چرا دوربین و عکس؟ چون همه چیز سوژه امروز ما با دوربین گره خورده است. می‌خواهیم با انجمن عکاسان خراسان رضوی که بیش از ۳۵ سال فعالیت هنری دارند آشنا شویم.
سید مصطفی بهشتی | شهرآرانیوز - محل قرارمان در مجتمع فرهنگی امام رضا (ع) در بوستان ملت است، در مسیر رفتن و عبور از بین درختان سر به فلک کشیده بوستان قدیمی شهر به این فکر می‌کنم که چه درایتی در انتخاب این مکان داشته‌اند. حتی از پنجره دفترشان هم می‌توانند لنز دوربین خود را تنظیم کنند و تصاویر زیبایی ثبت کنند.
چرا دوربین و عکس؟ چون همه چیز سوژه امروز ما با دوربین گره خورده است. می‌خواهیم با انجمن عکاسان خراسان رضوی که بیش از ۳۵ سال فعالیت هنری دارند آشنا شویم.
نمی‌توان روی درآمد عکاسی حساب کرد
از قبل با مسئول روابط عمومی انجمن هماهنگ کرده‌ام تا برخی اعضای هیئت مدیره برای معرفی بیشتر این انجمن هنری حاضر باشند. همین طور هم هست تعدادی از اعضا با چهره‌های هنری حاضرند. در ابتدا با شرمین نصیری که مدیرعامل انجمن عکاسان خراسان رضوی است گفتگو می‌کنم. او در آستانه ورود به پنجمین دهه از زندگی خودش هست. نصیری در نوجوانی عکاسی را رسته هنری مورد علاقه خود یافته و وارد این حوزه شده است. تاریخچه انجمن اولین موضوعی است که به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «از سال ۱۳۶۴ انجمن عکاسان خراسان پایه‌گذاری و اساسنامه آن تهیه و تنظیم شد. اساسنامه‌ای که هنوز هم سند راه ماست.
انجمن عکاسان تا به امروز به واسطه حضور افراد مختلف روز‌های پرفراز و نشیبی را به خود دیده است؛ اما نکته مهم این بوده که این انجمن بعد از ۳۵ سال سابقه، از سوی نهاد‌ها و سازمان‌های مختلف به رسمیت شناخته و این موضوع سبب می‌شود در مسیر رسیدن به هدف خود که ارتقای فرهنگ و هنر هست بهتر حرکت کنیم.»
در ادامه مدیرعامل و عضو هیئت مدیره انجمن عکاسان خراسان رضوی درباره میزان موفقیت این انجمن در رسیدن به اهداف تعیین شده، می‌گوید: «رسالت ما ارتقای فرهنگ و هنر بوده است و در این سال‌ها اقدامات متفاوتی انجام داده‌ایم. عمده فعالیت‌ها را می‌توان به دو بخش اصلی تقسیم کرد، بخش اول آموزش هنرجویان بود که در دوره‌های دو ساله انجام شد و در رسته‌های مختلفی از جمله عکاسی مقدماتی، عکاسی پیشرفته، ویرایش عکس و نورپردازی انجام شده است. بخش دیگر هم برگزاری نمایشگاه‌های عکس بود که در واقع همان آشنایی بیشتر مردم با این هنر است و ارتباط مخاطب و عکاس را برقرار می‌کند.»
نصیری در ادامه درباره آموزش‌های انجمن و نحوه همکاری با افرادی که به آشنایی بیشتر با این هنر تمایل دارند می‌گوید: «انجمن عکاسان خراسان رضوی پذیرای همه افراد علاقه‌مند به عکاسی هست. بعد از مراجعه افراد یک آزمون تعیین سطح گرفته می‌شود که تعیین می‌کند هنرجو باید در چه دوره‌ای حاضر شود. بعد از پایان دوره هم مدرک مربوط به دو زبان به وی ارائه می‌شود و از آنجا که زیر نظر ارشاد کار انجام می‌شود این گواهی معتبر و با ارزش است.»
امرار معاش موضوعی است که می‌تواند بر زندگی همه ما تأثیرگذار باشد. نصیری درباره کسب درآمد از حوزه عکاسی برای افراد راغب به این حوزه می‌گوید: «با وجود اینکه ما این هنر را به عنوان یک رشته در دانشگاه‌ها داریم؛ اما متأسفانه نمی‌توان به عنوان منبع درآمد قطعی روی آن حساب کرد. به عنوان مثال و تا جایی که من اطلاع دارم از خرداد ۹۱ تا کنون یک نمایشگاه فروش عکس در مشهد برگزار شده و فقط ۸ عکس به فروش رفته است. این موضوع هم یکی از رسالت‌های انجمن هست که رویکرد‌ها به عکس را تغییر دهد تا همه بدانند که عکاسی فقط فشار دادن یک دکمه نیست.»
مشهد بام عکاسی ایران
علیرضا عطاریانی، عکاس قدیمی شهر مشهد نیز رئیس هیئت مدیره انجمن عکاسان خراسان رضوی در دوره فعلی است که در ادامه با او صحبت می‌کنیم. عطاریانی به تازگی قدم در ششمین دهه زندگی خود گذاشته است و به واسطه سالیان درازی که فعالیت عکاسی دارد با ظرفیت‌های این هنر در استان خراسان رضوی آشناست و در مسیر معرفی کردن این ظرفیت‌ها به جامعه تلاش می‌کند.
