کلاهبرداری ۴۰۰ میلیون تومانی با سوءاستفاده از وضعیت زندگی ایرانیان مقیم خارج از کشور
محمد جواد ابوعطا/شهرآرانیوز- چند دقیقه‌ای چشمش به گوشی تلفن همراهش بود، اما فکر و خیالش حوالی کوچه و خانه شان در مشهد سیر می‌کرد. یاد درخت اقاقیای محله شان افتاد با گل‌های خوشبویی که بهار را به محل شان می‌آورد. صدای زنگ پیامی در تلگرام او را از خلسه خاطرات گذشته بیرون کشید و به یادش آورد که یک دانشجوی ایرانی در کشوری غریب است.
پیام از دوست مجازی اش بود، همان که زندگی در غربت را برایش آسان‌تر کرده بود. دوستی که او را هیچ وقت ندیده بود و تمام شناخت شان از یکدیگر به فضای مجازی خلاصه می‌شد. کمی با هم چت کردند و از همه جا نوشتند، دوست مجازی اش از ایران می‌گفت و او از فرنگ. دوست ایرانی اش به او پیشنهاد داد که با هم چت تصویری تلگرامی داشته باشند، اما او نمی‌دانست چطور می‌تواند این کار را انجام دهد. با توضیحات فوق تخصصی دوستش متوجه شد که پیامی حاوی یک کد برای او پیامک می‌شود که باید آن را در اختیار رفیق ندیده اش بگذارد. همین کار را هم کرد، ولی این کد نه تنها ارتباط تصویری آن‌ها را برقرار نکرد بلکه بعد‌ها موجب قطع کامل این رابطه شد.
یک شکایت دیرهنگام
افسر پرونده پس از مطالعه آنچه مرد میان‌سال در برگه شکایتش نوشته بود، اولین سؤالش این بود که چرا زودتر برای شکایت نیامده‌اند. شاکی اعلام کرد که مشکلات برای پسرش در خارج از کشور ایجاد شده، او دانشجو است و امکان آمدن به کشور و پیگیری پرونده‌اش را ندارد.
پرسش و پاسخ کارشناس پلیس فتای خراسان‌رضوی با پدر شاکی نشان داد که فردی با سوءاستفاده از اکانت پسرش در شبکه اجتماعی تلگرام، از دوستان او خواسته تا به حسابش پول واریز کنند و آن‌ها هم که می‌دانسته‌اند او در خارج از کشور است، برای کمک به رفع مشکلش بدون تحقیق وجوهی را به یک حساب ناشناس واریز کرده‌اند.
هک شدن شبکه اجتماعی
بررسی محتویات پرونده نشان از کلاهبرداری در فضای مجازی داشت. موضوع زمانی حساس شد که یک شاکی دیگر نیز به پلیس فتای خراسان‌رضوی مراجعه و شکایت مشابهی را مطرح کرد.
تیم کارشناسی پلیس فتا پس از ارتباط گرفتن با شکات اصلی متوجه شدند که این افراد از چندی پیش با فردی ناشناس با دو مشخصات متفاوت آشنا شده‌اند و برای رفع دلتنگی و خلأ عاطفی که با آن دست و پنجه نرم می‌کرده‌اند، با این فرد ناشناس رفیق شده‌اند.
بعد از مدتی دوست مجازی‌شان به بهانه چت تصویری تلگرامی، از آن‌ها می‌خواهد تا کدی که برایشان می‌آید را برایش ارسال کنند تا اقدام به برقراری چت تصویری کند.
کارشناسان متوجه شدند که همین حرکت اشتباه موجب شده تا شبکه اجتماعی شاکیان هک شود و فردی دیگر مدیریت آن را به دست بگیرد. این فرد ناشناس پس از آن اقدام به ارتباط گرفتن با مخاطبان شاکیان در فضای مجازی کرده و به بهانه‌های مختلفی همچون بی‌پولی در کشور غریب و... این افراد را تلکه کرده است.
دستگیری خیاط ۲۱ ساله
سرنخ‌هایی که شاکیان در اختیار تیم کارشناسی پلیس فتای خراسان‌رضوی قرار داده بود، موجب شد تا با اقدامات و رصد‌های خود در فضای سایبر، متهم اصلی را شناسایی و پس از هماهنگی با سرهنگ جوادجهانشیری، رئیس پلیس فتای خراسان‌رضوی و دریافت دستور قضایی این فرد را در مشهد دستگیر کنند.
متهم متولد ۱۳۷۸ و خیاط بود. او در برابر اتهاماتی که با آن روبه‌رو شده بود و شواهدی که همه حکایت از دست داشتنش در کلاهبرداری‌ها داشت، نتوانست مقاومت کند و به جرمش اعتراف کرد.
شیادی ۴۰۰ میلیون تومانی
او انگیزه‌اش از کلاهبرداری‌ها را مالی دانست و اعلام کرد: «من خیاطم، ولی مشتری ندارم و درآمدم کفاف مخارجم را نمی‌دهد و مجبور شدم این کار را انجام دهم.»
متهم درباره شگرد به کارگرفته شده در کلاهبرداری اعلام کرد: «با استفاده از قابلیت‌های تلگرام، ایرانی‌هایی که در خارج از کشور بودند را شناسایی می‌کردم. بعد با آن‌ها در فضایی صمیمانه شروع به چت می‌کردم، در مراحل بعدی با این افراد طرح رفاقت می‌ریختم و به نوعی آن‌ها که دارای خلأ‌های عاطفی بودند را به خودم جذب می‌کردم. بعد از اینکه طعمه‌ام حسابی به من وابسته می‌شد، به بهانه چت تصویری از آن‌ها می‌خواستم کد ارسالی تلگرام را برایم بفرستند. با به دست آوردن این کد که در واقع کد ورود به حساب کاربری‌شان بود، تلگرامشان را مدیریت می‌کردم و از دوستان و آشنایان این افراد می‌خواستم وجوهی را به حسابم واریز کنند.»
این خیاط بیست‌ویک ساله که تاکنون به بیش از ۴۰۰ میلیون تومان کلاهبرداری اعتراف کرده است، در پاسخ به اینکه چطور افراد به او مظنون نمی‌شدند و از دوستشان هم هیچ سؤالی نمی‌پرسیدند؟ گفت: «فضا را طوری پیش می‌بردم که این افراد فکر می‌کردند، دوستشان الان گرفتار شده و، چون طعمه‌ام خارج از کشور بود برای پیشگیری از هزینه بالای تماس، به او زنگ نمی‌زدند.»
چگونه جلوی نفوذ به شبکه اجتماعی‌مان را بگیریم؟
همیشه یک سؤال جدی و مهم درباره نحوه پیشگیری از نفوذ هکر‌ها به شبکه‌های اجتماعی همچون تلگرام مطرح می‌شود، که رئیس پلیس فتای خراسان‌رضوی با اشاره به اینکه نباید هیچ‌گاه به افراد ناشناس در فضای مجازی اعتماد کرد، گفت: استفاده از عضویت دومرحله‌ای در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند جلوی نفوذ افراد را بگیرد، با فعال کردن گذرواژه دوم اگر چنانچه هکر‌ها به کد اول دست پیدا کنند، نمی‌توانند گذرواژه دوم را به راحتی کشف کنند.
سرهنگ جوادجهانشیری از ادامه تحقیقات در این پرونده برای مشخص شدن تعداد دقیق مال‌باختگان و دیگر همدستان احتمالی متهم خبر داد و از افرادی که با این شگرد فریب خورده‌اند خواست تا برای شکایت به پلیس فتا مراجعه کنند.