گزارش شهرآرا از تغییرات زیاد طرح پیش‌فروش فوق‌العاده خودرو در ۱۰ روز گذشته.
مسعود سلطانی/شهرآرانیوز - شرایط پیش‌فروش فوق‌العاده خودرو‌های داخلی در ۱۰ روز گذشته مدام در حال اصلاح و تغییر است. بااینحال به نظر می‌رسد کم‌کم به نهایی‌شدن شیوه فروش ۲ غول خودروسازی رسیده‌ایم. شرایطی که با محدودیت‌های بسیار انجام می‌شود تا این محصولات به دست دلال‌های بازار خودرو نرسد.
با وجود این، نبود برنامه مدون و طرح دقیق از پیش تعیین‌شده باعث سردرگمی مردم و انتشار مداوم اخبار ضدونقیض در ۱۰ روز گذشته شده است. در این گزارش، اما سعی کرده‌ایم آخرین تصمیمات اخذشده مسئولان و البته نظر مردم را مرور کنیم.
محدودیت‌های ثبت‌نام
براساس اطلاعیه وزارت صنعت، معدن و تجارت، تنها افرادی امکان شرکت در طرح فروش فوق‌العاده را دارند که بالای ۱۸ سال سن داشته باشند. داشتن گواهی‌نامه رانندگی، نداشتن پلاک انتظامی فعال و نخریدن محصولات خودروسازان در ۳ سال گذشته از دیگر شروط شرکت در طرح فروش فوق‌العاده است. البته تأکید شده است ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ داری ﭘﻼک اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ ﻓﻌﺎل‌اند ﯾﺎ ﮔﻮاﻫﯽﻧﺎﻣﻪ ندارند اگر برای ﺛﺒﺖﻧﺎم اﻗﺪام کنند ﺗﺎ ۳ ﺳـﺎل اﻣﮑـﺎن ﺛﺒﺖﻧﺎم در ﺑﺨش‌ناﻣﻪﻫﺎی ﻓﺮوش ﻓﻮق‌اﻟﻌﺎده را ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ.
تمام متقاضیان شرکت در طرح جدید فروش خودرو به مناسبت عید سعید فطر، تا ساعت ۲۴ چهارشنبه ۱۴ خردادماه (به مدت ۱۰ روز) فرصت دارند تا با مراجعه به سامانه‌های فروش خودروسازان، برای ثبت‌نام اقدام کنند. وزارت صمت به مردم توصیه کرده است که این کار را در روز‌های میانی بازه تعیین‌شده انجام دهند.
قرار گرفتن سند خودرو در رهن خودروساز به مدت یک‌سال و مراجعه به نمایندگی‌ها بعد از ۳ ماه و پس از تردد حداقل ۱۰۰۰ کیلومتر شرط لازم برای استفاده از گارانتی خودروست.
داشتن چک صیاد به نام شخص متقاضی یکی از شروط اصلی ثبت‌نام در این طرح بود که پس از اعتراض‌های مکرر از سوی مردم به دستور حسین مدرس خیابانی، سرپرست وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت، از فهرست شروط تعیین شده حذف شد.
پیش از این خودروسازان در شروط اعلامی به متقاضیان در حوزه ثبت‌نام خودروها، شرط اخذ چک صیادی یا چک متعلق به بستگان درجه یک را مطرح کرده بودند.
خواب ۲ هفته‌ای پول متقاضیان
یکی از موضوعات مورد انتقاد رسانه‌ها و مردم درباره طرح پیش‌فروش فوق‌العاده زمان‌بندی آن و خواب پول کسانی است که در قرعه‌کشی برنده نمی‌شوند. طبق اطلاعیه‌های رسمی، متقاضیان باید ظرف یک هفته، نیمی از قیمت خودرو مدنظرشان به حساب خودروساز پول واریز کنند. بعد از آن طی ۷۲ ساعت نتایج قرعه‌کشی اعلام می‌شود و از آن لحظه به بعد در یک هفته پول افرادی که در قرعه‌کشی برنده نشده‌اند به حسابشان عودت داده می‌شود.
با این حساب افرادی که در نخستین روز‌های مهلت تعیین‌شده در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند و در قرعه‌کشی برنده نشده‌اند حدود ۱۷ روز به پول خود دسترسی نخواهند داشت.
