به گزارش شهرآرانیوز؛ روابط تجاری هوشمندانه چین با کشور‌های دنیا حاکی از سیاست در‌های بازی است که منجر به رشد خوبی در مراودات تجاری‌اش شده است. تا جایی که در سال ۲۰۲۳ رتبه اول صادرات جهان را از آن خود کرد و در کنار روسیه، رکورد ۲۴۰ میلیارددلاری را در کل تجارت داشته است.
در همین راستا وضعیت کلی تجارت ایران با چین نیز نشان از تلاش درراستای افزایش مراودات تجاری دارد. آمار‌ها نشان می‌دهند کل صادرات غیرنفتی ایران در سال گذشته، ۴۹میلیارد دلار بوده است که ۱۴میلیارد دلار صادرات به چین انجام شده و ۱۸میلیارد دلار واردات از این کشور داشته‌ایم و اولین کشور مقصد صادراتی ایران بوده است.
با توجه به مهم‌ترین محصولات وارداتی چین که نظیر کشاورزی، نفتی و دارویی است به نظر می‌رسد خراسان رضوی در میان استان‌های دیگر کشور نیز می‌تواند سهم درخور توجهی در این مراودات تجاری داشته باشد، اگرچه موانعی نظیر بعد مسافت تا بنادر تجاری، ضعف در زیرساخت‌ها و چالش‌های پیش روی صادرکنندگان، چالش‌های زیادی را در این مسیر ایجاد کرده است.
بااین‌حال رفت‌وآمد متقابل هیئت‌های اقتصادی چین و ایران و سفر رئیس دولت سیزدهم به چین، سفر هیئت ۴۲ نفره از استان سین کیانگ چین به ایران و حضور در رویداد تجاری مشترک بین فعالان اقتصادی ایران و چین و حضور هیئت اقتصادی خراسان رضوی در این رویداد، حضور سفیر چین در ایران و سفر به مشهد و دیدار با استاندار خراسان رضوی و گفتگو درباره مسائل اقتصادی و توسعه روابط متقابل با چین، تلاش درراستای راه‌اندازی پرواز مستقیم بین مشهد و «ارومچی»، مرکز استان سین کیانگ به دلیل اهمیت این استان در چین، نشان از تلاش مثبت طرفین برای افزایش مراودات تجاری و نتایج مطلوب بر حوزه‌های اقتصادی همه استان‌ها و به‌ویژه خراسان رضوی دارد. درباره وضعیت مراودات تجاری میان خراسان رضوی و چین گفت‌وگویی با رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی و رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.
درباره وضعیت کلی تجارت خراسان رضوی با چین و سهم این استان در کشور، رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با اشاره به آمار ۵۳ میلیون دلاری تجارت خراسان رضوی با چین در سال گذشته، می‌گوید: تجارت خراسان رضوی با چین خیلی بیشتر از این رقم است، چون کالا‌های صادراتی استان خراسان رضوی از بنادر جنوبی صادر می‌شود قاعدتا به نام این بنادر ثبت می‌شود. مثلا بخش زیادی از محصولات معدنی خراسان رضوی از طریق بنادر جنوبی صادر می‌شود که در آمار استان نیست.
محمدعلی امیرفخریان با بیان اینکه سهم گمرکات استان به نسبت به سایر گمرکات ایران در صادرات به چین ناچیز است، اظهار می‌کند: گمرکات خروجی کالا‌های استان به سمت چین که به آب‌های آزاد ارتباط دارد، گمرکات جنوبی مثل شهید رجایی، بوشهر، خوزستان و حتی سیستان و بلوچستان است و، چون کالا در این گمرکات اظهار می‌شود، نمی‌شود آن را ملاکی برای سهم استان خراسان رضوی در نظر گرفت.
وی یکی از مهم‌ترین چالش‌های تجاری خراسان رضوی با چین را بُعد مسافت با بنادر می‌داند و می‌گوید: از استان خراسان رضوی تا بنادر جنوبی بیش از ۱۳۰۰ کیلومتر فاصله است و این مسئله باعث می‌شود که هم، زمان و هم هزینه بیشتری صرف شود و کالا‌های صادراتی ما به چین به نسبت سایر استان‌ها قیمت تمام شده بیشتری داشته باشد.
