ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ از لباس بگیرید تا کیف و کفش و عینک اتیکت دارد. به نظر نو می‌رسند و اگر از برند‌های معروف و اصلی باشند، در مغازه‌های بالای شهر با قیمت هنگفت فروخته می‌شوند. اگر هم برند نباشند، در مناطق متوسط شهر قیمتشان نسبت به کالا‌های مشابه کمتر است. اما هر دو گروه تاناکورا یا همان دست دوم اند و بعید نیست مشابهشان را در همین بازار عباس قلی خان پیدا کنید، ولی برخی فروشنده‌ها آن‌ها را به جای کالای نو به شما می‌فروشند.
اینکه از کجا بفهمیم سرمان کلاه نرفته است و گنجشک را به جای قناری نخریده ایم، گاهی مشکل می‌شود؛ چون در این فروشگاه‌ها نه از بوی تند ضدعفونی کننده خاص این اجناس خبری است و نه از چروک، زدگی و رنگ وروی پریده، ضمن اینکه اتیکت هم دارند. شاید فقط از این طریق که بیشتر آن‌ها تک سایز و تک رنگ هستند و گزینه‌های شما در آن مغازه برای خرید محدود می‌شود، بتوانید به نوبودن کالا شک کنید. البته برخی فروشنده‌ها برای این موضوع هم دلیل می‌تراشند؛ مثلا یکی از نزدیکانشان همین یکی را از آخرین سفرش آورده است، برای خاص بودن مشتری تک سایز می‌آورند یا کلا همین یکی آخری است. اما اگر این موضوع در بیشتر کالا‌های مغازه تکرار شده بود، در خریدتان بیشتر دقت کنید.
آزاده از مغازه‌ای در ۱۷ شهریور مشهد برای فرزندش یک کت لی می‌خرد که به قول خودش دوخت و ترکیب بسیار خوبی داشته است، اما وقتی چند روز بعد همراه با یکی از اقوام برای خرید سایز بزرگ‌تر همان لباس می‌رود، متوجه می‌شود که از هر لباس فقط یک سایز وجود دارد. او می‌گوید: بعد از کمی دقت و پرس وجو به دست دوم بودن لباس‌ها شک کردیم. وقتی بحث با فروشنده بالا گرفت، در جواب ما گفت که «همه اجناس تاناکورا که دست دوم نیست. بین لباس‌های کهنه لباس نو هم پیدا می‌شود و ما آن‌ها را می‌آوریم. آزاده ادامه می‌دهد: فکر می‌کنم همه جنس‌ها را خود فروشنده اتیکت زده بود. وقتی دید ما خیلی ناراحت هستیم، مجبور شد جنسش را پس بگیرد.
الهه از مغازه‌ای در یکی از پاساژ‌های جاده طرقبه، تعداد زیادی بلوز بافت خریده است و بعد از مدتی متوجه زدگی در بعضی از آن‌ها شده است. او می‌گوید: آن قدر قیمت جنس هایش خوب بود که اصلا به این موضوع توجه نکردم. روی شیشه مغازه نوشته بود همه اجناس ۵۰ هزار تومان. مغازه شلوغ بود و من هم آن قدر هول شده بودم که اصلا به این موضوع توجه نکردم. اما بعد‌ها متوجه شدم که زدگی‌های متعددی در بعضی آن‌ها وجود دارد و بوی خاصی هم می‌دهند که دوستانم گفتند مربوط به جنس‌های تاناکوراست.
اما تکتم خام دکور شیک مغازه‌ای در هنرستان و حرف‌های فروشنده آن که می‌گفته جنس هایش از اروپا آمده، نشده است. رگال‌های پر از لباس تابستانی و زمستانی در طرح ورنگ‌های مختلف، اما تک سایز، انواع واقسام عینک و چندجفتی کفش و چکمه البته آن هم بدون سایزبندی، توصیف تکتم از این مغازه است.
او می‌گوید: فروشنده تندتند نام برند‌های خارجی را می‌گفت و وقتی از او پرسیدم که چرا این قدر لباس‌ها چروکیده و وارفته هستند، پاسخ داد از اروپا آمده اند و در مسیر مچاله می‌شوند. تکتم حتی چند بلوز بافت را هم امتحان می‌کند، اما به دلیل پرز و گره‌های روی لباس از خرید منصرف می‌شود و به فروشنده می‌گوید: احساس می‌کنم لباس‌ها کهنه است، اما او بازهم زیر بار نمی‌رود و بهانه پرزداشتن لباس‌ها را جنس آن بیان می‌کند.
جیران هم تجربه مشابهی دارد. وارد مغازه‌ای در چهارراه مخابرات مشهد می‌شود که فروشنده آن از برندبودن کار‌ها و تک سایزبودن آن‌ها به دلیل خرید چمدانی از دبی می‌گوید. جیران پس از پرو لباس متوجه رفوی لایه داخلی لباس و نخ کش شدن آن می‌شود، اما فروشنده زیر بار دست دوم بودن جنس نمی‌رود. جیران می‌گوید: هر لباسش یک ایرادی داشت؛ یا سایزهایش جور نبود یا اگر دقت می‌کردی حتما جای رفو و زدگی داشت.
