سیاسی با قدرتمند شدن اقتصادی مردم امکان‌پذیر است. می‌خواهم دولت نیمه تمام شهید رئیسی را ادامه بدهم؛ البته نقاط ضعف را هم اصلاح کنم.
اما شما دو نفر (پزشکیان و پورمحمدی) شجاعت این را دارید که بگویید میخواهید دولت سوم روحانی باشید؟ تیم امنیتی حاکم در دولت روحانی، در ستاد آقای پزشکیان هستند؛ هرکسی با نزدیکانش شناخته میشود.
قالیباف: به زوج‌های جوان خانه ۷۵متری به مدت سه سال رایگان می‌دهیم
قالیباف در بخش جمع بندی صحبت های خود گفت: برای خوب شدن حال امروز مردم، یک سپر حمایتی معیشتی طراحی کردیم. نباید اجازه دهیم که سفره مردم کوچک شود. مابه التفاوت فاصله تورم و افزایش حقوق را باید جبران کنیم. با یک رفاه کارت هم درمان و هم معیشت و هم کالا‌های اساسی مردم را تضمین کنیم.
یک طرح ۵ فوریتی داریم که یکی از آنها در حوزه خدمت بود. بحث دوم در حوزه مسکن است؛ ۸۰ درصد شهر‌های ما و ۱۰۰ درصد روستا‌های ما قادرند که یک قطعه زمین که کاربری مسکونی دارد به صورت رایگان به همه آنها که مسکن ندارند بدهیم.
باید به زوج‌های جوان به مدت سه سال در آغاز واحد‌های کوچک ۷۵ متری بدهیم که بدون اجاره‌بها در سه سال اول آنجا زندگی کنند. مصمیم واردات خودرو انجام دهیم تا رقابت شکل بگیرد.
طرح فوریتی چهارم در بحث دیوار شرق کشور است؛ اتباع غیرمجاز آسیب‌های اجتماعی جدی در حوزه مواد مخدر و اشتغال و ... دارند؛ با استفاده از تجربه‌ام در پلیس می‌گویم که باید مرز شرقی‌مان با افغانستان و پاکستان را دیوار بگذاریم که امنیت حفظ شود.
طرح پنجم: از سواحل خلیج غافلیم؛ باید پایتخت دوم ایران را پایتخت اقتصادی ایران را در سواحل دریای عمان و کرانه آن تشکیل دهیم.
پورمحمدی: نسخه‌های توهمی برای نظام اداری صادر میکنیم
پورمحمدی در بخش جمع بندی صحبت‌های خود گفت: باید نظام بهره وری اصلاح شود. جلوی هدر رفت منابع را بگیریم. بحث چابک سازی دولت مهم است؛ همه حرفش را می‌زنند ولی در هر دوره دولت‌ها بزرگتر شده‌اند. نسخه‌های کلی و رویایی و توهمی می‌نویسیم بعضاً.
کسی که میخواهد اصلاحات اساسی انجام دهد باید نظام اداری را خوب بشناسد. هنوز رفتار اداری به ارث رسیده از نظام گذشته را اجرا میکنیم. پیوسته حرف از خدمت میزنیم، اما رفتارمان قیم مآبانه است با مردم!
برخی از ما از عدالت صحبت میکنیم ولی در اطرافمان پرونده و رانت و ویژه خواری است. باید از همه ظرفیت‌ها استفاده کنیم ولی الان گریز نخبگی داریم. نخبگان باید به ما اعتماد کنند و احترام ببینند. باید تنوع فکری را بپذیریم.
برخی به راحتی در عمل آدم‌ها را حذف میکنیم و آستانه تحملمان به شدت پایین است و اختلاف سلیقه را حاضر نیستیم بپذیریم. روش‌های سنتی در مبارزه با فساد به هیچوجه پاسخگو نیست. متاسفانه دچار آلودگی‌ها و بی برنامگی هستیم و هر روز چند پرونده درمی آید و ناامیدی مردم تشدید میشود. نیازمند اصلاح رویکرد مدیریتی در حکمرانیمان به طور جدی هستیم.
زاکانی: آماده مناظره با روحانی هستم
علیرضا زاکانی در بخش جمع بندی صحبت‌های خود گفت: افرادی که الان در ستاد برخی هستند مسبب وضع اسفناک امروزند و باید پاسخگو باشند چطور امروز در موضع طلبکاری قرار گرفته‌اند؟ آنها این نامزدها را اداره خواهند کرد.
آماده هستم با خود آقای روحانی یا دیگران که اسباب شرایط امروز را ایجاد کرده است مناظره و صحبت و گفتگو کنیم. تا معلوم شود وضع موجود حاصل کار چه کسانی است؟
شهید مظلوم ما، شهید رئیسی پشت سرش حرف زده میشود، اما خودش کجاست تا دفاع کند؟ باید فرصتی دهند تا از جانب ایشان دفاعی صورت بگیرد. حق ایشان متاسفانه ادا نمی‌شود.
پزشکیان: مردم از ما ناراضی هستند، چون پرونده درست میکنیم
پزشکیان در بخش جمع بندی صحبت‌های خود گفت: ۹۰ درصد مشکل مدیریت ارشد است. مردم ما هم مردم خوبی هستند. مردم الان پشت سر ما قضاوت درستی ندارند. ولی ما هی می‌خواهیم دیگران را محکوم کنیم.
هر کس با مردم صادق باشد و به آنچه می‌گوید معتقد باشد قطعاً بقیه پشت سرش خواهند آمد. برای فقرزدایی باید به مردم باور داشته باشیم و آنها را مشارکت بدهیم. با مردم باید رابطه صمیمی و دوستانه پیدا کنیم.
خیلی از آدم‌ها وقتی به مسئولیت می‌رسند دور و بری‌های خودشان را روی کار می‌آورند. مردم از ما ناراضی هستند، چون پرونده درست میکنیم و به آنها انگ می‌چسبانیم. گروه Z درست میشود F درست میشود!
جلیلی: تهدید‌ها مانع ملت ایران نخواهد شد
جلیلی در بخش جمع بندی صحبت‌های خود گفت: امروز دو رویکرد وجود دارد؛ یکی که خودش را باور دارد و نگاه حداکثری دارد و معتقد است نه تنها می‌توان از این مشکلات عبور کرد بلکه می‌توان پیشرفت و جهش کرد.
رویکرد دوم یا می‌ترسد یا می‌ترساند؛ بر اساس تصوراتی که نسبتی با واقع ندارد! اینها نظریات رمانتیکی دارند و تهدیداتی برای خودشان دارد که فکر می‌کنند میتواند مانع ملت ایران شود.
تهدید‌ها را باید کنار فرصت‌ها دید. امروز فرصت‌های جهانی برای پیشرفت و جهشمان بسیار زیاد است. اینکه دوباره چهار پنج سال معطل شویم و بگوییم تا فلان موضوع حل نشود بقیه مسائل حل نمی‌شود تجربیات غلطی است!
اینکه می‌گویند نسل Z هست که نه او زبان ما را می‌فهمد و نه ما زبان او را، نه اینطور نیست! هم آنها زبان ما را می‌فهمند و هم ما زبان آنها را می‌فهمیم.