هوشنگ گلمکانی و عباس‌یاری، یعنی همان ۲ عضو اصلی هسته مرکزی این نشریه که تا قبل از درگذشت مسعود مهرابی آن را به جلو می‌بردند، دیگر امکان همکاری با آن را ندارند. این خبر واکنش‌های منفی زیادی داشت. واکنش‌هایی که به نظر می‌رسد بیشتر آن‌ها متعلق به همان عشاق فیلم و سینما باشد که سال هاست هر ماه منتظر می‌نشستند تا مجله محبوبشان با آن‌ها از آنچه در سینمای ایران و جهان می‌گذشته است، صحبت کند.
محبوبه عظیم‌زاده | شهرآرانیوز - «نقش مهم مجله فیلم این بود که از دق کردن یک نسل جلوگیری کرد.» این، برش کوتاهی از صحبت‌های احمدطالبی نژاد، یکی از فیلم سازان حاضر در مستند سینمایی «کایه دو فیلم»، است؛ مستندی که مدتی پیش با محور قراردادن ماهنامه مجله فیلم یا به عبارت دیگر، نخستین رسانه سینمایی بعد از انقلاب، ساخته شد و همین «نخستین رسانه سینمایی بعد از انقلاب» بودن است که اهمیت چاپ و انتشار این مجله را دوچندان می‌کند.
نکته‌ای که مدتی پیش
فریدون جیرانی هم در یکی از نشست‌های نقد و بررسی این فیلم مستند به آن اشاره کرد و گفت: «در نیمه دهه ۶۰ و بعد از پایان جنگ، وقتی فضای سیاسی ایران برای رشد روشن فکری عرفی کمی باز شد و روشن فکری عرفی ایران در سینما توانست فیلم‌های خودش مثل هامون، کلوزآپ و مسافران را بسازد، این مجله فیلم بود که به رشد این تفکر در سینما کمک کرد.»
حالا که خبر رسیده است هوشنگ گلمکانی و عباس یاری، یعنی همان ۲ عضو اصلی هسته مرکزی این نشریه که تا قبل از درگذشت مسعود مهرابی آن را به جلو می‌بردند، دیگر امکان همکاری با آن را ندارند، واکنش‌های منفی زیادی شکل گرفته است. واکنش‌هایی که به نظر می‌رسد بیشتر آن‌ها متعلق به همان عشاق فیلم و سینما باشد که سال هاست هر ماه منتظر می‌نشستند تا مجله محبوبشان با آن‌ها از آنچه در سینمای ایران و جهان می‌گذشته است، صحبت کند. همان جماعتی که با وجود همه دیجیتالی شدن‌ها و مجازی شدن‌ها معتقد بود دوران رسانه مکتوب و کاغذ تمام نشده است و همچنان طرف داران خودش را دارد.
۴۰ سال سابقه عشق، ۴۰ سال عشق
ماهنامه فیلم از سال ۶۱ کارش را شروع کرد و تا امروز سابقه‌ای حدود چهل ساله برای خودش دست وپا کرده است. بااین حال، این مدت مدید هم نتوانست بعد از درگذشت مسعود مهرابی، صاحب امتیاز این مجله، به اختلاف‌های موجود بین گروه مدیریت کننده این نشریه پایان بدهد. حالا، پسر زنده یاد مهرابی سکان این نشریه را به دست گرفته و به ظاهر عذر گلمکانی و یاری را خواسته است. اتفاقی که البته گلمکانی از آن با عنوان یک اتفاق دوجانبه و این گونه یاد کرد: «نه ما توانستیم با صاحب امتیاز و مدیرمسئول جدید مجله کار کنیم و نه او توانست با ما کار کند.»
عباس یاری هم دیگر همراه مجله و هم پای گلمکانی، بعد از انتشار پانصدوهشتادویکمین شماره ماهنامه فیلم، از این گفت که در این سال‌ها دوره‌های هولناکی مثل جنگ و موشک و بمب و تحریم بخشی از تهیه کنندگان و بی کاغذی و بی پولی را پشت سر گذاشته اند و آرزو کرد که «این کشتی با پیاده شدن اجباری بنیان گذارانش به وسیله پویا مهرابی، مدیر تازه مجله فیلم که وارث امتیاز پدر شده است، با همان سلامت به راهش ادامه دهد.»
