کلید اخلاق، تبسم است

گاهی دستورات به‌ظاهر کوچکی در دین ما وجود دارد که گره‌های بزرگی را در زندگی باز می‌کند. بسیاری از دستورات اخلاقی دقیق در دین ما و در سیره بزرگان دینی ما این‌گونه هستند که دست‌کم گرفته می‌شوند، اما گاهی استمرار یکی از آنها، می‌تواند یک زندگی را نجات دهد و مایه خوشبختی و عزت فردی شود.

ابروگشاده باش!

بیت معروفی وجود دارد که می‌گوید:

چون وانمی‌کنی گرهی، خود گره مباش 
ابروگشاده باش، چو دستت گشاده نیست

بسیار شنیده‌ایم که پیامبر گرامی‌مان (ص) اهل لبخند زدن بودند. همین لبخند روی لب‌داشتن ساده که البته گاهی برای ما سخت می‌نماید، می‌تواند ما را به پیامبر خدا (ص) شبیه کند و شفاعت ایشان را شامل حالمان کند و کلیدی باشد که باب اخلاق و معنویت را به روی ما می‌گشاید.

آنچه کتب سنن‌النبی درباره پیامبر خدا (ص) نوشته‌اند، آن است که همواره بر صورت حضرت تبسم بود، اما ایشان اهل قهقهه زدن نبودند. در معارف دینی ما باوجودی‌که به لبخند روی لب داشتن سفارش شده، از خنده‌های آن‌چنانی و صدادار نهی شده است.

لبخند و انرژی مثبت

اما به نظر می‌رسد همین لبخند روی لب داشتن، جلوه تمام مکارم اخلاقی است و نویدبخش اخلاق حسنه در یک فرد است؛ چراکه صورت خنده‌رو برای همگان خوشایند و دلکش است. در روایات ما از قول رسول ا... (ص)

آمده است: اِلقَ أخاکَ بِوَجهٍ مُنبَسِطٍ: برادرت را با روى گشاده، ملاقات کن!

در تعبیر دیگری با همین مضمون آمده است: الإمامُ الصّادقُ (ع): لَمّا سُئلَ عَن حَدّ حُسنِ الخُلقِ: تُلینُ جانِبَکَ، و تُطیِّبُ کلامَکَ، و تَلْقى أخاکَ ببِشْرٍ حَسَنٍ: امام‌صادق (ع) در پاسخ به پرسش از معناى حسن‌خلق، فرمودند: حسن‌خلق این است که نرمخو و مهربان باشى، گفتارت پاکیزه و مؤدبانه باشد و با برادرت با خوشرویى برخورد کنى.

این داشتن روی باز و روی خوش که در روایات ما وارد شده است، جز با تبسم و لبخند داشتن، ممکن نیست. همین که در تعابیر امروزی آمده است که به اطرافیان خودت با انرژی مثبت برخورد کن و به کسانی که با تو در زندگی روزمره برخورد می‌کنند، انرژی مثبت بده، این انرژی مثبت دادن، تعبیری امروزی از همان چیزی است که در احادیث بالا بیان کردیم.

لبخند تو صدقه است!

بالاتر از این در معارف دینی ما مفهوم صدقه، گستردگی عجیبی دارد و گاهی تاآنجا‌که ما فکرش را هم نمی‌توانیم بکنیم، پیش می‌رود. شاید باور نکنید، اما همین لبخند زدن به دیگران که ممکن است برای لحظاتی، حال خوشی به مخاطب شما بدهد، در روایات ما در زمره صدقاتی محسوب شده است که در راه خدا داده می‌شود.

در روایتی که پیامبر خدا (ص) مصادیق مختلف صدقه را می‌شمارند، در بین آنها می‌فرمایند: تَبَسُّمُکَ فی وَجهِ أخیکَ صَدَقه: لبخند زدن تو وقتی با برادر دینی خودت روبه‌رو می‌شوی، برای تو صدقه محسوب می‌شود.

بله؛ این همان دستوری است که پیامبر اخلاق همواره عامل به آن بود؛ همان پیامبری که خلق عظیم او در قرآن کریم، مورد تحسین قرار گرفته است و عطر اخلاقش چنان معجزه‌ای الهی، موجب گسترش آیین او شد؛ همان آیینی که طبق وعده الهی روزی جهانگیر خواهد شد.