گفتگو با جواد مشهدی عکاس مشهدی که بیشترین عکس‌هایش را از حرم مطهر رضوی ثبت کرده است.
غلامرضا زوزنی / شهرآرانیوز، عکاسی است فعال که با دوربینش همه جا دیده نمی‌شود، ولی بسیاری از عکاس‌ها او را می‌شناسند. جواد مشهدی، متولد ۱۳۶۳ است و در رشته مهندسی مکانیک سیالات تحصیل کرده است. دوره‌های عکاسی و نورپردازی را به صورت آزاد در مؤسسات آموزشی مشهد گذرانده و از سال ۱۳۸۴ به عکاسی گرایش پیدا کرده و تقریبا ۵ سال بعد هم به طور حرفه‌ای با خبرگزاری «رسا» عکاسی را پی گرفته است. مدتی دبیر عکس روزنامه شهرآرا بوده، برای خبرگزاری‌های فارس و دانشجو هم عکاسی می‌کرده و از سال ۱۳۹۶ تا الان هم دبیر عکس بخش مدیریت خبر و رسانه آستان قدس رضوی است. مشهدی براین باور است سال‌ها عکاسی کردن در روضه منوره رضوی و صحن‌ها و رواق‌های آن کاری دلنشین است، اما چالش‌های خاص خودش را هم دارد. در دهه کرامت سراغی گرفتیم از این هنرمند عکاس و درباره حال و هوای کاری که آمیخته با تخصص، هنر و معنویت است گپ زدیم.
عکاسی بدون تعطیلی
عمده فعالیت مشهدی در حرم مطهر رضوی عکاسی خبری است، اما به خاطر رفت و آمد‌های فراوان در صحن‌ها و رواق‌های حرم، موفق شده لحظات نابی را از گوشه و کنار این مکان مقدس ثبت کند. با اینکه کار بسیاری از افراد در روز‌های کرونایی به تعطیلی کشیده شده، مشهدی وقت سر خاراندن نداشته و هر روز مشغول عکاسی در حرم مطهر بوده است: به خاطر فعالیت‌هایی که مجموعه آستان قدس در مدت بسته بودن حرم مطهر انجام داد من و سایر همکارانم موفق شدیم عکس‌هایی را ثبت کنیم که کم‌نظیر و بدیع است. انجام تعمیرات و کار‌هایی از این دست که پیش از این و با حضور زائران ممکن نبود، در این چند ماه انجام شد و ما توانستیم عکس‌های متفاوتی ثبت کنیم. عکاسی کردن از مراحل تعمیر ضریح مطهر بعد از بیست سال نمونه‌ای از این عکس‌هاست. سال‌ها بوده که می‌خواستم از یک صحن و یا رواق خالی و بدون حضور زائر در حرم عکاسی کنم که ممکن نبود. اما با این تعطیلی‌ها امکان عکاسی از آن فضا‌ها برایم میسر شد. مشهدی می‌گوید عکاسی از حرم شیرینی و لذت خاص خودش را دارد، اما عکاس باید حواسش به چیز‌هایی غیر از این‌ها هم باشد: عکاس می‌خواهد حال زائر را نشان دهد و تلاش می‌کند با قاب‌بندی مناسب و انتخاب زاویه و ... زائر را هنگام زیارت به تصویر بکشد، این لحظه بسیار سخت است. زیرا عکاس باید حواسش باشد حال و هوای زیارت زائری که از او می‌خواهد عکاسی کند را به هم نزند. عکاسی از این موضوع‌ها مثل راه رفتن روی لبه تیغ است. باید هم حواس عکاس به عکسش باشد و هم به اینکه حال زائر را خراب نکند.
عکاسی تکرار نشدنی
تصور کنید عکاسی هر روز دوربین به دست در حرم پرسه بزند. به نظر باید عکاسی از آن تکراری شود، اما این هنرمند مشهدی نظر دیگری دارد: عکاسی از حرم هیچ وقت تکراری نمی‌شود. من بیشتر از ۱۰ سال است که پیوسته و ناپیوسته از حرم عکاسی می‌کنم؛ هر دفعه با موضوع تازه‌ای روبه‌رو می‌شوم. تا‌کنون بار‌ها و بار‌ها مثلا از صحن گوهرشاد عکاسی کرده‌ام، مطمئنا اگر دوباره گذرم برای عکاسی به آنجا بیفتد باز هم سوژه تازه‌ای برای عکاسی به چشمم خواهد خورد. از طرفی دیگر هر عکاسی از زاویه نگاه خودش به موضوع می‌نگرد. این تنوع نگاه در عکاسی موثر است.
علاوه بر عظمت آستان مطهر حضرت رضا (ع)، تنوع در تکنیک‌های عکاسی هم به هنرمندان عکاس این فرصت را می‌دهد تا با بهره بردن از آن تکنیک‌ها طراوت و تازگی مضاعفی به عکس‌هایشان بدهند: پیش از این عکاسی ۳۶۰ درجه ممکن نبود. الان با پیشرفت عکاسی، این امکانات برای عکاسان فراهم شده که عکس‌هایی با تکنیک‌های جدید و مدرن ثبت کنند. همه این‌ها عکاسی کردن از حرم مطهر را از تکرار به‌دور می‌کند. عکاسی در حال پیشرفت است و ما هرگز نمی‌توانیم در یک نقطه بایستیم و بگوییم عکاسی به آخر رسیده است. در کنار این پیشرفت عکاسی از هر سوژه‌ای می‌تواند تازگی داشته باشد. جدای از این‌ها از منظر معماری اگر نگاه کنیم، آن‌قدر ریزه‌کاری در حرم وجود دارد که در هر بار عکاسی به کشف تازه‌ای از آن دست پیدا می‌کنیم.