رضا ریاحی | شهرآرانیوز؛ آیا تاکنون قد خمیده کشاورزان را دیده‌اید که روی زمین‌های کشاورزی راه می‌روند و محصول را درو می‌کنند یا از دام برای شخم زدن زمین استفاده می‌کنند؟ این‌ها رنج کشاورزی سنتی است و این ماشین‌آلات کشاورزی هستند که می‌توانند زحمت کشاورز را کم کنند.
رونق کشاورزی در محدوده توس سبب فعالیت افراد بسیاری در حوزه تولید ابزار‌آلات و ماشین‌آلات کشاورزی در این محدوده در سال‌های اخیر شده است. خانواده رضوی یکی از فعالان این حوزه هستند که کارگاهی را در بولوار شاهنامه دایر کرده‌اند. دراین کارگاه که مدیریت آن برعهده سیدعباس رضوی است، ماشین‌آلات مختلفی نظیر دستگاه خرمن‌کوب، دستگاه کاشت پیاز زعفران، دیسک‌های آفست و ... تولید می‌شود.
کارگاه تولید ادوات کشاورزی خانواده رضوی بیش از ۴ دهه قدمت دارد. سیدعباس رضوی کار را با تولید ابزاری مثل بیل، داس و ... شروع کرده و اکنون تولید ماشین‌آلات را انجام می‌دهد.
عباس‌آقا در ابتدا درباره ملزومات ساخت کارگاه ادوات کشاورزی می‌گوید: «حداقل فضای مناسب برای راه‌اندازی کارگاه تولید ادوات کشاورزی ۵۰۰ مترمربع است، همچنین تجهیزاتی مانند دستگاه جوش، دستگاه پرس و... باید در کارگاه جانمایی شود که از ملزومات اولیه ساخت ادوات کشاورزی محسوب می‌شود. درشروع حداقل ۵ نیروی‌کار زبده لازم است که بیش از ۵ سال سابقه کار داشته‌باشند و بتوانند در حرفه‌هایی همچون پرس‌شلنگی، جوشکاری، برشکاری و تعمیر ادوات کشاورزی تخصص داشته‌باشند.»
ساکن قدیمی محله چهاربرج توضیح می‌دهد: «در مجموع برای خرید زمین، ساخت سوله و خرید تجهیزات مورد نیاز کارگاه ادوات کشاورزی در بولوار شاهنامه بین ۳ تا ۵میلیارد تومان هزینه لازم است البته برای کارگاه تولید ابزار این هزینه به مراتب کمتر است. به نظر من این روز‌ها دخل‌و‌خرج این‌کار با هم نمی‌خواند، خیلی‌ها می‌گویند اگر بااین سرمایه وارد بازار خرید و فروش ملک شوید، چندبرابر درآمد خواهید داشت. اما کار من نیست!»
دراین بازار نابسامان، اوضاع و احوال فروش کارگاه ادوات کشاورزی خانواده رضوی مطلوب است. عباس‌آقا، مدیر این مجموعه، نقش «کیفیت» را در موفقیت گروه صنعتی رضوی دخیل می‌داند و می‌گوید: «ما تنها مواد خام مانند ورق، آهن، قوطی، ناودان، لاستیک و فنر را از بازار تهیه می‌کنیم و ساخت قطعاتی مانند بلبرینگ، جک و میل‌لنگ که در تولید ادوات‌کشاورزی به‌کار می‌رود، درکارگاه خودمان طراحی و مونتاژ می‌شود.»
او ادامه می‌دهد: «کیفیت در کار به این معنی نیست که فقط قطعه، ماشین و یا ابزاری را تولید کنیم و با تعریف و تمجید زیاد به مصرف‌کننده بفروشیم. مهم‌ترین بعد کیفیت این است که وقتی مصرف‌کننده محصولی را از تولیدکننده می‌خرد هیچ وقت برای تعمیر آن برنگردد. به این واسطه است که ضمانت محصول باید با اطمینان خاطر توسط تولیدکننده عرضه شود و نکته مهم‌تر اینکه اگر هم اتفاقی برای محصول افتاد و ضربه دید، برگه ضمانت جواب‌گو باشد و فقط یک برگه تزیینی نباشد. موضوعی که متأسفانه موردتوجه واحد‌های تولیدی قرار نمی‌گیرد در حالی که اصل مهم تولید است.»
