مسعود سلطانی | شهرآرانیوز؛ شاخص کل بازار سرمایه از ابتدای سال تاکنون حدود ۱۰ درصد رشد داشته و از سطح یک میلیون و ۳۰۷ هزار واحد به سطح یک میلیون و ۴۴۹ هزار واحدی رسیده است. در همین مدت شاخص کل هم وزن، اما حدود ۱۰ درصد ریزش را تجربه کرده و از سطح ۴۳۹ هزار واحدی به سطح ۳۹۳ هزار واحدی رسیده است.
همان طور که اعداد نشان می‌دهد، نماگر اصلی بازار سرمایه که وضعیت کلی بازار نیز بیشتر با آن سنجیده می‌شود، ۱۰ درصد رشد را از ابتدای امسال تاکنون تجربه کرده است. البته واقعیت اصلی حاکم بر بازار را زمانی می‌توان فهمید که به شاخص کل هم وزن نیز توجه کرد. افت ۱۰ درصدی این شاخص بیانگر آن است که به طور میانگین از نظر برخی، بیشتر نماد‌ها ریزش قیمت را از ابتدای سال تاکنون تجربه کرده اند و شاخص کل بازار سرمایه به مدد رشد نماد‌های بزرگ در این مدت مثبت مانده و رشد کرده است.
برای اینکه بهتر متوجه این تفاوت آماری شوید، باید بدانید که تغییرات قیمت هر نماد تأثیری مساوی روی شاخص کل نمی‌گذارد. به عنوان مثال اگر قیمت نماد فملی ۵ درصد رشد کند، این نماد ۱۲۴۴ واحد تأثیر مثبت روی شاخص کل خواهد داشت، اما نماد شلعاب که ارزش بازار کمتری دارد و شرکت کوچک تری محسوب می‌شود، با ۳ درصد رشد قیمت فقط به اندازه ۳/۲ واحد تأثیر مثبت روی شاخص کل خواهد داشت.
از سوی دیگر در شاخص کل هم وزن تأثیر نوسان قیمت همه نماد‌ها یکسان است. ازاین رو، وقتی شاخص کل مثبت است و شاخص کل هم وزن منفی است، یعنی کلیت نقشه بازار قرمز است و بیشتر نماد‌ها کاهش قیمت دارند، اما نماد‌های بزرگ‌تر بازار رشد می‌کنند و برای همین شاخص کل بازار مثبت است.
بااین همه، نباید فراموش کنیم از ابتدای سال تاکنون نماد‌هایی در بازار سرمایه معامله شده اند که رشد‌های بسیار بیشتری از شاخص کل برایشان رقم خورده است. به عنوان مثال در شش ماهه گذشته پتروشیمی شازند (شاراک) ۱۵۵ درصد، ریل سیر کوثر (حسیر) ۱۴۹ درصد، پتروشیمی فارابی (شفارا) ۱۳۹ درصد، پتروشیمی پردیس (شپدیس) ۱۱۷ درصد و پتروشیمی نوری (نوری) ۱۱۶ درصد رشد را تجربه کرده اند.
از سوی دیگر، اما نماد‌هایی هم در بازار وجود دارند که بیش از ۱۰ درصد، یعنی حتی از شاخص کل هم وزن نیز بیشتر کاهش قیمت را تجربه کرده اند. به عنوان مثال شرکت فاریست اهواز (سفاسی) ۷۰ درصد، فنرسازی زر (خزر) ۶۹ درصد، مجتمع تولید گوشت مرغ ماهان (زماهان) ۵۹ درصد، تولید تجهیزات سنگین هپکو (تپکو) ۵۱ درصد، توسعه بین المللی پدیده شاندیز (گشان) ۳۲ درصد و شرکت سایپا (خساپا) ۲۵ درصد کاهش قیمت را
تجربه کرده اند.
بررسی روند قیمت سهام گشان نشان می‌دهد که ارزش این سهام از پاییز سال گذشته تاکنون حدود ۷۷ درصد کاسته شده است؛ مسئله‌ای که سبب ایجاد نگرانی‌های زیادی بین سهام داران شرکت پدیده شاندیز شده است.
امید حاجتی، کارشناس بورس و بازار سرمایه، در گفتگو با سایت بازار با اشاره به این موضوع که شناوربودن زیاد سهام گشان نیز سبب تشدید روند ریزش ارزش سهام شد، می‌گوید: سهام داران عمده پدیده برای حمایت از آن اقدامی جدی انجام ندادند، بنابراین این موضوع ریزش قیمت‌ها را فزونی بخشید.
حاجتی جو بورس را هم روی سهام پدیده تأثیرگذار می‌داند و می‌افزاید: البته تا زمانی که مردم و سهام داران شاهد رونق دوباره پدیده نباشند، به احتمال زیاد این روند همچنان ادامه خواهد داشت. وی با اشاره به اینکه فقط وجود دارایی‌ها مانند ساختمان‌ها را نمی‌توان روی شاخص‌های این سهام تأثیرگذار دانست، اضافه کرد: به عنوان مثال اگر سرمایه گذار خارجی به میدان بیاید یا شاهد رونق و ازسرگیری فعالیت‌ها در این مجموعه باشیم، به یقین این پیشرفت‌ها در استقبال از سهام گشان تأثیرگذار خواهد بود.