ساخت‌وساز‌های غیرمجاز و مشکلات مدیریتی؛ موانع اصلی در ثبت جهانی توس

به گزارش شهرآرانیوز؛ اخیرا شورای احیای توس در سطح استانی و با حضور استاندار خراسان رضوی در حالی بعد از یک دهه برگزار شد که پیش از این، سیدجواد موسوی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی، یکی از راهکار‌های موجود برای سرعت‌دادن به ثبت جهانی پرونده توس، برگزاری جلسات این شورا و طرح مشکلات موجود، بررسی و یافتن راهکار‌هایی است که بتوان با رفع این مشکلات، پرونده جهانی این منطقه تاریخی را سریع‌تر ثبت کرد.

آن‌طورکه مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی دو سال قبل اشاره کرده بود، پایگاه میراث ملی منظر توس طی یک‌سال اخیر کل اطلاعات لازم برای ثبت جهانی را جمع‌آوری کرده و آنها را در قالب چهارچوب‌هایی که سازمان جهانی لازم دارد مرتب کرده و در حال رفع نواقص پرونده هستند.

حالا که مدتی است شورای استانی احیای توس تشکیل شده است، به‌سراغ احسان رحمانیان، مدیر این پایگاه، رفتیم تا بدانیم اولا تشکیل این شورا چه کمکی به سرعت‌دادن ثبت جهانی پرونده توس می‌کند و دوما چه اقداماتی لازم است که برای ثبت این پرونده جهانی انجام شود.

برخورد قانونی با ساخت‌وساز‌های غیرمجاز در عرصه توس؛ راهکار اولیه

مدیر پایگاه میراث ملی منظر توس با اشاره به اینکه ثبت جهانی و موقت توس یک‌بار در سال ۲۰۰۶ انجام شد و ما به‌دنبال ثبت کامل این منطقه تاریخی به‌صورت جهانی هستیم، به خبرنگار شهرآرا گفت: با توجه به محدودیت‌های موجود در ثبت پرونده‌های جهانی میراث فرهنگی و تاریخی کشور، تلاش ما این است حالا که شورای استانی احیای توس بعد از یک دهه تشکیل شده است با حمایت‌های استاندار خراسان رضوی بتوانیم در ابتدا مشکلات موجود را حل کنیم، سپس مراحل ثبت پرونده این منطقه تاریخی را سرعت ببخشیم.

رحمانیان با اشاره به اینکه ساخت‌وساز‌های غیرمجاز در عرصه توس مهم‌ترین مشکل این منطقه محسوب می‌شود، بیان کرد: چندی قبل کارشناسان یونسکو برای بازدید از منطقه توس به این مکان تاریخی رفتند و پس از بررسی‌های لازم به این نکته اشاره کردند که پس از رفع مشکل ساخت‌وساز‌های غیرمجاز، توس از شش شاخص لازم برای ثبت جهانی، چهار شاخص را دارد و می‌تواند با رفع مشکلات موجود ثبت جهانی شود.

او با تأکید بر اینکه توس تنها منطقه تاریخی در کشور محسوب می‌شود که باره تاریخی تابران توس را به‌دلیل برخورداری از ظرفیت تاریخی، آن هم از قرن چهارم تاکنون دارد، افزود: این ویژگی‌ها باعث شده تا کارشناسان یونسکو اعلام کنند که این منطقه، ویژگی‌ها و شاخص‌های لازم برای ثبت جهانی را دارد.

مدیر پایگاه میراث ملی منظر توس با اشاره به اینکه حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد پرونده ثبت جهانی توس آماده شده است، افزود: جمعیتی که به‌عنوان ساکنان این منطقه محسوب می‌شوند از نظر اصول ثبت جهانی تأیید هستند و به گفته کارشناسانی که از این منطقه بازدید کردند، این موضوع نیز به‌عنوان یک ویژگی خوب می‌تواند به ثبت جهانی پرونده توس کمک کند.

همچنین این منطقه باید یک شهردار مستقل داشته باشد که این موضوع از طریق همکاری شهرداری و استانداری در جلسات شورای استانی احیای توس بررسی و پیگیری شده است.

رحمانیان یکی از مهم‌ترین مشکلات در کندشدن مراحل ثبت جهانی توس را مشکلات مدیریتی دانست و تصریح کرد: این منطقه در حال حاضر هیچ مشکلی از نظر مطالعاتی، تاریخی و زیرساختی ندارد، اما کارشناسانی که از این منطقه بازدید کردند نیز جویای این بودند که پس از ثبت جهانی برنامه مدیریتی این منطقه به چه شکلی خواهد شد.

او با اشاره به حضور نماینده نمایندگان مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در جلسات شورای احیای توس، افزود: جلساتی را با نمایندگان شهرمان با حجت‌الاسلام‌والمسلمین پژمان‌فر، احسان عظیمی‌راد و... داشته‌ایم تا بتوانیم برای رفع مشکلات موجود از ظرفیت آنها کمک بگیریم.

هیچ درخواستی به دستمان نرسیده است

در ادامه به‌سراغ نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی رفتیم تا بدانیم پیگیری‌های نمایندگان شهرمان برای ثبت جهانی پرونده توس به کجا انجامیده است، در این زمینه حجت‌الاسلام‌والمسلمین اخلاقی‌امیری به خبرنگار شهرآرا گفت: ما در دو حالت می‌توانیم موضوعات را در مجلس پیگیری کنیم، نخست اینکه قانونی مصوب شده باشد، اما در کشور اجرا نشده باشد و دوم اینکه درخواستی از سوی ادارات کل یا وزارت به دست نمایندگان برسد تا آن را پس از بررسی در کمیسیون‌ها، در صورت لزوم به صحن علنی مجلس بیاوریم.

او با اشاره به اینکه متأسفانه تاکنون هیچ درخواستی از سوی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی مبنی بر پیگیری ثبت جهانی پرونده توس به دست ما نرسیده است، گفت: با توجه به اینکه عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی هستم، این آمادگی را اعلام می‌کنم که در صورت ارائه درخواست از سوی اداره کل میراث، پیگیری‌های لازم را برای ثبت جهانی توس در مجلس شورای اسلامی انجام خواهم داد.

اخلاقی‌امیری بیان کرد: مشهد ظرفیت بسیاری در حوزه‌های مختلف دارد و هر چه بتوانیم ارتباطات استانی و خارج از استانی برای این ظرفیت‌ها داشته باشیم، آورده اقتصادی بیشتری را برای شهر، شهروندان و زائران مشهدالرضا (ع) به ارمغان خواهیم آورد. به گفته نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی، دنبال‌کردن ثبت توس در عرصه‌های ملی و بین‌المللی علاوه بر اینکه آورده‌های اقتصادی بسیاری برای شهر مشهد دارد می‌تواند به‌عنوان یک موضوع فرهنگی‌تاریخی، ظرفیت بالایی برای شهروندان و زائران باشد و آورده فرهنگی بسیاری برای آنها داشته باشد.