۵۴ درصد از مردم خراسان رضوی، گرفتار کم‌تحرکی هستند | کم‌وزنی، مهم‌ترین دلیل مرگ‌ومیر نوزادان در استان + فیلم

به گزارش شهرآرانیوز، در آستانه فرارسیدن یکم تا هفتم اردیبهشت‌ماه و هفته سلامت ۱۴۰۴، نشست خبری اعلام برنامه‌های این هفته، صبح امروز (۳۱ فروردین ۱۴۰۴) با حضور مهدی قلیان، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در مجتمع شهدای سلامت مشهد برگزار شد. در هفته پیش‌رو که قرار است با شعار «سرآغازی سلامت، آینده‌ای سرآمد» از فردا آغاز شود، در هر روز از آن مجموعه‌ای از پروژه‌های زیرساختی در بخش درمان به بهره‌برداری خواهد رسید و طرح‌های مختلف در سطوح سازمان‌ها و جامعه اجرا خواهد شد.

فعالیت ۲۱ مرکز بهداشت با ۱۴۰۰ واحد فعال در شهرستان

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: هفته سلامت که از ابتدای اردیبهشت آغاز می‌شود، در نخستین روز، «عدالت در سلامت با پزشک خانواده و نظام ارجاع» را دنبال می‌کند. این موضوع چرا مهم است و چرا نخستین روز به این عنوان، نام‌گذاری شده است؟ چون از جمعیت ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار نفری تحت‌ پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد، امروزه بیش از یک میلیون و ۴۷۴ هزار نفر در شهر‌های کوچک و روستا‌های زیر ۲۰ خانوار زندگی می‌کنند که به‌دلیل سطح دسترسی محدود، مشکلات متعددی در حوزه بهره‌مندی از خدمات درمانی بموقع و مناسب دارند و اینجاست که اجرای طرح پزشک خانواده می‌تواند از بیخ‌وبن، همه مشکلات را نابود کند.

وی افزود: در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، حدود ۸۰ درصد از جمعیت تحت پوشش یعنی حدود چهار میلیون و ۲۸۰ هزار نفر، شهری و بقیه روستایی هستند. ۲۱ مرکز بهداشت شهرستان با ۱۴۰۰ واحد فعال در خدمت مردم هستند و به همراه ۷۳۶ خانه بهداشت در روستاها، ۱۵۲ مرکز خدمات جامع سلامت در شهر‌ها به‌همراه ۳۵۱ پایگاه بهداشت به‌عنوان کانون حضور مراقبین سلامت، به ارائه خدمت به مردم مشغول هستند.

قلیان خاطرنشان کرد: پزشک سلامت چرا مهم است؟ چون همه ما دیدیم بسیاری از کشور‌ها در زمان کرونا اگرچه از سرانه درآمدی پایینی برخوردار بودند و پرداختی کشورشان پایین‌تر از کشور‌های اروپایی بود، اما با اقداماتی که در سطح یک درمان انجام دادند و طرح‌هایی نظیر همین پزشک سلامت را اجرا کردند، حتی توانستند موفق‌تر از اروپایی‌ها عمل کنند. طرح پزشک خانواده، تجلی عدالت در سلامت است و از آنجا که برای تحقق گام‌های بعدی، در بودجه ۱۴۰۴ بالغ بر ۳۰ هزار میلیارد تومان به این طرح اختصاص یافته، همین عدد به‌روشنی اهمیت این موضوع را نشان می‌دهد.

کم‌وزنی، علت اصلی مرگ‌ومیر نوزادان در استان

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: شعار روز دوم، «محیط سالم و جامعه سالم با مشارکت مردم» است تا براساس ظرفیتی که همیشه در بدنه جامعه و مردم وجود دارد، طرح‌های فرهنگی و فرهنگ‌سازی با شتاب بیشتری دنبال شود. روز سوم از هفته سلامت یعنی چهارشنبه، «سواد سلامت مادر، جوانی جمعیت و نسل توانمند» نام‌گذاری شده است. این خیلی مهم است. اگر سطح سواد سلامت مادران و خانواده‌ها افزایش پیدا کند، این موضوع می‌تواند به‌صورت غیرمستقیم به کاهش آمار ابتلا به بیماری‌ها و افزایش کیفیت زندگی بینجامد.

وی بیان کرد: در دهه‌های پس از انقلاب اسلامی، آمار وفات نوزادان پس از تولد هر سال کمتر از سال گذشته بوده و امروزه به ۹ مورد در هزار نوزاد رسیده است. به طور کلی، در سال گذشته بیش از ۷۵ هزار و ۴۰۰ موالید در شهرستان‌های تابعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد ثبت شده که فقط ۵۳۳ نوزاد از این شمار فوت کرده‌اند. مهم‌ترین علت مرگ نوزادان در خراسان رضوی نیز همچنان کم‌وزنی است و پس از آن، نارس‌بودن و اختلال ژنتیکی قرار دارد.

به گفته قلیان، در سال گذشته در مجموع بیش از ۷۹ هزار و ۶۴۱ نوزاد از خدمات درمانی رایگان دانشگاه علوم پزشکی بهره‌مند شده‌اند که متأسفانه پنج هزار و ۴۵۸ نفر از این نوزادان با وزن کمتر از ۲۵۰۰ گرم متولد شده و گرفتار همان مشکل کم‌وزنی بوده‌اند.

