عملکرد مجلس دوازدهم؛ از استیضاح وزیر اقتصاد تا جنگ ۱۲ روزه

به گزارش شهرآرانیوز، از مهم‌ترین نکات در این دوره از مجلس، هم‌زمانی آغازبه‌کار دولت با قوه مقننه بود؛ شهادت آیت‌الله رئیسی و انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری سبب شد تا دولت چهاردهم و مجلس دوازدهم، تقریباً در یک زمان به هم برسند و انتخاب مسعود پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهور جدید که خود، نماینده مجلس یازدهم و منتخب مجلس دوازدهم بود، سبب شد تا مجلس، از همان ابتدا با تغییراتی روبه‌رو شود.

در واقع، مجلس دوازدهم در حالی آغازبه‌کار کرد که برخی منتخبان جدید را راهی دولت کرد تا در همان ابتدای راه، کرسی‌های مربوط به تبریز، بندرانزلی، بستان‌آباد و نقده با حضور مسعود پزشکیان، احمد دنیامالی، غلامرضا نوری‌قزلجه و عبدالکریم حسین‌زاده در پاستور، دستخوش تغییر شود. 

رأی گسترده مجلس به تمامی وزرای جدید 

مجلس دوازدهم در نخستین گام از فعالیت‌های خود، رأی اعتماد گسترده‌ای به تمامی وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم داد. بررسی برنامه وزرای پیشنهادی در حالی با سرعت پیش رفت که کشور، نیازمند تشکیل هرچه سریع‌تر دولت جدید بود و نمایندگان مجلس، این مهم را تسریع بخشیدند؛ هرچند در ادامه و کمتر از شش ماه بعد، با استیضاح عبدالناصر همتی، از یکی از آرا خود بازگشتند.

استیضاح عبدالناصر همتی

مجلس در ۱۲ اسفند ۱۴۰۳ استیضاح عبدالناصر همتی را آغاز کرد. به‌جز کاهش ارزش پول ایران، حمایت وی از واگذاری ایران‌خودرو به شرکت کروز، حمایت از افزایش نرخ ارز نیمایی، افزایش تورم و نرخ طلا، دلار و دارو، صف‌های طولانی وام‌های ازدواج و فرزندآوری نیز از دلایل اصلی استیضاح وی بود. درنهایت وی با ۱۸۲ رأی موافق استیضاح، ۸۹ رأی مخالف، یک رأی ممتنع و یک رأی باطله، موفق به کسب مجدد رأی اعتماد از مجلس نشد و از وزارت امور اقتصادی و دارایی ایران برکنار شد.

جنگ ۱۲ روزه، محک جدی نمایندگان مجلس 

در پی تجاوز مستقیم و بی‌سابقه رژیم صهیونیستی به خاک جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۴۰۴، مجلس شورای اسلامی با هوشیاری، انسجام و حضور فعال در صحنه سیاسی و تقنینی کشور، نقش بی‌بدیل خود را در تقویت امنیت ملی و صیانت از حقوق ملت ایران ایفا کرد. 

در جمعه ۲۳ خرداد، بلافاصله پس از حمله دشمن، کمیسیون امنیت ملی جلسه فوق‌العاده‌ای برگزار کرد. در این نشست، ضمن محکومیت حمله صهیونیست‌ها، پیشنهاد‌هایی برای پاسخ شدید و بازدارنده از جمله محدودیت برای ورود بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تقویت همه‌جانبه نیرو‌های مسلح و صیانت اطلاعاتی از مراکز هسته‌ای مطرح شد. 

باوجود شرایط جنگی، جلسه رأی اعتماد وزیر پیشنهادی اقتصاد به تعویق نیفتاد. صلاحیت و برنامه‌های سیدعلی مدنی‌زاده طبق برنامه‌ریزی قبلی در دستورکار قرار گرفت و پس از ارائه نظرات موافقان و مخالفان، وی با ۱۷۱ رأی موافق به عنوان وزیر امور اقتصادی و دارایی انتخاب شد. 

اقدامات مجلس شورای اسلامی به همین جا ختم نشد و بعد از اینکه ایالات متحده آمریکا در تاریخ اول تیرماه به سه تأسیسات هسته‌ای ایران یعنی فردو، نطنز و اصفهان حمله کرد، طرح «الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» دوم تیرماه اعلام وصول شد. 

