مسلمانان در هرجای این کره خاکی باشند، در میانشان نام فاطمه را پیدا می‌کنید. از هر گروه و با هر عقیده، علاقه پیامبر(ص) به دخترشان را قبول دارند و این عطوفت و علقه در سیره پیامبر اسلام(ص)، ثبت و در احادیث بار‌ها بر آن تأکید شده است. از امام‌صادق(ع) نقل است به شخصی که نام دخترش را فاطمه گذاشته بود، فرمودند: «اذا سمیت‌ها فاطمه فلا تسب‌ها و لاتلعن‌ها و لاتضربها؛ حالا که نام او را فاطمه گذاشته‌ای، پس دشنامش مده، نفرینش مکن و کتکش مزن!».
در روایات درباره اثرات هم‌نامی با حضرت فاطمه (س) صحبت‌های زیادی شده است؛ نامی که می‌تواند آثار و برکات زیادی برای فرد و خانواده‌اش به‌همراه داشته باشد؛ به‌عنوان نمونه فقر و تنگدستی، آن خانواده را گرفتار نمی‌کند و....
از امام‌صادق(ع) باتوجه‌به دوره‌ای که در آن زندگی می‌کردند و همچنین به‌د‌لیل تعدد شاگردان و شیعیانشان درمقایسه‌با دیگر امامان، نقل‌قول‌ها و احادیث بیشتری دراختیار داریم. شخصی از یاران حضرت می‌گوید: «روزی امام به من فرمودند: آیا می‌دانی معنی و مفهوم فاطمه چیست؟ گفتم: آقای من! شما مرا آگاه کنید. حضرت فرمودند: یعنی از بدی‌ها دور شده است» (بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۱۰).
پژوهشگران در بررسی معنای نام حضرت فاطمه (س)، رویکرد‌های مختلفی را دنبال کرده‌اند و با کمک گرفتن از سیره و روایات به‌جای‌مانده، چند معنا برای این نام ذکر کرده‌اند که درمجموع می‌توان همان دورشده از بدی‌ها به‌عنوان امری سوبژکتیو (ذهنی و نظری) و در معنای ابژکتیو (بیرونی و شهودی) نیز به معنی شخصی که بدی‌ها و جهنم را از شیعیان و یاران خود، دور و آن‌ها را در روز قیامت شفاعت می‌کند، مدنظر قرار داد.
اگرچه برای نام‌گذاری فرزند در طول تاریخ، شیوه‌های مختلفی وجود داشته است، معمول‌ترین این روش‌ها، نام‌گذاری توسط والدین و خانواده بوده است و بسیاری از اولیای الهی به روش متداول درمیان مردمشان، نام‌گذاری شده‌اند؛ مانند آنچه در قرآن کریم درباره حضرت مریم (س) آمده است که مادرش، نام مریم را برای ایشان انتخاب کرد.
مادر حضرت مریم (س) پس از به‌دنیا آوردن ایشان، هنگام رازونیاز با خداوند ابراز داشت: «رب انی وضعت‌ها انثی... و انی سمیت‌ها مریم، و انی اعیذ‌ها بک و ذریت‌ها من الشیطان الرجیم؛ خدایا! من او را دختر زاییدم... و نامش را مریم گذاشتم. او و نسلش را در پناه تو قرار می‌دهم».
با این حال در تاریخ دینی، مسبوق به سابقه است که نام فرد را خداوند برای او انتخاب کند؛ همچنان که در سوره مریم (س)، آیه ۷، خداوند خطاب به حضرت زکریا می‌فرماید: «یَا زَکَرِیَّا إِنَّا نُبَشِّرُکَ بِغُلَامٍ اسْمُهُ یَحْیَى لَمْ نَجْعَلْ لَهُ مِنْ قَبْلُ سَمِیًّا؛ای زکریا! ما تو را به فرزندی بشارت میدهیم که نامش یحیی است؛ پسری که هم‌نامش، پیش از این نبوده است».
خداوند نه‌تن‌ها خواسته زکریا را اجابت می‌کند که بیشتر از آن، به او فرزندی عطا می‌کند که پیامبر نیز هست و نامش پیش‌تر در میان مردم نبوده و خدای متعال این نام را برای او برگزیده است. درمورد پنج‌تن آل‌عبا نیز درمیان مفسران و پژوهشگران باتوجه‌به روایت‌های موجود و اسناد، این عقیده وجود دارد که نام آن‌ها را خداوند انتخاب کرده است.
از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است که به امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «خدای متعال برای من، اسمی از اسم‌های خودش منشق کرد. او «محمود» است و من محمد و برای تو نیز اسمی از اسم‌های خودش را؛ او «علی اعلی» است و تو «علی». اسم‌های حسن، حسین و فاطمه را هم از اسم‌های خودش منشعب کرد، پس‌ای حسن! او «محسن» است و تو حسن و‌ای حسین! او «ذوالاحسان» است و تو «حسین» و‌ای فاطمه! او «فاطر» است و تو فاطمه...» (معانی‌الاخبار، ص ۵۵).
درمورد پیامبر خاتم(ص) و اهل‌بیتشان، غیر از این انتظار نمی‌رفت؛ زیرا آن‌ها از فردی انسانی به درجه کمال و درک حضرت حق، نزدیک‌تر هستند و شأن و مقام این خانواده به اندازه‌ای است که می‌طلبید نامشان را خدای متعالی انتخاب کند. باتوجه‌به اینکه در ماه‌های جمادی‌الاول و جمادی‌الثانی قرار داریم و به روز‌های غم‌انگیز شهادت حضرت فاطمه (س) نزدیک هستیم، خوب است به فرزندان دختر خود به‌خصوص آن‌هایی که نامشان فاطمه است، بیشتر توجه کنیم و درمورد بانوی بزرگواری که هم‌نامشان هستند، بیشتر با بچه‌ها صحبت کنیم تا با ورود به دهه‌های فاطمیه، ذهن کودکان ما برای ایام عزا آماده باشد.