هفته گذشته در گزارشی، از اهمیت گذر گلستان مشهد برای رونق کار خوش نویسان نوشتیم و وعده دادیم این موضوع را در گفتگو با هنرمندان تجسمی نیز پیگیری کنیم. از همین رو در گفتگو با چند هنرمند تجسمی، نظرات و ایده هایشان برای مشارکت حضور در گذر فرهنگی گلستان را جویا شده ایم. البته در گزارش‌های آینده باز هم سراغ دیگر هنرمندان در رشته‌های هنری خواهیم رفت.
سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز - مشهدی‌ها و به ویژه اهالی کتاب خوان این شهر که به کتاب فروشی‌ها و فروشگاه‌های فرهنگی چهارراه دکترا و خیابان ابن سینا رفت وآمد دارند در جریان شکل و شمایل تازۀ بازار کتاب گلستان هستند. گفته شده بازار کتاب سابق قرار است گذر فرهنگ و هنر گلستان مشهد باشد و کارکرد‌هایی هم برای آن تعریف کرده اند؛ از جمله اینکه در تعامل با اهالی فرهنگ و هنر، محیطی خلاق و پررونق را در گذر گلستان دایر کنند. البته تحقق این اهداف، در کنار شهرداری و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و با حضور ضلع سوم مثلث احیا
گذر گلستان یعنی مؤسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر است.
امین عارف نیا، مدیرعامل این مؤسسه مطرح کرده در مکان جدید، مقاصد فراغتی با کارکرد فرهنگی و هنری برای شهروندان و گردشگران ایجاد خواهد شد. این گونه که به نظر می‌رسد افتتاح این گذر با اهداف و کارکرد‌هایی که برایش تعیین شده، می‌تواند برای هنرمندانی که پس از همه گیری ویروس کرونا و تعطیلی کسب وکار‌های هنری، خانه نشین شده‌اند نویدبخش باشد.
از آنجا که هنرمندان تجسمی در شاخه‌های مختلف نیز به دنبال ارتباط مستقیم و گسترده با مخاطبان خود بوده اند، مشارکت دادن آن‌ها در کارکرد‌های نویی که برای گذر گلستان تعریف شده، منفعتی دوجانبه هم برای مسئولان و هم هنرمندان خواهد داشت. هفته گذشته در گزارشی، از اهمیت گذر گلستان مشهد برای رونق کار خوش نویسان نوشتیم و وعده دادیم این موضوع را در گفتگو با هنرمندان تجسمی نیز پیگیری کنیم. از همین رو در گفتگو با چند هنرمند تجسمی، نظرات و ایده هایشان برای مشارکت حضور در گذر فرهنگی گلستان را جویا شده ایم. البته در گزارش‌های آینده باز هم سراغ دیگر هنرمندان در رشته‌های هنری خواهیم رفت.
شروع با هیاهو، ادامه کم فروغ
زهرا محسنی، هنرمند ساکن مشهد که نام او بیشتر با نشان یونسکو در رشته «ابریشم دوزی کلات» گره خورده است، می‌گوید: در زمانه‌ای که زندگی ما با فناوری درآمیخته و فرصت‌های کمی داریم تا صرف فرهنگ و هنر کنیم، هرچه مکان‌های فرهنگی مانند گذر گلستان بیشتر باشد امکان دیده شدن و ایجاد تقاضای بجای هنر، نیکوتر و بیشتر است، اما پیگیری و پایمردی در این گونه اقدامات با مسئولان امر است.
مؤلف کتاب ماندگار «شاهکار‌های هنری در آستان قدس رضوی، ضریح پوش‌ها و صندوق پوش ها» که در سال ۱۳۹۳ از سوی مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی به چاپ رسید، می‌گوید: خواستن، توانستن است و می‌شود در جایی مثل گذر گلستان با مدیریت درست به نتیجه مطلوب رسید.
او با اشاره به اینکه شهرداری مشهد در زمینه اجرای نماد‌های نوروزی و ایجاد فضای سبز در کشور زبانزد است، خاطرنشان می‌کند: شهرداری در معرفی هنرمندان و رونق بخشیدن به هنرهای اصیل نیز می‌تواند بیش از این اثربخش باشد، اما اجرای هر برنامه‌ای احتیاج به برنامه ریزی دقیق و متفکرانه و صرف نیرو و هزینه دارد؛ بنابراین در زمینه هنر و معرفی آن به مردم، مهم در دسترس قرار دادن آثار هنری برای تلطیف فضای جامعه و ایجاد آشنایی و محیطی برای دیدار‌های هنری است.
دریافت آثار برای برگزاری حراج هنری درخور
رئیس انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی نیز نخستین دغدغه هنرمندان مشهد را نداشتن محلی مناسب برای انجام کار‌های هنری می‌داند و می‌گوید: گذر فرهنگ و هنر گلستان، با توجه به این نیاز اهالی هنر می‌تواند شکل بگیرد.
