لیلی رحمانی - نبود برنامه‌ای مدون و مشخص برای برگزاری کلاس‌هایی که قرار است جایگزین درس و مدرسه باشد، آن‌هم ازطریق فناوری و به‌صورت غیرحضوری، صدای بسیاری از والدین را درآورده است و خیلی از آن‌ها از نحوه برگزاری کلاس‌های غیرحضوری ناراضی‌اند. خانواده‌ها نگران آموزش فرزندانشان هستند و برخی معتقدند که تحقق رویای آموزش با بهره گرفتن از فضای مجازی، اگرچه در ایام شیوع کووید ۱۹ رواج یافته است، کیفیت آن با آنچه باید باشد، تفاوت بسیار دارد. به‌عبارتی کیفیت کار آموزش آنلاین مدارس در روز‌های کرونایی بسیار نامطلوب بوده و این شیوه نتوانسته است آن‌گونه که بایدوشاید، راهگشا و موفق باشد، چنان‌که برخی والدین در روز‌های گذشته در تماس با ما گفتند که آموزش آنلاین تنها با ارسال چند فایل که بار آموزشی چندانی هم نداشته، دردی از دوری فرزندانشان از مدرسه دوا نکرده است و دانش‌آموزان با این شیوه، راه به جایی نمی‌برند.
نارضایتی بیشتر در مدارس دولتی
هرچند نمی‌توان همه را با یک چوب راند و گفت که همه مدارس از شیوه‌های نامطلوب آموزش آنلاین و مجازی استفاده می‌کنند، نکته تامل‌برانگیز این است که بیشتر خانواده‌های ناراضی، خانواده‌هایی هستند که فرزندانشان را در مدارس دولتی ثبت‌نام کرده‌اند. این مدارس همانند مدارس غیردولتی نیست که به‌خاطر نگرانی از آسیب دیدن نام و وجهه مدرسه، تلاش بیشتری برای جلب نظر والدین و دانش‌آموزان کرده، سعی می‌کنند شیوه‌های جدیدتری را در آموزش‌های آنلاین دروس ابداع کنند. درست به همین دلیل است که گله‌های والدین دانش‌آموزان مدارس دولتی بسیار بیشتر از مدارس غیردولتی است، به‌گونه‌ای‌که برخی اولیا با ارسال پیامک و تماس با روزنامه شهرآرا گفته‌اند که مدارس فرزندان آن‌ها در روز‌های تعطیلی مدارس حتی یک کلاس آنلاین هم برگزار نکرده‌اند.
گوشه‌ای از رنج‌های آنلاین
خلأ برنامه و نبود راهکاری مدون، تنها مشکلی نیست که کرونا برای آموزش‌وپرورش ایجاد کرده و ظاهرا مشکلات فراتر از این حرف‌هاست. درنظر بگیرید ساعاتی را که دانش‌آموزان در مدارس بودند، حذف شده و قرار است آن‌ها درکنار والدین و در فضای خانه آموزش ببینند و این به معنای گرفتاری تعداد زیادی از والدین و اجبار آن‌ها برای تامین ابزار‌های برگزاری کلاس آنلاین است؛ ابزار‌هایی که نه‌تن‌ها هزینه‌بر هستند، بلکه پیچیدگی‌هایی هم برای بعضی والدین دارند؛ پیچیدگی‌هایی که برای خانواده‌های شهر‌های کوچک‌تر و به‌ویژه روستاها، ملموس‌تر است و به‌دلیل نبود زیرساخت در این مناطق، کار را با مشکل بیشتر مواجه کرده است. مواردی نظیر این پیامک: «من و خانواده‌ام در روستای کارده از توابع بخش مرکزی مشهد زندگی می‌کنیم. به‌طور مداوم برای اینترنت به مخابرات مراجعه کرده‌ایم، ولی هیچ پاسخی دریافت نکرده‌ایم و برای کلاس‌های مجازی مشکل داریم. تا مشهد هم ۳۰ کیلومتر فاصله داریم و مسئولان همچنان پاسخ‌گو نیستند. خواهش می‌کنم پیگیری کنید.»
رنج معلمان؛ کار بدون بی‌پول
همه این مشکلات صرفا به دغدغه والدین برای آموزش فرزندانشان محدود نمی‌شود و شامل معلمان نیز می‌شود. شاید این‌طور به نظر برسد که مدارس تعطیل هستند و این تعطیلی به سایر تعطیلی‌های سال اضافه شده و همه این‌ها معلمی را تبدیل به راحت‌ترین شغل این روز‌ها کرده است، اما همه‌چیز آن‌طور که به نظر می‌رسد، نیست و معلمان حق‌التدریس مدارس غیرانتفاعی که در روز‌های عادی سال هم نگران پرداخت حقوق و مزایایشان بودند، حال‌وروز بدتری نسبت‌به قبل دارند و به‌گفته تعدادی از آن‌ها، این روز‌ها به بهانه‌های مختلف، به پرداخت نشدن حقوق تهدید می‌شوند: «به ما اعلام کردند فقط به ازای روز‌های حضور در مدرسه، حق‌الزحمه به ما پرداخت می‌شود. با این شرایط تعطیلی مدارس، حقوق اندک اسفند و فروردین را به ما نمی‌پردازند. تازه مجبور هستیم از جیبمان هم خرج کنیم و هزینه اینترنت بپردازیم و کلاس‌های آنلاین دانش‌آموزانمان را هم برگزار کنیم.»