سزارین، گزینه اصلی برای مادران باردار مشهدی

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه در سال گذشته، بیش از ۶۶ هزار و ۵۶۹ مادر باردار در مراکز و خانه‌های بهداشت، دوره رسیدگی خود را پشت سر گذاشته‌اند، اظهار کرد: این مراقبت‌ها شامل ۹ مرحله اقدام است و البته نزدیک به زمان زایمان نیز کلاس‌های آموزشی متعدد برای مادران برپا می‌شود تا بتوانیم به هدف اصلی خود یعنی محدودسازی سزارین و اشاعه اقبال عمومی به زایمان طبیعی نزدیک شویم؛ البته متأسفانه ما هنوز در این حوزه موفق نیستیم به‌طوری‌که سال گذشته، فقط ۴ هزار نفر از مادران باردار یعنی کمتر از ۷ درصد در این کلاس‌ها شرکت کرده‌اند و همچنان سزارین، اصلی‌ترین انتخاب برای زایمان است.

وی افزود: براساس ارزیابی‌های کارشناسی، جامعه پویا به جامعه‌ای اطلاق می‌شود که باروری (TFR) بالاتر از ۲.۱ داشته باشد تا فقط بتواند ظرفیت‌های انسانی خود را حفظ کند و بالاتر از ۲.۵ داشته باشد تا زایش ظرفیت‌های انسانی داشته باشد. با این حال، شاخص باروری و فرزندآوری در خراسان رضوی، سال ۱۴۰۲ حدود ۱.۹ بوده و در سال ۱۴۰۳ به ۱.۷۹ رسیده است؛ البته این رقم میانگین است و از شهرستان به شهرستان تفاوت می‌کند.

۵۴ درصد از مردم استان، گرفتار کم‌تحرکی

قلیان با بیان اینکه در روز پنجشنبه، هفته سلامت به نام رسانه‌ها نام‌گذاری شده است، خاطرنشان کرد: این موضوع خیلی مهم است و همه ما به چشم دیده‌ایم بسیاری از فیلم‌هایی که چه در سطح تلویزیون و چه سینما، با محوریت آگاهی‌بخشی درباره بیماری‌های خاص همچون ایدز، هپاتیت و حتی کرونا تولید شده‌اند، اکثراً بر افکار عمومی تأثیر مثبت داشته‌اند.

وی ادامه داد: روز جمعه نیز هفته سلامت به‌نام ورزش‌های همگانی نام‌گذاری شده تا تلاشی برای نجات جامعه از بی‌تحرکی باشد. امروزه ۵۴ درصد از مردم استان از کم‌تحرکی رنج می‌برند. شاید خیلی راحت باشند و متوجه مشکلی هم نشوند، اما اهمیت فعالیت بدنی و تحرک فیزیکی آنجاست که بدانیم تقریباً اکثر بیماری‌های سطح یک همچون فشارخون و دیابت، فقط با ورزش بسیار سبک، اما منظم روزانه درمان می‌شوند.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: اگر کسی بتواند در پنج روز هفته به‌صورت منظم، هر روز ۳ تا ۴ کیلومتر پیاده‌روی تند انجام دهد تا ضربان قلب او افزایش پیدا کند، به‌طور عمده در برابر ۷۰ نوع بیماری زمینه‌ای ازجمله مصادیق هفت‌گانه فراگیر مصونیت پیدا می‌کند. امروزه شهرداری مشهد در این حوزه اقدامات بسیار شاخصی انجام داده است و زیرساخت‌های بسیار مطلوبی در سطح شهر برای ورزش همگانی وجود دارد و اگرچه در سال گذشته، ما حدود یک‌سوم یعنی بیش از ۱۰۰ روز در سال، شاخص هوای ناسالم را تجربه کرده‌ایم، اما می‌توان زمان خاصی از روز یا شب را انتخاب کرد که سطح آلودگی هوا کمتر است.

«نه به تصادف» در آخرین روز از هفته سلامت

قلیان تصریح کرد که در روز آخر هفته سلامت نیز براساس همان راهبرد پویش «نه به تصادف» که در ایام نوروز توانست میان مردم مطالبه عمومی ایجاد کند، دانشگاه علوم پزشکی متمرکز بر آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی در حوزه تصادفات رانندگی خواهد بود.

وی بیان کرد: در بهمن و اسفند پارسال به‌عنوان فاز نخست از این راهبرد، اطلاع‌رسانی در قالب یک رویکرد کوتاه‌مدت در دستورکار قرار گرفت. پس از آن در نوروز، این مسئله به یک مطالبه ملی تبدیل شد و اکنون در سومین فاز این رویکرد، ما در تلاش هستیم تا در قالب یک برنامه سه‌ساله، آمار تلفات را به کمترین حد ممکن برسانیم. وزارت‌خانه‌های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، صنعت، معدن و تجارت و البته راه و شهرسازی در راستای اجرای فاز سوم این پویش مکلف می‌شوند تا کیفیت خودرو، کیفیت زیرساخت‌های درمانی و حتی نقاط حادثه‌خیز جاده‌ها را افزایش دهند.