سرتیپ محمدکاظم تارخ
فرمانده ارشد سابق ارتش جمهوری اسلامی ایران در شمالشرق کشور
شهر «سوسنگرد» واقع در جنوبغرب شهرستان اهواز در معبری قرار دارد که از تنگه چزابه آغاز و به اهواز ختم میشود. با آغاز تهاجم سراسری ارتش بعث عراق به میهن اسلامی در مرزهای ۱۴۱۰کیلومتری در هفته آغازین دفاع مقدس، شهرهای «سومار»، «موسیان»، «دهلران»، «مهران»، «بستان»، «قصرشیرین» و «سوسنگرد» به اشغال نیروهای متجاوز عراقی درآمد.
سال ۵۹ لشکر۹ زرهی عراق به فرماندهی «ژنرال تالی الدوری» که از «تنگه چزابه» وارد خاک خوزستان شده بود، پس از اشغال «بستان» در روز چهارم مهر به نزدیکی سوسنگرد رسید و پس از گلولهباران شهر، روز ششم مهر ۵۹ وارد این شهر شد و در اقدامی وحشیانه ۵۸نفر از مردم این شهر را به دلیل همکاری نکردن با نیروهای عراقی به دستور «تالی الدوری» اعدام کرد.
سرانجام نهم مهر با تلاش متمرکز و هماهنگ یگانهایی از نیروی زمینی، هوانیروز، گروه جنگهای نامنظم شهید چمران و نیروهای مردمی که به سوسنگرد نفوذ کردند، ضایعات و تلفاتی به واحدهای لشکر۹ زرهی عراق وارد شد و به همین دلیل بود که ارتش بعث عراق عقبنشینی کرد.
با بازپسگیری سوسنگرد، فرصتی فراهم شد تا مردم غیرنظامی از شهر خارج و نیروهای خودی در این شهر مستقر شوند. ۲۳ آبان نیروهای سپاه سوم ارتش عراق از ۳ محور به طرف سوسنگرد هجوم بردند تا دوباره شهر را تصرف کنند.
نیروهای عراقی در لشکر۹ زرهی به غرب و جنوب سوسنگرد نفوذ کردند و ضمن بمباران و گلولهباران این شهر تلاش خود را برای تصرف آن به کار بردند، اما مدافعان سوسنگرد با تمام توان در مقابل عراقیها ایستادگی کردند.
خبر محاصره سوسنگرد که به اهواز رسید، جلسهای با حضور مقام معظم رهبری که آن زمان نماینده امام در شورای عالی دفاع بودند، مصطفی چمران، وزیر دفاع، بنیصدر، رئیسجمهور وقت، سرتیپ ظهیرنژاد، فرمانده نیروی زمینی، سرهنگ قاسمینو، فرمانده لشکر۹۲ خوزستان، و محمد غرضی، استاندار وقت خوزستان، برگزار و در این جلسه مصوب شد تا برای کمک به مدافعان سوسنگرد تیپ۲ زرهی لشکر۹۲ همراه با گروه زرهی۱۴۸ لشکر۷۷ خراسان به سمت سوسنگرد حرکت کنند.
قاسمینو با دریافت یادداشت آیتا... خامنهای یگانها را به طرف سوسنگرد حرکت داد.
در همین زمان امام (ره) که نگران وضعیت سوسنگرد بودند نیز پیام دادند که سوسنگرد باید تا فردا آزاد شود و در این راستا بامداد ۲۶آبان ۵۹ با ورود نیروهای ارتش، گروه جنگهای نامنظم شهید چمران، سپاه مردمی، پشتیبانی هوانیروز و نیروی هوایی عملیات کمک به مدافعان سوسنگرد در عقب راندن نیروهای لشکر۹ زرهی عراق آغاز شد.
حضور هماهنگ و مؤثر نیروهای خودی به گونهای بود که دشمن بعثی با دادن تلفات سنگین از سوسنگرد بیرون رانده شد و تا کیلومترها در غرب سوسنگرد عقبنشینی کرد. در واقع با این اقدام مهم، اهواز هم از تیررس توپخانه ارتش عراق خارج شد.
ارتش بعث عراق پس از این عملیات هم دست از تلاش برای تصرف سوسنگرد برنداشت و دوم آذر۵۹ با لشکر۹ زرهی خود و چند یگان دیگر برای بازپسستاندن سوسنگرد از سمت هویزه عملیاتی را انجام داد که اینبار هم با مقاومت شدید نیروهای ایرانی مواجه، و مجبور به عقبنشینی شد.