ساکن قدیمی محله چهاربرج با بیان اینکه در سال‌های اخیر آیتم «خلاقیت»، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های صنعتگران به‌شمار می‌آید، توضیح می‌دهد: «اگر صنعتگری در حرفه خود خلاقیت نداشته باشد، در جا زده و تولیداتش روی دستش باد می‌کند. به عنوان مثال ما «دستگاه کلوخ‌شکن دومحور» یا «سیکوتیلر» را طراحی و روانه بازار کرده‌ایم که قابلیت حمل و نقل جاده‌ای دارد و کشاورز مجبور نیست بعد از انجام کار اداوت گران‌قیمت خود را بر سر چاه‌موتور رهاکند.»
رضوی در ادامه می‌گوید: «به‌کارگیری علم در صنعت کشاورزی سبب شده که هر روزه تغییرات ویژه‌ای در این حوزه رقم بخورد. به عنوان مثال در سال‌های اخیر با تغییرات آب و هوایی تولید محصولات در مناطق مختلف استان و کشور هم دچار تحول شده است بنابراین باید صنعتگر عنصر خلاقیت را در کار داشته باشد.»
تولیدکننده ادوات کشاورزی در ادامه به شناسایی نیاز بازار اشاره می‌کند و می‌گوید: «وقتی فرد تولیدکننده فضا، نیروی کار و ابزار تولید را در اختیار دارد مهم‌ترین بخش شناختن بازار است که باید با حضور در مزارع کشاورزی و باغداری با آن آشنا شد و مطابق با مشکلات کشاورزان محصول و ماشین‌آلات را تولید کرد.»
قبل از همه شاید بتوان خلاقیت و نبوغ ذاتی را از جمله عوامل موفقیت خانواده‌ای دانست که بدون سواد آکادمیک و با حداکثر مدرک دیپلم توانسته‌اند ماشین‌آلاتی را تولید کنند که سال‌هاست مورد نیاز کشاورزی کشور بوده و هیچ مهندس و کارخانه‌ای نمونه آن را نساخته‌است. البته این کارگاه مدتی است از مهندسان برتر مراکز علمی هم کمک گرفته است. رضوی در این باره می‌گوید: «از نظر من علم و تجربه درکنار هم بسیار کاربرد دارد و لازمه موفقیت در هر مجموعه تولیدی است. درحال حاضر تعداد زیادی از دانشجویان دانشگاه فردوسی در رشته‌های مختلف برای گذراندن واحد‌های کارآموزی خود به کارگاه ما مراجعه می‌کنند. ما امیدوار هستیم با پیوند علم و تجربه بتوانیم این مجموعه را به مجموعه‌ای دانش‌بنیان در صنعت تبدیل کنیم. افرادی که با علم وارد این کار می‌شوند می‌توانند در به‌روز شدن واحد‌های تولیدی کمک ارزشمندی کنند.»
در سال‌های اخیر قیمت مواد اولیه و به‌تبع آن قیمت فروش ادوات کشاورزی به‌طور افسارگسیخته‌ای افزایش پیدا کرده است که سبب خداحافظی بسیاری از تولیدکنندگان با بازار شده است. صنعتگر قدیمی بولوار شاهنامه می‌گوید: «این قصه پرغصه این روز‌های صنعتکاران است. جنس‌ها روی دستشان باد کرده‌است، به‌واسطه تحریم‌ها قدرت صادرات نداریم و بابت گرانی محصول، فروش داخلی هم بسیار کاهش پیدا کرده‌است. وقتی جنس در انبار دپو شود، تولید متوقف می‌شود، تولید هم که متوقف شد کارگر‌ها از کار بیکار می‌شوند، من کارخانه ساخت ادوات کشاورزی را می‌شناسم که با بیش از ۳۰۰ نیرو کار می‌کرد، اما امروز ۳۰ نیرو دارد. در چنین شرایطی جهادکشاورزی باید به کمک کشاورزان و صنعتگران بیایند، بدین ترتیب که ادوات کشاورزی را از صنعتگران نقدی بخرند و با تسهیلات بلندمدت به کشاورزان بفروشند. نباید بگذارید تولیدکننده، مصرف‌کننده شود، این یک فاجعه است.»