به گزارش شهرآرانیوز، ۱۸ آبان، زادروز علامه اقبال لاهوری، شاعر پارسی‌گوی اهل پاکستان است. به همین مناسب دانشگاه فردوسی در همکاری با کنسولگری پاکستان در مشهد، مراسمی با عنوان «اقبال لاهوری» به میزبانی دانشکده ادبیات برگزار کرد.
در ادامه، گفت‌وگوی خبرنگار شهرآرانیوز با محمدجعفر یاحقی، دبیر همایش «اقبال لاهوری»، را می‌خوانید:
جناب یاحقی، از وضعیت امروز زبان فارسی در پاکستان و شبه‌قاره هند اطلاعی دارید؟
متأسفانه امروز زبان فارسی وضعیت خیلی خوبی در آن جغرافیا ندارد. بعد از تسلط استعمار، یکی از پیامد‌های بد آن کنارزدن زبان فارسی و تشدد زبانی در شبه‌قاره بود. جایگزین‌کردن زبان اردو و زبان‌های محلی هند نه‌تنها در پاکستان، بلکه در شبه‌قاره هند، متأسفانه باعث شد که زبان فارسی رو به فراموشی برود و ما بسیار از این بابت با خسران مواجه هستیم.
در دوره‌ای، زبان فارسی در این کشور‌ها زبان اداری، رسمی و دولتی و نیز زبان دل و کوچه‌بازار بود. اما امروز، دانشجویانی در دانشگاه‌ها به زحمت فارسی می‌خوانند که از این جهت زبان فارسی وضعیت نامطلوبی دارد.
شاید وظیفه ما به عنوان یک کشور فارسی‌زبان این است که از نهاد‌هایی که برای ترویج زبان فارسی می‌کوشند، از جمله دانشگاه‌ها و کرسی‌های زبان فارسی حمایت کنیم. ارتباط خود را با آن‌ها بیشتر کنیم. از این‌گونه همایش‌ها برگزار کنیم تا شاید زبان فارسی بتواند بخشی از افتخار گذشته خود را بین جمعیتی از مردم حفظ کند. ما انتظار نداریم که زبان فارسی به جایگاه گذشته خود برسد. اما به هر حال در دانشگاه‌ها و حوزه‌های آکادمیک خوب است که این زبان وجود داشته باشد. این وظیفه ما ایرانیان، فارسی‌زبانان و دولت ایران در حمایت از زبان فارسی است.
امروزه شاهد فارسی‌ستیزی طالبان در افغانستان و تغییر خط مردم تاجیکستان به سرلیک هستیم در حالی که مردم این کشور به زبان فارسی سخن می‌گویند؛ ایران چه وظیفه‌ای دراین‌باره دارد؟
حل این مشکل کار یک یا دو نفر یا حتی همه دستگاه‌ها به شکل انفرادی نیست؛ بلکه نیازمند یک بسیج ملی است. این موضوع یک اعتقاد در سطح بالای حکومتی می‌خواهد تا بشود به جنگ این مصیبت رفت، به پیکار با این ضایعه رفت و لازمه‌اش این است که همه نیرو‌ها بسیج شوند، بودجه‌های لازم برای گسترش این کار در نظر گرفته شود و تفاهم‌های لازم با دولت‌ها برقرار بشود. اگر نتوانیم با دولت‌ها تفاهم داشته باشیم، متأسفانه کُمیت ما لنگ است؛ بنابراین ناگزیر باید با دولت‌هایی که بر سر کار هستند، تفاهم فرهنگی داشته باشیم تا مبادله و رفت‌وآمد صورت بگیرد. یکی از مسائل بسیار مهم رفت‌وآمد و بده‌بستان فرهنگی است. این رفت‌وآمد‌ها بسیار مهم است.
حمایت از مراکز آموزش زبان فارسی و کرسی‌ها در کشور‌های مختلف هم نقش مهمی در حفظ و گسترش زبان فارسی دارد که متأسفانه صورت نمی‌گیرد و این ضایعه بزرگی است.
امروز در افغانستان، مشکل حکومت طالبان است و گرایش به پشتو به جای زبان فارسی؛ رقابت نابرابری که زبان پشتو با زبان دری در این کشور راه انداخته، میدان را برای ما تنگ کرده است؛ در حالی که این شرایط در گذشته بهتر بود.
از سوی دیگر در کشور‌های آسیای مرکزی، مشکل خط است که این در تفاهم با دولت‌ها قابل‌حل است. ما می‌توانیم، با گفت‌وگو، رفت‌وآمد، مذاکره و برگزاری نشست‌های علمی، این کار را قدری تسهیل کنیم.