با افزایش تقاضای بازار برای خرید ماسک، شاهد هستیم که بسیاری از اصناف به فروش ماسک اقدام کرده‌اند که این ماسک‌ها تاییدشده دانشگاه علوم‌پزشکی نیست.
ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ این روز‌ها به هر فروشگاه و مغازه‌ای که پا بگذارید، به احتمال زیاد در قفسه‌های فروشش، ماسک هم پیدا می‌شود. از سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای بگیرید تا پلاستیک‌فروشی‌ها و خرازی‌ها، بیشترشان ماسک را نیز درکنار دیگر کالاهایشان می‌فروشند. این فراوانی و دردسترس بودن کالا شاید نکته مثبتی باشد که ابتدا به چشم بیاید، اما مثبت‌اندیشی، شرط‌وشروطی دارد و درصورتی پذیرفتنی است که این کالای اساسی که با سلامت مردم سروکار دارد، کیفیت لازم را برای حفاظت از شهروندان دربرابر ویروس کرونا داشته باشد.
اما ماجرا وقتی مهم می‌شود که معاون غذاوداروی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد در گفتگو با صبح‌توس، با تاکید بر اینکه مراجع نظارتی باید به موضوع فروش ماسک‌های تقلبی ورود کنند، می‌گوید: با افزایش تقاضای بازار برای خرید ماسک، شاهد هستیم که بسیاری از اصناف به فروش ماسک اقدام کرده‌اند که این ماسک‌ها تاییدشده دانشگاه علوم‌پزشکی نیست.
مشاهده‌های میدانی ما نیز نشان می‌دهد که معمولا بسته‌بندی این ماسک‌ها بی‌نام‌و نشان است و در برخی مواقع لایه ملت‌بلون نیز ندارند. اما حالا که در پشت شیشه بیشتر فروشگاه‌ها و مغازه‌ها روی برگه سفید، بزرگ نوشته شده است «ماسک سه‌لایه پرستاری موجود است»، از کجا باید بدانیم که این بسته‌بندی‌های بی‌نام‌ونشان دارای استاندارد‌های لازم هستند یا هنگام بسته‌بندی، اصول بهداشتی در آن‌ها رعایت شده است؟ همچنین ما شهروندان چطور می‌توانیم از استاندارد بودن این کالای سلامت‌محور اطمینان حاصل کنیم؟
این سوال‌ها برای ما با وجود گفتگو با سخنگوی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد و رئیس اداره نظارت بر کالاوخدمات سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان‌رضوی، بی‌جواب ماند. هرچند سخنگوی دانشگاه می‌گوید مردم می‌توانند ماسک موردنیاز خود را با اطمینان بیشتری از داروخانه‌ها و مراکز تجهیزات پزشکی تهیه کنند، رئیس اداره نظارت بر کالاوخدمات سازمان صمت استان از نبود شناسنامه و بارکد لازم بر روی این کالا‌های سلامت‌محور سخن می‌گوید.
توپ را به زمین ما نیندازند
سخنگوی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد درباره این موضوع به شهرآرا می‌گوید: پیگیری این موضوع با دانشگاه نیست. درحقیقت دانشگاه وظیفه دارد وقتی شرکتی درخواست تولید ماسک را در استان می‌دهد، این نکته را بررسی کند که آیا این ماسک، کیفیت و استاندارد لازم را دارد یا نه که اگر داشته باشد، به آن مجوز داده می‌شود.
حمیدرضا رحیمی ادامه می‌دهد:، اما وقتی ماسک تقلبی از مبادی غیرقانونی وارد بازار می‌شود و همه‌جا به فروش می‌رسد، دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد فقط بر قسمت‌هایی نظارت می‌کند که از او مجوز گرفته‌اند؛ مثل داروخانه‌ها و مراکز تجهیزات پزشکی، اما ماسکی که داخل فروشگاه‌ها و صنف‌های مختلف به فروش می‌رسد، مسئولیت نظارتش با سازمان صمت است.