این هنرمند ابتدا درباره عکاسی و ورود آن به خراسان می‌گوید: «عکاسی بعد از هنر سینما یکی از مؤثرترین و مهم‌ترین هنرهای جهانی است؛ البته که اجرای هنر عکاسی از جهاتی سخت‌تر از هنر سینماست چرا که باید یک پیام را در کسری از ثانیه منتقل کرد. عکاسی در زمان ناصرالدین‌شاه مورد توجه قرار گرفت و به سرعت این هنر در خراسان و مشهد علاقه‌مندانی پیدا کرد. این علاقه در نسل‌های مختلف رشد کرد که در ادامه سبب شد، انجمن عکاسی خراسان به عنوان اولین انجمن عکس خراسان بزرگ و یکی از قدیمی‌ترین انجمن‌های عکاسی ایران تشکیل شود.»
این هنرمند عکاس در ادامه به نقش انجمن عکاسان خراسان رضوی در پیشرفت عکاسی استان اشاره کرد و گفت: «در ۲۵ سال اخیر مشهد به عنوان بام عکاسی ایران شناخته می‌شود. این فقط یک ادعا نیست؛ بلکه کاملا لمس‌پذیر است. بیشتر کار من الان در تهران است و ما در آنجا شاهد هستیم که همواره صحبت از عکاسی مشهد است. این شهر چه به لحاظ کمیت و چه از نظر کیفیت چهره‌های عکاسی بسیاری درکشور دارد. در این مسیر انجمن عکاسان خراسان رضوی سال‌های زیادی به آموزش هنرجویان عکاسی اقدام کرده است. به عنوان مثال حدفاصل سال ۹۶ تا ۹۸، بیش از ۷۰۰ هنرجو در این انجمن دوره‌های آموزشی عکاسی را گذرانده‌اند.»
ظرفیت‌های عکاسی در مشهد دیگر موضوعی بود که عطاریانی به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «وجود مرقد مطهر حضرت علی‌ابن موسی‌الرضا (ع) ظرفیت برجسته عکاسی مشهد و استان است که در رشد عکاسی مشهد هم تأثیر زیادی داشته است. چرا که همه افرادی که برای اولین بار به مشهد می‌آیند دوست دارند با گنبد و بارگاه عکس بگیرند. از طرفی ثبت قاب‌های متفاوت و ماندگار از این فضای خاص در شهر و کشور مورد توجه عکاسان حرفه‌ای هم بوده است. بعد از حرم مطهر مکان‌های تاریخی مانند آرامگاه فردوسی، بقعه هارونیه و باغ موزه نادری و فضا‌های طبیعی زیبا مانند ییلاقات طرقبه و شاندیز و بوستان‌های بزرگ شهری مانند پارک ملت و بوستان وکیل‌آباد از جمله مکان‌های پرطرف‌دار برای عکاسی در شهر مشهد محسوب می‌شود.»
نمایشگاه‌های مجازی عکس در روز‌های کرونایی
در ادامه آشنایی بیشتر با انجمن عکاسان خراسان رضوی با محمدرضا پهلوان، مسئول کمیته اطلاع‌رسانی و روابط عمومی انجمن، گفتگو می‌کنیم. او جزو افرادی است که از شروع کار انجمن تا به امروز در این مجموعه فعالیت داشته است و درباره برگزاری نمایشگاه‌های عکاسی زیرنظر این مجموعه می‌گوید: «مناسبت‌های تاریخی یکی از بهترین فرصت‌ها برای برگزاری نمایشگاه‌های عکاسی هستند، انجمن هم با توجه به آثاری که در اختیار دارد در مناسبت‌ها و فرصت‌های مختلف به برگزاری نمایشگاه عکاسی اقدام می‌کند که آخرین آن در دهه فجر امسال به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در ۳ شهر مشهد، سرخس و تایباد برگزار شد.
نمایشگاه‌های عکس گروهی و فردی هم از دیگر اقداماتی است که مورد توجه شهروندان و عکاسان قرار می‌گیرد که با توجه به آثاری که به دست ما می‌رسد این نمایشگاه‌ها دایر می‌شود. بخش دیگری از فعالیت که مربوط به نمایش دادن عکس است به کار هنرجویان اختصاص دارد که بعد از هر دوره آموزش، نمایشگاهی از آثار منتخب دانشجویان برپا می‌شود.»
ویروس کرونا برگزاری نمایشگاه‌های عکس را هم تا حدودی تحت‌تأثیر قرار داده است که پهلوان در این‌باره می‌گوید: «مجموعه ما نسبت به دیگر مجموعه‌ها آمادگی بهتری برای روز‌های کرونایی داشت؛ چرا که پیش از شیوع ویروس کرونا هم ما اقدام به برگزاری نمایشگاه‌های مجازی کرده بودیم به این صورت که برخی آثار در فضای مجازی نمایش داده و درباره آن بحث می‌شد؛ بنابراین در زمان شیوع کرونا هم به برگزاری نمایشگاه‌های مجازی از طریق صفحات انجمن اقدام کردیم.»