گلایه رئیس کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس از تعلل پایتخت نشین‌ها برای بررسی طرح راهبردی توس در شورای عالی شهرسازی
لیلی رحمانی/شهرآرانیوز - تیر‌ماه سال۷۵ بود که رهبر معظم انقلاب در بازدید از توس بر اهمیت احیای این مکان مهم تاریخی و گردشگری تأکید کردند؛ دستوری که تا همین چند سال قبل و پیش از دوره پنجم شورای شهر، تقریبا به فراموشی سپرده شد بود و حالا چند‌سالی است که به یکی از موضوعات داغ شهری بدل شده و شهردار مشهد آن را اقدامی حیثیتی خوانده است.
تیم کشتی با نام «ثبت جهانی توس» آغاز به کار کرد و پیاده‌روی‌هایی نیز برای زنده نگهداشتن اهمیت این اقدام برگزار شد، اما هنوز هم مروارید توس پشت شلوغی‌های زندگی شهری و روستایی که بافت اطراف آن را تشکیل می‌دهد از چشم بسیاری دور مانده است؛ بافتی که به‌دلیل نبود طرح راهبردی مدت‌هاست به‌صورت معلق روزگار می‌گذراند و الحاق قسمت‌های زیادی از آن به بافت شهری با عنوان قسمتی از شهرداری منطقه۱۲، صرفا منجر به محدودیت‌های اساسی شده که زندگی افراد را تحت تأثیر قرار داده است. ازسوی دیگر نمی‌توان این محدودیت‌ها را در شرایط فعلی و تا پیش از ارائه طرح راهبردی، بی‌محابا کنار گذاشت؛ چراکه این بافت تاریخی علاوه‌بر اهمیت‌هایی که در حوزه گردشگری و تاریخی، نه فقط برای استان بلکه برای تمام کشور دارد، به‌نوعی قسمت مهم و جدانشدنی فرهنگ و روش زندگی ما نیز به شمار می‌رود و هرگونه اشتباه در ایجاد تغییرات بافت آن منطقه می‌تواند ضربه‌ای جبران‌ناپذیر باشد.
هرچند این نکته را نیز باید گفت که سامان‌دهی پروژه حیثیتی فقط با چند اقدام نمایشی پیگیری نشده است و اگر این روز‌ها به توس بروید، شاهد پارک بزرگ ۷ هکتاری جلوخان خواهید بود که گامی مؤثر ازسوی مدیریت شهری پنجم در تغییر فضای اطراف آرامگاه فردوسی است؛ پروژه‌ای که در ۳ فاز طرح‌ریزی شد و فاز سوم آن پیش از عید نوروز به پایان رسید.
رئیس کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس شورای شهر مشهد به‌عنوان نماینده شورا و شهرداری مشهد که این روز‌ها نامش با ثبت جهانی توس همراه شده است و از همان روز‌های نخست فعالیت شورای پنجم، پیشگام ثبت جهانی توس بوده، این روز‌ها دل پری از پایتخت‌نشین‌ها دارد و در پاسخ به سؤال ما درباره آخرین وضعیت طرح راهبردی توس و ثبت جهانی آن می‌گوید: حدود یک‌سال است که در‌انتظار تشکیل دومین جلسه شورای عالی شهرسازی و معماری در این زمینه هستیم، اما هنوز چنین نشده است.
مسعود ریاضی با طعنه به اینکه از مدت‌ها پیش قرار بوده جلسه مد‌نظر تشکیل شود، ادامه می‌دهد: ما نیز نگران این موضوع هستیم و معتقدیم شهرداری در‌این‌بین مظلوم واقع شده است؛ چراکه نیرو‌های شهرداری باید در میدان پاسخ‌گویی به مردم، از تصمیمات کسانی حمایت کنند که تمایلی به تصمیم‌گیری ندارند.
ریاضی با انتقاد از اینکه در‌این‌زمینه تاکنون خروجی دیده نشده است، بیان می‌کند: مردم منطقه به‌دلیل وجود مشکلات و محدودیت‌هایی که برای آن‌ها وجود دارد، خشمگین هستند و زمانی‌که نیرو‌های شهرداری اقدام به ممانعت و برخورد با مردم برای اعمال قوانین می‌کنند، با برخورد‌های بد و حتی آسیب‌های فیزیکی مواجه می‌شوند و کسی نیز از آن‌ها حمایت نمی‌کند؛ همه این‌ها به این دلیل است که کسانی در پایتخت هنوز تصمیمی درباره طرح‌های راهبردی نگرفته‌اند و شاید هم تمایلی برای تصمیم‌گیری ندارند.
به گفته ریاضی، بخش عمده‌ای از اقدام ثبت جهانی توس نیز در‌گرو همین تصویب طرح راهبردی است و در گام اول باید چشم‌انداز این منطقه مشخص شود. شهرداری و شورا نیز اختیاری در‌این‌زمینه ندارند و علی‌رغم اینکه این اقدامات در شرح وظایفشان نیست، از حدود ۲ سال قبل، حاضر به پرداخت هزینه نیز شده‌اند.
او می‌افزاید: ابتدا این‌گونه تصور می‌شد که بسیاری از مشکلات ازسوی سازمان میراث فرهنگی ایجاد می‌شود، اما پس‌از جلسه‌ای که در حدود ۷ یا ۸ماه قبل با این سازمان برگزار کردیم، روشن شد که این سازمان نیز بسیار همراه است و مواضع منطقی دارد.
عضو شورای شهر مشهد همچنین بااشاره‌به تفاهم‌های منعقد‌شده بین شهرداری و اداره کل میراث فرهنگی بیان می‌کند: یکی از اقداماتی که بعد از تفاهم بین میراث و شهرداری محقق شد، پروژه بزرگ جلوخان بود. نمونه دیگر آن، احداث جاده کهن‌دژ به جلوخان است که دستورات آن ازسوی شهردار مشهد صادر شده و نقشه‌های آن نیز آماده است؛ پروژه‌ای که مراحل اجرایی آن به‌دلیل شیوع کرونا به تعویق افتاد، اما به‌زودی از سر گرفته خواهد شد.