حاشیه سود زیاد و تقاضای مشتری‌ها برای خرید جنس‌های خارجی مشوق برخی فروشنده‌ها برای جادادن پوشاک تاناکورا به جای نو در لابه لای رگال‌های مغازه است.
به بازار عباس قلی خان مشهد سری می‌زنیم؛ شلوغ است و از هر قشری مشتری هست. تغییر فصل، لباس‌های گرم را روی کار آورده است و تا چشم کار می‌کند، پالتو و کاپشن از سردر مغازه‌ها آویزان است.
یکی از فروشنده‌ها درباره فروش اجناس تاناکورا در مغازه‌های داخل شهر می‌گوید: خیلی از مشتری‌های ما در خیابان‌های معروف شهر مغازه دارند. وقتی می‌خواهیم عدل (کیسه‌های بزرگ لباس) را باز کنیم، به آن‌ها زنگ می‌زنیم. معمولا جنس‌های نو و تمیزتر را می‌برند و «دوبله سوبله» می‌فروشند. به یک کاپشن برند اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: مثلا این کاملا نو است و به دلیل مارکش تا ۲ میلیون تومان قیمت می‌خورد. همین را می‌برند احمدآباد می‌فروشند.
فروشنده دیگری که در مغازه اش از لباس و کفش بگیرید تا عینک و وسایل برقی پیدا می‌شود، دراین باره می‌گوید: حدود ۲۰ جفت کفش مارک را به مغازه‌ای در راهنمایی دادم، هر جفت ۴۵۰ هزار تومان. خریدار دستی به سروروی آن‌ها کشید و تا جفتی ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هم برای فروش قیمت زد.
مرد دیگری که همان جا ایستاده است، در تکمیل حرف همکارش با خنده‌ای همراه با تمسخر می‌گوید: معمولا در توجیه تک سایزبودن اجناس می‌گویند این یکی را خواهرم از اتریش آورده است و آن یکی را بردارم از فلان کشور. بعد هم چندبرابر می‌فروشند.
واضح است که خریدوفروش کالای دست دوم و قاچاق برای صنعت پوشاک به ویژه در مشهد که تولیدکنندگان آن را دومین قطب تولید پوشاک در کشور می‌دانند، مضر است. جواد حسین پور عضو هیئت مدیره اتحادیه فروشندگان پوشاک مشهد است. او دراین باره به شهرآرا می‌گوید: فروش لباس دست دوم ممنوع است و ما مجوزی برای آن نمی‌دهیم، اما اگر کسی این پوشاک را به عنوان نو بفروشد، نوعی سوداگری است که با آن برخورد می‌کنیم. او با اشاره به وجود تعداد زیاد تولیدکننده پوشاک در مشهد ادامه می‌دهد: تا زمانی که پوشاک متولی درست و حسابی و اصولی نداشته باشد، در بر همین پاشنه خواهد چرخید و مشکلات قدیمی این صنعت برطرف نمی‌شود.
حسین پور به اینکه چرا برخی فروشنده‌ها ترجیح می‌دهند به جای کالای نو و داخلی کالای دست دوم خارجی بفروشند، این طور پاسخ می‌دهد: بخشی از این ماجرا به دلیل عملکرد ضعیف تولیدکننده داخلی در معرفی اش به بازار است. معمولا تولیدکنندگان مشهدی تمایلی برای شناخته شدن حتی در بین همکاران خود ندارند که البته این ضعف عملکردی دلایل مختلفی ازجمله ناتوانی اتحادیه‌های مرتبط با صنعت پوشاک دارد.
او ادامه می‌دهد: همچنین در شرایط کنونی اقتصاد، فروشندگان ترجیح می‌دهند کالای بی نام ونشان بخرند تا حاشیه سود آن‌ها مشخص نباشد. این‌ها یک طرف ماجراست؛ از سوی دیگر تا زمانی که تقاضا برای جنس خارجی زیاد باشد، شاهد این اتفاقات در بازار هستیم. حسین پور می‌افزاید: برای حل این موضوع باید در کنار بهبود رابطه مثلث تولیدکننده، فروشنده و خریدار و به دنبال آن بهبود صنعت پوشاک در مشهد برای رشد فرهنگ مردم در راستای خرید کالای داخلی تلاش کنیم.
مدیر بازرسی و نظارت اصناف استان خراسان رضوی دراین باره به شهرآرا می‌گوید: مدتی است که کد آیسیک برای فروشندگان لباس دست دوم از اتحادیه حذف شده است و دراین زمینه طرح‌های ویژه نظارتی اجرا و با متخلفان برخورد کردیم. امیر دلداری با اشاره به اینکه این تخلف موجب باطل شدن چند پروانه کسب در شهر شده است، می‌افزاید: در مجموع فروش لباس کارکرده در سطح عرضه ممنوع است، چه برسد که به عنوان نو و به دروغ به مشتری فروخته شود. ما در بازرسی هایمان به این موضوع توجه و در صورت مشاهده این تخلف با متخلفان برخورد جدی می‌کنیم.