چک‌های برگشتی و مدیران بی‌پول
و بازهم رنج روز‌های کرونایی تنها به این‌ها ختم نمی‌شود و بسیاری از مدیران آموزشگاه‌ها هم که مسئول پرداخت حقوق این افراد هستند، گرفتار مشکلاتی شده‌اند که آن‌ها را تا پای ورشکستگی کشانده است؛ تعداد چک‌های برگشتی والدین برای هزینه مدارس، روز‌به‌روز بیشتر می‌شود و به‌دنبال آن وسع مدیران مدارس غیردولتی برای پرداخت حقوق معلمان، کم و کمتر. از این نمونه، تماس تلفنی مدیر یکی از مدارس غیردولتی با ماست: «نمی‌توانیم به خانواده‌ها فشار بیاوریم. اوضاع اقتصادی آن‌ها هم خراب است. اولیای بسیاری از دانش‌آموزان با مشکل مواجه شده‌اند و انصاف نیست ما هم چک پاس‌نشده آن‌ها را دچار اشکال کنیم و به دردسر بیندازیمشان، اما صاحب ملک اجاره‌اش را می‌خواهد و معلمان هم چشم به جیب ما دارند.»
در اسفند سال گذشته و درپی تعطیلی مدارس بود که اداره‌کل آموزش‌وپرورش با استناد به تاکیدات معاون وزیر و رئیس مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش‌وپرورش، نکاتی را منتشر کرد که در آن، بر استفاده از آموزش مجازی و استفاده از آموزش‌های تکمیلی به‌صورت مجازی و پرداخت کامل حقوق و مزایای اسفند تمام نیرو‌های شاغل در مدارس غیردولتی و مدارس طرح خرید خدمات آموزشی برابر قوانین و مقررات تاکید ویژه‌ای شده بود، اما بازهم از مشکلات کم نشده و این اختلافات همچنان سر جایش مانده است. اسفند هم گذشت و حالا برخی معلمان می‌گویند که حقوقشان پرداخت شده است، اما عیدی و مزایا و بیمه‌شان نه. آن‌ها می‌گویند که در شرایط عادی هم حقوقشان کفاف خرج زندگی‌شان را نمی‌دهد و حالا پرداخت نشدن عیدی و مزایا در پایان سال، وضعشان را بدتر کرده است. حالا هم سال جدید آغاز شده و اوضاع همچنان بر روال قبل است، با این تفاوت که هنوز تصمیمی برای حقوق فروردین گرفته نشده است.
یکی از کارکنان این مدارس به شهرآرا می‌گوید: هنوز به ما نگفته‌اند که قرار است مبلغی به ما پرداخت شود یا نه و ازطرفی بسیاری از همکاران ما بیکار شده‌اند؛ چراکه کلاس‌های آنلاین فقط برای دروس مهم‌تر برگزار می‌شود و معلمان بعضی رشته‌ها عملا کاری ندارند. ازطرف دیگر هزینه اینترنت به سایر هزینه‌های ما اضافه شده است. نمی‌دانیم باید چکار کنیم.
حقوق فروردین، منوط به تصمیم‌های شورای نظارت
برای پیگیری این موضوع با معاون هماهنگی و امور اجرایی آموزش‌وپرورش خراسان رضوی تماس می‌گیریم. حسین شادکام با تاکید بر اینکه حقوق اسفند معلمان حق‌التدریس مطابق ماه‌های گذشته و طبق دستورالعمل وزارتخانه پرداخت شده است، می‌گوید: تصمیم‌های بعدی برای پرداخت حقوق معلمان در فروردین و همچنین جزئیات قابل بحث به شورای نظارت استان واگذار شده و این شورا درحال تصمیم‌گیری درباره این موضوعات است.
مدیر روابط‌عمومی اداره‌کل آموزش وپرورش استان نیز می‌گوید: دروس باید طبق برنامه درسی سالانه، تدریس شود.
مهدی مجیدی‌فر بیان می‌کند: همه دروس باید به‌صورت آنلاین برگزار شود و ازطرفی هم معلمان با ثبت درخواست در سامانه سنا و وارد کردن کد پرسنلی، امکان استفاده از ۲۰ گیگ اینترنت رایگان را خواهند داشت.
دولتی و غیردولتی؛ بدون تفاوت
از دیگر انتقاد‌های واردشده به کلاس‌های آنلاین، تفاوت بین نحوه برگزاری و کیفیت آن بین مدارس دولتی و غیرانتفاعی است که در این‌باره رئیس اداره فناوری آموزش‌وپرورش استان می‌گوید: هیچ تفاوتی بین مدارس دولتی و غیردولتی نباید وجود داشته باشد و کلاس‌ها باید به‌صورت آنلاین یا آفلاین و با ارسال فایل و ویدئو برگزار شود.
کاظمی بیان می‌کند: تمامی نکات مربوط‌به این حوزه به‌صورت دستورالعمل‌های تعیین‌شده در سامانه مخصوص آموزش‌وپرورش درج شده و اجراشدنی است.