لاله خرازیان می‌افزاید: هر کدام از هنرمندان مشهد که نمایشگاه و آتلیه یا محلی برای عرضه کارهایشان داشتند با توجه به بالا رفتن اجاره بها دیگر از پس پرداخت مبالغ تعیین شده برنیامدند و در درجه اول غرفه ارائه آثارشان را از دست دادند؛ بنابراین پیشنهاد مشخص من برای گذر گلستان این است غرفه‌های آنجا را برای چند سال به هنرمندان بدهند و در ازای دریافت اجاره، آثاری از آن‌ها بخواهند و به حراج بگذارند.
او با انتقاد از آنچه برای مجتمع آسمان رقم خورد، می‌گوید: درحالی که باید از هنرمندان حمایت اساسی شود، از آن‌ها برای رونق بخشیدن به مجتمع‌های تازه ساخت استفاده می‌شود. اهالی هنر نیاز به مجتمع تخصصی و ثابت دارند.
خرازیان، یکی از موانع اجرای ایده‌ها را همچنان نبود محیط مناسب می‌داند و می‌گوید: پیشکسوتان هنر در مشهد نیازمند داشتن عرصه مناسبی برای دورهمی هستند. باید از هنرمند حمایت اساسی شود و در این راستا ما به موزه هنرهای معاصر خراسان نیاز داریم.
مهم والیان گذر گلستان هستند
رئیس انجمن هنرهای تجمسی استان می‌گوید: عده‌ای جوان در مشهد هستند که آتلیه‌ای برای فعالیت ندارند و من متأثر می‌شوم با وجود تعداد زیاد هنرمندان تجسمی در مشهد، هیچ جایی برای نمایش هنر آن‌ها وجود ندارد.
خرازیان می‌گوید: ابتدا مسئولان سه ضلع گذر گلستان (شهرداری و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و مؤسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر) باید نوع مشارکت را مشخص کنند.
به باور این هنرمند، دیگر وقت آن رسیده که مشهد هم به مانند تهران عمل کند: اگر تهران، خانه هنرمندان دارد خانه هنرمندان است. در آنجا کتابخانه تخصصی هنر و فروشگاه‌های مرتبط دارد. باید به تهران و عملکرد مسئولان آنجا نگاهی بیندازیم، زیرا حمایت زیادی از هنرمندان تجسمی دارند.
به فضای بزرگ برای کارگاه عملی و گالری نیاز داریم
امیررضا خادم شرقی، هنرمند حکاکی و قلم زنی روی سنگ که در سال‌های گذشته بیشتر با سنگ هرکاره، آثار نفیس و کلکسیونی تولید کرده است در زمینه کاری خودش می‌گوید: بیاییم این هنر که در حال منسوخ شدن است را در گذر فرهنگ و هنر گلستان زنده نگه داریم.
او که ۳۵ سال است در زمینه سنگ‌های سرپانتین و اصیل‌ترین هنر صنایع دستی مشهد سابقه فعالیت دارد، می‌افزاید: برای اجرای این طرح و احیای هنر قدیمی مشهد، یک مانع بزرگ داریم و آن نبود فضای بزرگ برای برگزاری کارگاه‌های عملی و گالری است تا بتوانیم محصولاتی را ارائه کنیم که در مشهد منحصربه فرد باشد.
به باور خادم مشارکت دادن اهالی هنر در رویداد‌های شهری همیشه پر از فایده بوده است، زیرا هنرمندان از کار یکدیگر ایده می‌گیرند: به عنوان مثال یک هنرمند قلم زن از انگشترساز ایده می‌گیرد، او از ملیله کار و منبت کار و ... و اثر‌های بزرگ با هم اندیشی خلق می‌شوند.
گذر گلستان، جایی برای ترکیبی از هنرمندان باشد
رئیس سابق انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی، نخستین راهکاری را که موجب رونق بخشیدن به گذر گلستان و فعالیت هنرمندان می‌شود، واگذاری غرفه‌های بازار به صاحبان و تولیدکنندگان شاخه‌های مختلف هنری می‌داند و می‌گوید: هنرمند درآمد ندارد که بخواهد در گذر گلستان اجاره بدهد؛ با بیشتر هنرمندان که صحبت کنید می‌گویند در مقایسه با هم‌سن‌و‌سالانشان که به مشاغل غیر هنری روی آورده‌اند، درآمد پایین‌تری دارند. البته شهرداری بهتر است در گذر گلستان فقط نظارت داشته باشد و کارفرمای آنجا قرارداد بلندمدت داشته باشد تا کار هنرمندان در آنجا جان بگیرد.
سید محمود ضیایی خاطرنشان می‌کند: در کنار موضوع واگذاری غرفه‌ها، این نکته که تنها حضور یک گروه از هنرمندان در گذر فرهنگی گلستان اثربخش نخواهد بود نیز مهم است. باید تلفیقی از هنرمندان در زمینه‌های خوش‌نویسی، مینیاتور، نگارگری، نقاشی و صنایع دستی در گذر گلستان حضور داشته باشند. در مجموع اگر ترکیب‌بندی حضور هنرمندان درست و مشاغل آنجا متناسب با ذائقه همه هنردوستان باشد بدون شک این گذر با رویداد‌های اثرگذارش در بین مردم شناخته خواهد شد.