رئیس انجمن آثار و مفاخر کشور: شاهنامه فقط برای دوره فردوسی نبوده، بلکه برای امروز و فردای ماست

به گزارش شهرآرانیوز، محمود شالویی امروز، ۲۳ اردیبهشت‌ ۱۴۰۴، در همایش ملی بازشناسی نقش شاهنامه فردوسی در جهان معاصر که در هتل پردیسان مشهد برگزار شد، اظهار کرد: آنچه امروز ما از زحمت زندگی تحمل می‌کنیم، به این موضوع مهم و اساسی برمی‌گردد که خداوند از ما خواست این ادب را در زندگی خود داشته باشیم و به همه پیامبران خویش فرمود که به پیروانشان نیز آموزش دهند.

وی بیان کرد: وقتی به حکیم فردوسی می‌نگریم و شاهنامه را مرور می‌کنیم، در سرتاسر این اثر ارزشمند در کنار طرح موضوعات مهم حماسی، تاریخی، اسطوره‌ای و پهلوانی، ادب، عرفان و معنویت موج می‌زند؛ چراکه اساس کار فردوسی بر سه اصل از منظر محتوایی استوار است.

شالویی افزود: یکی از این اصول، این است که وی سروده‌های خود را بر پایه حکمت تنظیم کرده و یک حکیم به‌تمام‌معناست. اگرچه شخصیت‌های بسیاری در طول تاریخ با عنوان حکیم شناخته می‌شوند، اما حکیم فردوسی تا آنجا جاری و ساری است که شخصیت‌هایی که می‌پروراند، بعد‌ها در حوزه معرفتی نیز به عنوان الگو معرفی می‌شوند.

رئیس انجمن آثار و مفاخر کشور ادامه داد: فردوسی نمونه انسان کامل را شیر خدا و رستم دستان معرفی می‌کند که در اندیشه فردوسی تجلی عالی دارند. اگرچه این شخصیت‌ها هنوز هم برای ما کاملا شناخته‌شده نیستند.

وی اضافه کرد: فرمایشات و نحوه زندگانی امیرالمؤمنین(ع) بسیار گفته و شنیده شده، اما اینکه بتوانیم این گفته‌ها و شنیده‌ها را در وجود خویش متجلی کنیم، کار سخت و دشواری و چه بسا ناشدنی است. در خصوص رستم نیز که مولانا از وی به عنوان نمونه یاد می‌کند، باید همه زوایا، ابعاد و ویژگی‌های فردوسی درباره او را برشمریم.

شالویی با بیان اینکه فردوسی با سه ویژگی حکمت، معرفت و معنویت شناخته می‌شود، عنوان کرد: حکمت فردوسی در سرتاسر سروده‌های وی مشخص است. معرفت فردوسی از آن جهت است که درون حکایت‌های وی نشانه‌های عرفانی و معرفتی به خوبی پیداست. ویژگی معنویت فردوسی نیز از این جهت است که با دو خصیصه مهم دین‌مداری و خردورزی شناخته می‌شود و هیچ جا در شاهنامه فردوسی از آن‌ها فاصله نگرفته است.

رئیس انجمن آثار و مفاخر کشور خاطرنشان کرد: عقل و شرع هر دو در کنار هم قرار گرفتند و هیچ‌وقت از هم فاصله نداشتند. این خردورزی موردتوجه جدی حکیم فردوسی است. فردوسی با حکمت، معرفت و معنویت خود شناخته می‌شود، از آن جهت که انسانی کامل، خداشناس و دین‌مدار است، اعتقادات اصیلی دارد و اعتقادات خود را در مسیر معرفتی نیز به کار گرفته است.

وی با اشاره به اینکه وظیفه ما در جهان امروز در زمینه فاصله‌ای بوده که الان ایجاد شده است، تصریح کرد: در میان ما ایرانیان و فارسی‌زبانان شاید کسی را پیدا نکنید که به فردوسی افتخار نکند. فردوسی افتخار همه ما و شاعر ملی ماست و اگر هیچ شاعری برای معرفی نداشته باشیم، حکیم فردوسی ما را کفایت می‌کند. ایران با فردوسی خود بهتر شناخته می‌شود، اما اینکه چقدر اندیشه‌های فردوسی را می‌شناسیم، موضوع بسیار مهمی است که باید بسیار بحث و بررسی شود. اسامی که فردوسی در شاهنامه نام برده است، چقدر به عنوان اسامی فرزندان ما استفاده می‌شود؟

شالویی گفت: حکایت‌ها و داستان‌های فردوسی فقط برای این نبوده که در مقطعی گفته و از آن عبور شود، شاهنامه فقط برای دوره فردوسی نبوده، برای امروز و فردای ماست. نسل جوان ما دنبال اصالت و هویت خویش هستند. در این دنیایی که آشوب‌زده شده، برای هویت‌یابی، بازشناسی اصالت‌ها یک اصل قلمداد می‌شود و انتطار می‌رود از ابزار‌های موجود ادبی و هنری برای معرفی این داستان‌ها که همه دارای اندیشه‌ها و آرمان‌های بلندی هستند، استفاده شود.

رئیس انجمن آثار و مفاخر کشور افزود: یکی از آن‌ها صنعت فیلم سینما و هنر است. در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاه‌های فرهنگی کشور اهتمام بسیار جدی در این زمینه وجود دارد. مایه تأسف است که در زمینه هنر نتوانستیم درباره فردوسی، شاعران، حکیمان و اندیشمندان بزرگ ایرانی و اسلامی از ابزار‌های موجود استفاده بهینه داشته باشیم.

وی ادامه داد: خیابان‌ها و میادین شهری به نام فردوسی نام‌گذاری و و مجسمه‌هایی در مکان‌های مختلف نصب شده، اما آشنایی با فردوسی و اندیشه‌های وی مهم‌تر از این نام‌گذاری‌هاست. یکی از وظایف مهم دستگاه‌های فرهنگی و آموزشی کشور این است که نوجوانان و جوانان در دوره تحصیلی خود با آن‌ها آشنا شوند و در مقاطع بالاتر برای معرفی و روزآمدکردن آن‌ها اقدام شود.

شالویی بیان کرد: شاهنامه نیازمند این است که مورد تفسیر قرار گیرد، ابیات آن به خوبی خوانده شود و برای همگان قابلیت فهم پیدا کند که باید در این زمینه بیشتر تلاش شود. معرفی فردوسی نیازمند آن است که به طبقات جامعه جوان ما تسری پیدا کند. همه دغدغه فردوسی این بوده که زبان فارسی بماند، بنابراین پاسداشت زبان فردوسی، پاسداشت زبان فارسی نیز هست. اگر زبان فارسی را قدر بدانیم و از آن بهره بگیریم، به یقین فردوسی را نیز پاس داشتیم.