شهرآرا ۲۷ اردیبهشت‌ماه و دقیقا یک روز بعد از اعلام نخستین خبر در‌این‌باره در گزارشی با عنوان «فروش خودرو از طریق قرعه‌کشی؛ خواب ۲ هفته‌ای پول متقاضیان خرید خودرو در حساب ۲ غول خودروسازی کشور» به این موضوع انتقاد کرد. ضمن اینکه سایر رسانه‌ها و مردم نیز به این موضوع پرداختند. بااینحال هنوز تدبیر دقیقی برای رفع این مشکل اندیشیده نشده است، اما مسئولان به مردم اطمینان داده‌اند که خودروسازان و بانک‌ها امکان بهره‌برداری از این پول را در مدت یادشده نخواهند داشت.
در همین راستا رسانه‌ها در روز‌های گذشته خبری به نقل از یک مقام مسئول در وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت منتشر کردند مبنی بر اینکه هر ۲ خودروساز یک حساب بانکی واسط را با نظارت دستگاه‌های نظارتی معرفی کرده‌اند که مبالغ ناشی از ثبت‌نام خودروها از سوی متقاضیان به آن حساب واسط واریز می‌شود و با حکم قضایی و نظارت دستگاه‌های نظارتی، تمامی پول‌ها در این حساب مسدود و بلوکه می‌شود و خودروساز و بانک اجازه استفاده از آن را نخواهند داشت؛ بنابراین هیچ‌گونه عملیات بانکی و تراکنشی با این مبالغ انجام نخواهد شد و طبیعتا در چنین شرایطی، سودی هم به این پول تعلق نمی‌گیرد.
واکنش کاربران به نحوه پیش‌فروش خودرو
صنعت انحصاری و مافیای خودروسازی در ایران سال‌هاست که مورد انتقاد مردم است. نوک پیکان انتقادات همیشه به سمت این صنعت بوده و اکنون با طرح جدید پیش‌فروش شاهد اوج گرفتن این انتقادات در فضای مجازی هستیم. در همین راستا یکی از کاربران توئیتر در حساب خود نوشت: «خودروسازی که تا دیروز ادعا می‌کرد که حتی پراید ۷۰ میلیونی هم به ضرر خودروساز است و دارند ضرر می‌کنند، چطور بعد حکم اعدام دلال بزرگ خودرو حاضر شده است خودرو را نصف این قیمت بفروشد؟ این نشان از فساد در این صنعت دارد.»
در میان کاربرانی که بیشتر با نام مستعار به عملکرد خودروسازان و طرح پیش‌فروششان انتقاد کرده‌اند، افرادی با هویت رسمی و مسئولیت‌های حقوقی نیز به چشم می‌خورند. رضا کاشف، مدیرکل امور بین‌الملل سازمان تأمین اجتماعی، نیز در توئیتر خود نوشت: «مدیرعامل سابق #سایپا به ۷ سال حبس، معاون سابق بازاریابی سایپا به ۱۵ سال حبس، محمد عزیزی، نماینده مجلس، به ۶۱ ماه حبس تعزیری، فریدون احمدی به تحمل ۶۱ ماه حبس و حسین هشترودی، رئیس سابق حراست سایپا، به ۶۱ ماه حبس تعزیری محکوم شدند. #مافیای_خودرو».
یکی دیگر از کاربران با اشاره به خواب ۲ هفته‌ای پول مشتریان خودروسازان در حساب کاربری خود نوشت: «#ایران_خودرو و #سایپا فروش فوق‌العاده گذاشته‌اند، به شیوه قرعه‌کشی، بعد نصف ودیعه را قبل قرعه‌کشی می‌گیرند، بقیه‌اش را اگر اسم مشتری در قرعه‌کشی دربیاید. بر چه اساسی شما پول را از حساب مشتری برای هیچ خارج می‌کنی؟ #سازمان_حمایت کجاست پس؟ اصلا این روش قانونی است؟» برخی از کاربران هم دیگران را به شرکت نکردن در این طرح تشویق کردند: «مردم، بالاغیرتا #خودرو نخرید. برنامه جدید فروش خودرو که امشب اعلام شد، چیزی جز تلکه کردن مردم نیست. این‌کار فقط و فقط به نفع خودروساز است... نکنید، نکنیم، نکنند... #ایران_خودرو #سایپا.»