هرچند در میان انبوه واکنش‌ها به این تغییر اساسی در مجله فیلم، بودند کسانی که ابراز امیدواری کردند این جدایی اتفاقات بهتری را برای این مجله رقم می‌زند و معتقد بودند رسانه هم صنعت است و مرگ رسانه‌ها را نباید دراماتیک کرد. بااین حال، حجم بیشتر واکنش‌ها به این اتفاق منفی بود. برخی از عِرقی که به این مجله داشتند گفتند و برخی دیگر با انتشار عکس‌های آرشیو خود خاطره بازی کرده بودند. کاربری نوشته بود: «آدم چیزی رو که ۴۰ سال روش وقت گذاشته، به این راحتی از دست می‌ده. واقعا ناراحت کننده است.» و دیگری گفته بود: «چقدر بعضی‌ها راحت به ۴۰ سال سابقه و مخاطب و عشق و علاقه پشت پا می‌زنند.»
آیا ماهنامه فیلم، مجازی می‌شود؟
حالا که سخن جدایی گلمکانی و یاری از مجله فیلم به گوش می‌رسد، هم زمان از ادامه این روال کاری با شکل وشمایل دیگری هم صحبت می‌شود. نکته‌ای که گلمکانی با بیان اینکه «مجله جدیدی با همان نویسندگان راه اندازی و منتشر خواهد شد»، حسابی به آن قوت بخشید. هرچند تاکنون ممکن و محتمل به نظر نمی‌رسید. همان طور که عباس‌یاری حدود ۴ سال پیش در پاسخ به این سؤال که آیا مجله از حالت کاغذی بیرون می‌آید یا نه، گفته بود: «در هر شرایطی از آغاز انتشار تا امروز، انتشار مجله به شکل کاغذی در اولویت درجه یک ما بوده است و به شکل خودخواسته مجله کاغذی فیلم رضایت خوانندگانش را جلب کرده و خیلی روی فضا‌های مجازی مانور نداشته است.» برخی کاربران توئیتر هم دراین باره صحبت‌هایی کرده بودند.
کاربری نوشته بود: «دیگه همه چی مجازی شده، شاید وقتشه ماهنامه فیلم هم به همین جرگه مجازی‌ها بپیونده.» و کاربر دیگری از ریسک این کار نوشته بود: «آه و فغانی که از بسته شدن مجله فیلم راه افتاده، داره آقایان گلمکانی و یاری رو به سمت اشتباه تأسیس یک مجله جدید می‌بره. اول اینکه دوران فعلی دوران مجله کاغذی نیست و دوم اینکه فضای مجازی به نوعی دیگر از تفکر نیاز دارد.»
حالا این ۲ بنیان گذار اصلی مجله در بیانیه‌ای با شرح جزئیات مفصل از مشکلاتی در مسیر پیشبرد این مجله گفتند و بصورت رسمی اعلام کردند از این مجله جدا شده‌اند. هوشنگ گلمکانی همچنین صبح جمعه هشتم اسفند ماه در یک پست اینستاگرامی، از انتشار مجله تازه‌ای با نام «فیلم امروز» خبر داده است.
نباید اجازه بدهیم میراث مشترکمان را نابود کنند
لابه لای همه حرف وحدیث‌ها درباره این اتفاق، برخی از مجله گل آقا هم یاد کرده بودند. اینکه پوپک فومنی صابری، فرزند کیومرث فومنی صابری، پایه گذار مجله گل آقا، بعد از او نتوانست از این میراث معنوی پرمخاطب خوب مراقبت کند و انتشار آن را متوقف کرد. کاربری نوشته بود: «امیدواریم عاقبت یکی دیگر از مجلات محبوبمان نیستی و نابودی نباشد.» پژمان موسوی، عضو هیئت مدیره انجمن صنفی روزنامه نگاران تهران، هم یکی دیگر از افرادی بود که در برابر این اتفاق جبهه گرفت و نوشت: «مجله فیلم تمام اعتبار خود را از نویسندگان، دبیران و کسانی گرفته است که در این ۴۰ سال در آن نوشته اند. مجله ملک شخصی نیست که وارثان هرطور دلشان خواست برایش تصمیم بگیرند.
اگر قانون این حق را به وراث می‌دهد، جلو آن بایستیم، اعتراض کنیم و اجازه نابودی این میراث مشترک را ندهیم.» مهدی یزدانی خرم، نویسنده، هم دوباره به بحث اهمیت حفظ میراث معنوی اشاره کرد و از این گفت که میراث معنوی در کشور ما اهمیتی ندارد و فقط، چون مجوز به پسر مرحوم مهرابی منتقل شده است، او می‌تواند پایان حضور ایده پردازان این مجله را اعلام کند. به همین راحتی!