امیرفخریان در ادامه می‌افزاید: یکی از تصمیماتی که گرفته شده برای ترانزیت یا احیای جاده ابریشم یا به عبارتی کمربند راه که قرار است چین را از مسیر‌های ریلی به اروپا متصل کند، کالا‌ها از طریق خطوط ریلی می‌تواند از گمرکات شمالی سرخس، لطف‌آباد وارد کشور شود و برای مراودات تجاری ما با چین کمک‌کننده خواهد بود. در چند ماه گذشته نیز اولین قطار‌ها به‌طور آزمایشی از مرز «اینچه‌برون» وارد کشور شد و به تهران رفت. این مسئله می‌تواند خبر خوبی برای استان‌های شمال شرقی ایران و خراسان رضوی باشد.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی درباره آمار‌های تجاری این استان با چین بیان می‌کند: وضعیت صادرات و واردات ما در پنج ماه ابتدایی امسال ۴ هزار تن کالا به ارزش ۱۰ میلیون دلار صادرات بوده که به نسبت مدت مشابه خود کاهش جزئی داشته است. در واردات نیز ۳ هزار تن کالا به ارزش ۲۴ میلیون دلار بوده که از لحاظ وزنی و ارزشی تقریبا مشابه سال گذشته بوده است.
امیرفخریان درباره چشم‌انداز و هدف‌گذاری تجاری با چین تصریح می‌کند: یکی از اقدامات در این زمینه، با هدف ایجاد ارزش افزوده متقابل این است که بخشی از فرایند تولید را در استان انجام بدهیم و صادرات مجدد به کشور چین داشته باشیم. اقداماتی دراین زمینه در حال انجام است.
برخی سرمایه‌گذاران چینی در این زمینه در استان سرمایه‌گذاری کرده‌اند و جذب سرمایه هم در منطقه ویژه اقتصادی سرخس داشته‌ایم؛ بنابراین با توجه به موقعیت خاص استان در منطقه و همچنین ظرفیت‌های متقابل با کشور چین برنامه‌ریزی‌هایی در زمینه صادرات اقلام معدنی و همچنین برخی گیاهان خاص مانند زعفران داشته‌ایم. اگر اتصال ریلی ایران به کشور چین برقرار شود، می‌توان پیش‌بینی کرد که در آینده نه‌چندان دور افزایش مراودات تجاری داشته باشیم.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی درباره وضعیت تجاری استان با چین به مهم‌ترین چالش‌ها می‌پردازد و می‌گوید: مشکلات زیرساخت‌ها، حمل‌ونقل، موضوع تعهد ارزی برای فعالان اقتصادی و موانع سیستم بانکی از جمله جدی‌ترین چالش‌هایی است که اگرچه در ارتباط با همه کشور‌ها داریم، اما در مراودات تجاری با چین نیز جدی است.
کاظم شیردل در ادامه به موضوع صادرات غیرمستقیم از استان می‌پردازد و بیان می‌کند: به دلیل موانع موجود، بخشی از صادرات به‌طور غیرمستقیم از استان انجام می‌شود. به‌عنوان مثال برخی کالا‌ها به کشور دیگری می‌رود و از آنجا به چین صادر می‌شود که در آمار‌های تجاری ما مطرح نمی‌شوند. در موضوع زعفران و خشکبار نیز که بیشتر صادرات استان است بخشی از آن به‌طور غیرمستقیم صادر می‌شود.
وی در ادامه می‌افزاید: به‌دلیل تحریم، ماشین‌آلات کارخانه‌ها به‌روز نشده‌اند و نتوانسته‌ایم با تولید زیاد و مصرف انرژی پایین، قیمت تمام شده کالا‌ها را کم کنیم تا بتوانیم کالای رقابت‌پذیری را در بازار داشته باشیم. امیدواریم با FATF این مسئله حل و هزینه‌های نقل‌وانتقال مالی و هزینه حمل‌ونقل نیز کم شود.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی درباره وضعیت تجارت استان با چین بیان می‌کند: در صادرات به چین، استان ما رتبه دهم با چین است و در واردات در رتبه سوم و گاهی چهارم قرار داریم. تقاضای واردات از چین بیشتر از واردات است. اگرچه در پنج ماه گذشته ارزش آماری که گمرک خراسان رضوی اعلام کرده است، در مجموع ۷۳۵ میلیون دلار صادرات داشته‌ایم که نشان از رشد ۳۵ درصدی در ارزش است.
وی درباره بیشترین کالا‌های صادراتی و وارداتی با چین می‌افزاید: اقلام صادراتی از استان به چین، زعفران، کف‌پوش‌های غیرمخملی، بافت، کنسانتره مس، سنگ‌تیتان، انجیر خشک و خشکبار بوده است و اقلام وارداتی از چین نیز ماژول‌های نمایشگر، کمپرسورها، تجهیزات الکترونیکی، قطعات ماژول‌های نمایشگر، سر سیم و اتصالات رابط‌های سیم و کابل، تلبمه‌های پره‌ای و پیستونی، آنتی‌بیوتیک‌ها، اجزا و قطعاتی که در صنعت خودروسازی یا قطعه‌سازی استفاده می‌شود یا تولید ادوات کشاورزی از جمله این موارد است.