در جلسات علنی بعدی مجلس، کلیات و جزئیات این طرح مورد بررسی قرار گرفت که ماده واحده آن با ۲۲۲ رأی موافق و بدون رأی مخالف تصویب شد. در ماده واحده این طرح آمده است «دولت موظف است هرگونه همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تا تحقق شروط ذیل به حالت تعلیق درآورد: 
۱. تأمین امنیت مراکز و دانشمندان هسته‌ای با تأیید شورای عالی امنیت ملی؛ 
۲. رعایت حقوق ذاتی ایران در بهره‌مندی از غنی‌سازی اورانیوم».

بر اساس تبصره، اجرای این شروط منوط به گزارش سازمان انرژی اتمی و تصویب شورای عالی امنیت ملی خواهد بود. همچنین ترک فعل در اجرای این قانون جرم محسوب می‌شود و مستنکفان به مجازات تعزیری درجه ۶ محکوم می‌شوند. 

در دوم تیرماه، طرح دوفوریتی «تشدید مجازات جاسوسی و همکاری با رژیم صهیونیستی و آمریکا» با ۲۴۸ رأی موافق تصویب شد. بر اساس این مصوبه، هرگونه اقدام اطلاعاتی یا عملیاتی برای دشمن مصداق «افساد فی‌الارض» تلقی شده و مجازات آن اعدام خواهد بود. 

سال شلوغ مجلس؛ از دیپلماسی پارلمانی تا میزبانی مشهد از رویدادی آسیایی

سال نخست از مجلس دوازدهم، صحنه پرتعامل و پرتردد دیپلماسی پارلمانی بود و رئیس مجلس و دیگر ارکان قوه مقننه، سیاست خارجی منتسب به مجلس را باجدیت پی گرفتند.

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، در این سال با انجام ۳ سفر خارجی و ۳۱ دیدار در سطح همتایان خود و دیگر مقامات بین‌المللی، سال پرکاری را از جهت تبیین اهداف پارلمانی کشورمان سپری کرد.

وی با رؤسای پارلمان کشور‌های عمان، الجزایر، عربستان، ترکیه، روسیه، پاکستان، فنلاند، قطر، کوبا و مالزی دیدار و رایزنی کرد و نواب وی نیز در سفر‌هایی در رأس هیئت‌های پارلمانی جمهوری اسلامی، دیدار‌های دوجانبه و چندجانبه با مقامات کشور‌های همسایه برگزار کردند.

از سوی دیگر، برخی نمایندگان مجلس نیز دیدار‌هایی با مقامات برخی کشور‌ها یا سفرای جمهوری اسلامی در کشور‌های همسایه داشتند که هدف آن‌ها، افزایش سطح تعامل با این کشور‌ها عنوان شد.

مجلس شورای اسلامی همچنین در آستانه برگزاری اجلاس کمیته دائمی سیاسی مجمع پارلمان‌های آسیایی (APA) در مشهد قرار دارد که با شرکت بیش از ۲۰ کشور، از ۱۲ لغایت ۱۴ آذر ۱۴۰۴ برگزار خواهد شد.

برپایی ۸۸ صحن علنی؛ از مصوبات جنجالی تا طرح‌های دردست‌اقدام

مجلس از ابتدای اجلاسیه اول تاکنون، ۸۸ صحن علنی برگزار کرده است و ۱۴ کمیسیون مهم مجلس، هریک بین ۳ تا ۴ لایحه به صحن ارائه داده‌اند.

لایحه عفاف و حجاب، جنجالی‌ترین لایحه‌ای بود که کمیسیون فرهنگی آن را ارائه داد؛ لایحه‌ای که نه توسط دولت از آن استقبالی شد و نه شورای عالی امنیت ملی. این در حالی بود که موافقان این لایحه، همچنان بر آن اصرار می‌ورزند.

از دیگر لوایح مهمی که در سال نخست از مجلس دوازدهم در صحن علنی مجلس به آن پرداخته شد، می‌توان به لایحه تعیین‌تکلیف نیرو‌های شرکتی از سوی کمیسیون اجتماعی، حذف چهار صفر از پول ملی از سوی کمیسیون اقتصادی، تشکیل سازمان ملی مهاجرت از سوی کمیسیون امور داخلی، انتقال مدیریت ایران‌خودرو به شرکت کروز در کمیسیون صنایع و اصلاح قانون مهریه از سوی کمیسیون حقوقی و قضایی اشاره کرد.

سال نخست از مجلس دوازدهم در حالی در ماه‌های پایانی خود قرار دارد که بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۵ کل کشور، یکی از مهم‌ترین دستورکار‌های نمایندگان بهارستان است و باید دید، بودجه سال آینده با توجه به مسائلی چون تحریم‌ها، اسنپ‌بک، تورم و...، چگونه به سرانجام خود خواهد رسید.