قاره سیاه در تبوتاب بزرگترین رویداد فوتبالی خود است؛ جام ملتهای آفریقا. جامی که همیشه «جام» بوده؛ همیشه جدی، همیشه پرحرارت و همیشه زیر نگاه تیزبین فوتبال جهان. تورنمنتی که نهتنها برای مردم آفریقا یک رویداد هویتی و ملی است، بلکه سالهاست باشگاههای معتبر اروپا و حتی آسیا آن را بهمثابه معدن الماس دنبال میکنند؛ جایی برای شکار استعداد، کشف ستاره و بیرون کشیدن بازیکنی که میتواند مسیر یک باشگاه را تغییر دهد.
این دوره از رقابتها در مراکش برگزار میشود؛ کشوری که هم از نظر زیرساخت و هم از منظر فرهنگ فوتبالی، ظرفیت میزبانی یک تورنمنت بزرگ را دارد. حضور تیمهایی با سبکهای متفاوت، از فوتبال فیزیکی آفریقای مرکزی تا تکنیک ناب شمال قاره، جام ملتها را به ویترینی از تنوع تاکتیکی و فنی تبدیل کرده است. از سوی دیگر، حضور مصر بهعنوان همگروه ایران، برای مخاطب ایرانی نیز این مسابقات را قابلتوجهتر میکند؛ نه فقط بهخاطر نتیجه، بلکه برای تماشای سطح فنی بازیکنانی که بسیاریشان ستاره لیگهای بزرگ اروپا هستند.
اما اهمیت جام ملتهای آفریقا فراتر از جذابیتهای درون زمین است. این تورنمنت، هر بار که برگزار میشود، بهطور مستقیم فوتبال باشگاهی اروپا را تحت تأثیر قرار میدهد. امروز دیگر نمیتوان از لیگهای بزرگ بدون بازیکنان آفریقایی سخن گفت. پرمیرلیگ انگلیس، لیگ فرانسه، بوندسلیگا، سری A و حتی اردیویسه هلند، سالهاست به شکل سیستماتیک بر استعدادهای آفریقایی تکیه کردهاند؛ بازیکنانی که ستون فنی تیمها هستند، نه مهرههای جانبی.
لیگ فرانسه عملاً بدون فوتبال آفریقا قابل تصور نیست. هلند یکی از مهمترین مسیرهای رشد و صادرات استعدادهای آفریقایی به سطح اول فوتبال جهان است. در آلمان و ایتالیا نیز بازیکنان آفریقایی نقش تعیینکنندهای در کیفیت بازی و حتی اقتصاد باشگاهها دارند. گردش مالی نقلوانتقالات، قراردادهای اسپانسری و برندینگ ستارهها، نشان میدهد فوتبال آفریقا دیگر فقط تولیدکننده استعداد نیست؛ شریک اقتصادی فوتبال مدرن است.
به همین دلیل است که جام ملتهای آفریقا برای لیگهای اروپایی یک چالش جدی محسوب میشود. غیبت ستارهها در حساسترین مقطع فصل، تعادل رقابت را به هم میزند و مربیان را وادار به تغییرات اساسی میکند. اما این «دردسر» دقیقاً از همانجایی میآید که قدرت آفریقا در آن نهفته است: کیفیت.
جام ملتهای آفریقا امروز تورنمنتی است با بازیهای سریع، بازیکنان بزرگ، هیجان خالص و فوتبال تماشایی. تماشای این مسابقات، نه از سر کنجکاوی، بلکه از سر لذت فوتبالی است؛ لذتی که یادآوری میکند بدون آفریقا، فوتبال جهان چیزی کم دارد.