ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ «به جز خرید گندم از کشاورز، برای تامین نیاز کشور، آن را با ارز ۴ هزارو ۲۰۰ تومانی وارد می‌کنند. بعد به آن یارانه دولتی می‌دهند و با قیمت ۲ هزارو ۷۰۰ تومان برای تولید آرد صنف و صنعت دراختیار کارخانه‌های آرد می‌گذارند. سرانجام همین آرد به محصولی مثل «ماکارونی» که به گفته تولیدکننده‌های آن بیش از ۹۰ درصدش آرد است، تبدیل و بدون عوارض صادر می‌شود.»
یک بار این مسیر را در ذهن خود ترسیم و بعد قضاوت کنید. یک پای این معامله می‌لنگد که لنگیدنش هم برای عده‌ای سودآور است. همه می‌دانیم که صادرات آرد غیرقانونی است، اما انگار کافی است چند ماده اولیه دیگر به آن اضافه بشود تا قانون زیرورو شود و آرد‌ها به صورت محصولات متفرقه از کشور خارج شوند. نتیجه آن هم می‌شود پر شدن جیب عده‌ای و از دست رفتن سهم مردم از یارانه‌ای که در این محصولات قرار گرفته است.
ماجرا از آنجا شروع شد که قرار بود چهارمین گزارش پویش «بی قیمت نخریم ۲» شهرآرا در ادامه همراهی با بازرسان سازمان صنعت، معدن و تجارت درباره نحوه درج قیمت تولیدکننده روی کالا باشد. این بار قرعه بازدید به نام یک کارخانه ماکارونی در شهرک صنعتی توس افتاد، اما در زمان بازدید از سالن‌های تولید و گپ و گفت با مدیر کارخانه، موضوع آرد و صادرات غیرمستقیم آن به میان آمد. هرچند مدت هاست که رسانه‌ها و کارشناسان، ماجرای صادرات غیرمستقیم کالا‌هایی را که با ارز ۴ هزارو ۲۰۰ تومانی وارد کشور شده اند یا به آن‌ها یارانه تعلق گرفته است مطرح می‌کنند، انگار بی فایده بوده است.
رشته‌ای دوست دارید یا فرمی؟ انواع واقسامش در این کارخانه به دو روش صنعتی و سنتی تولید می‌شود، اما توانایی رقابت با برند‌های آشنای بازار را ندارد و برای همین، بیشتر تولیدات این کارخانه که نتیجه حرکت دست‌های حدود ۷۰ کارگر و اهرم‌های چندین دستگاه است، به خارج از کشور صادر می‌شود. چه کسی می‌گوید صادرات بد است؟ اتفاقا خیلی هم خوب است، اما نه وقتی که گندم با ارز ۴ هزارو ۲۰۰ تومانی وارد و بعد از تبدیل به محصولات مختلف، بدون عوارض از کشور خارج شود. البته فکر نکنید فقط این کارخانه صادرات انجام می‌دهد. نه، سهمیه آن خیلی کمتر از بعضی کارخانه‌های بزرگ با سهمیه‌های آن چنانی در کشور است که صادرات هم کم ندارند.
بگذارید ماجرا را از زبان مدیرعامل این کارخانه ماکارونی که نقش تولیدکننده و صادرکننده را باهم بازی می‌کند، برایتان تعریف کنیم. علی ظهوریان می‌گوید: پارسال، خرید گندم از بازرگانی دولتی برای صنف و صنعت ۲ هزارو ۷۰۰ تومان بود. امسال هم قرار شد نرخ گندم صنف و صنعت برای ثابت ماندن قیمت‌ها به دلیل شرایط اقتصادی تغییر نکند. ما هم قیمت محصولاتمان را تغییر ندادیم. همین حالا ماکارونی از نان هم ارزان‌تر است و یک بسته ۷۰۰ گرمی آن با کمی رب و سویا، یک وعده غذایی ارزان قیمت برای یک خانواده چهارنفره است.
او با بیان اینکه سهمیه این کارخانه از گندم ۲ هزارو ۷۰۰ تومانی ۲۵۰ تن در ماه است، می‌افزاید: بیشتر ظرفیت گندم ۲ هزارو ۷۰۰ تومانی را چهار کارخانه می‌گیرند و درنهایت هرقدر در داخل مصرف کنیم، بازهم بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد از تولید صادر می‌شود. گندم را با کلی مشکل با ارز ۴ هزارو ۲۰۰ تومانی وارد می‌کنند و به آن یارانه می‌دهند، اما عوارض صادرات ماکارونی صفر است و درنهایت سودش را کشور‌های افغانستان، عراق، آسیای میانه و... می‌برند.
او با وجود انتقاد به شیوه قیمت گذاری آرد و صادرات بدون عوارض محصولات آردبر می‌گوید: اکنون کارخانه ما با ۳۰ درصد ظرفیت خود فعال است و باتوجه به اینکه چند کارخانه بازار داخل را قبضه کرده اند، بیش از ۹۰ درصد تولیدات ما نیز صادر می‌شود؛ چون توانایی رقابت در داخل را نداریم و اگر همین صادرات نباشد، مجبوریم کلا تعطیل کنیم.
همه این‌ها را می‌شود در یک جمله خلاصه کرد؛ یارانه گندم به جای مصرف کننده داخلی درنهایت نصیب مصرف کننده‌های خارجی می‌شود.
ماجرای درج قیمت تولیدکننده به جای قیمت مصرف کننده روی ۱۴ کالای مصرفی و سرمایه‌ای را یادتان هست؟ اگر هنوز درباره این قانون جدید نخوانده و نشنیده اید، می‌توانید گزارش قبلی شهرآرا را بخوانید تا اشتباهی فکر نکنید قیمت محصولات کاهش یافته است. همچنین در آن گزارش با انواع کالا‌های این سبد و سود‌هایی که باید در هنگام خرید به قیمت درج شده روی محصول اضافه کنید، آشنا می‌شوید. حالا قرار است هر دو هفته، سبد این کالا‌ها سنگین‌تر و تعداد آن‌ها بیشتر شود. قرار بود اول نتیجه این تغییر روش در درج قیمت‌ها برای همان ۱۴ کالا مشخص و بعد به این سبد محصول جدید اضافه شود، اما آن طور که پیداست، مسئولان نتیجه را مثبت پیش بینی کرده اند و تخته گاز پیش می‌روند.
اتفاقا تعدادی از کالا‌هایی که از ۱۹ دی شامل این شیوه از قیمت گذاری شده‌اند، از اقلام اساسی و مهم سفره مردم هستند. کالا‌های جدیدی که وارد این سبد شدند، شامل لنت ترمز، فیلتر روغن، روغن موتور، محصولات شوینده، محصولات سلولزی، سس، رب، کنسروها، ترشیجات و ماکارونی است. برایتان در جدول زیر درصد‌هایی را که باید به این اقلام اضافه کنید، آورده ایم.
در زمان خرید ۸ کالای اعلام شده چقدر باید روی محصول (قیمت کارخانه) اضافه کنیم؟
(درصد‌ها حدودی است)