وی با تاکید بر اینکه توپ را نباید به زمین دانشگاه علوم‌پزشکی بیندازند، ادامه می‌دهد: اگر کسی در استان ماسک تولید کند، با دقت کافی نظارت می‌کنیم و درصورت تخلف با او برخورد خواهیم کرد، اما بر ماسکی که در جای دیگر تولید می‌شود و ما نه کارخانه آن را دیده‌ایم، نه امکان بازرسی آن را داریم و در فروشگاه‌های متفرقه نیز به فروش می‌رسد، چطور نظارت کنیم؟
مردم از کجا با خیال راحت، ماسک تهیه کنند؟ مسئول کارگروه اطلاع‌رسانی بیماری کرونا در پاسخ به این سوال می‌گوید: از داروخانه‌ها و مراکز تجهیزات‌پزشکی، زیرا آن‌ها موظفند کالای خود را از چرخه تامین کالای بهداشتی خریداری کنند، بنابراین نظارت کافی بر توزیع دقیق آن‌ها وجود دارد.
مسئول تعیین کیفیت ماسک
رئیس اداره نظارت بر کالا و خدمات سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان‌رضوی، اما نظر متفاوتی در این‌باره دارد. عباس اخوان به شهرآرا می‌گوید: سه نوع ماسک در سطح عرضه داریم که در داروخانه‌ها، واحد‌های صنفی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای توزیع می‌شوند. اینکه کدام دستگاه تشخیص دهد ماسک از نظر کیفیت، استاندارد‌های مدنظر را دارد، دستگاه سلامت است.
او در ادامه تاکید می‌کند: اقتصاد ما جزیره‌ای نیست و کالای سلامت، ممکن است از آن‌سوی دنیا هم بیاید، اما باید استاندارد داشته باشد و حوزه سلامت نه در استان بلکه در سطح کلان کشوری، باید آن را تایید کند.
تخلف ۱۰ میلیارد تومانی
رئیس اداره نظارت بر کالاوخدمات سازمان صنعت، معدن و تجارت استان می‌افزاید: ما به‌عنوان پلیس اقتصادی با جدیت به تخلف‌ها رسیدگی و با آن‌ها برخورد می‌کنیم. به تازگی نیز پرونده‌ای بالغ‌بر ۱۰ میلیارد تومان برای یکی از واحد‌های تولیدی استان که مرتکب تقلب شده بود، تنظیم کرده‌ایم. این نشان می‌دهد که کالای تولیدی این واحد استاندارد نبوده است.
اخوان با بیان اینکه ماسک‌ها باید بارکد و شناسنامه داشته باشند، می‌گوید: هم‌اکنون ماسک‌ها بدون شناسنامه در بازار عرضه می‌شوند و من به‌عنوان عضوی از دستگاه نظارتی، این ماجرا را تایید می‌کنم. این کالای سلامت‌محور هنوز نتوانسته است به استاندارد‌های لازم برای قانع کردن مصرف‌کننده درباره پرداخت هزینه، مطابق معیار‌های درست دست پیدا کند، بنابراین از دستگاه سلامت خواهش می‌کنیم موضوع را برای مصرف‌کننده‌ها شفاف‌سازی کند.
اخوان خود را در مقام حمایت از مصرف‌کننده قرار می‌دهد و می‌افزاید: مردم حق دارند بدانند کالایی که می‌خرند، دارای سلامتی و معیار‌های استاندارد هست یا نه، اما اکنون مصرف‌کننده‌ها این امنیت خاطر را ندارند.
با وجود سخنان این دو مسئول، باید منتظر بمانیم و ببینیم سرانجام چه کسی این اطمینان خاطر را به مصرف‌کننده ماسک -که این روز‌ها به کالایی اساسی و مرتبط با جان مردم تبدیل شده است- خواهد داد.