محبی | شهرآرانیوز صحبت از وجود کتاب فروشیهای ویژه کودکان، از آن دست صحبتهایی است که همیشه در وهله اول کلی به به و چه چه به دنبال دارد و از آن استقبال میشود. اما هیجان اولیه که فروکش میکند کم کم، اما و اگرها به میان میآید و سؤالها شروع میشود. سؤالهایی نظیر اینکه چه تضمینی وجود دارد که از این کتاب فروشی استقبال شود؟ یا اگر فروش پاسخگوی هزینهها نباشد چه؟ و بعد هم میرسند به داستان همیشگی فرهنگ سازی و زیرساختهای کتاب خوان کردن مردم و در نهایت نیز با یک «نه» غلیظ و محکم پرونده این داستان بسته میشود. اما آیا واقعا این کار شدنی و ممکن است؟
امروزه در شهر خودمان مشهد، کتاب فروشیهای معتبری، چون «پردیس کتاب» یا «شهر کتاب» وجود دارند که تمرکز خوبی روی بحث کتاب کودک و نوجوان دارند. یا «بوکتاب» که روی کتاب کودک و نوجوان مانور ویژهای میدهد. شاید برخی از شما کتاب فروشی «خورشید خانم» را نیز به خاطر داشته باشید.
جایی که به صورت تخصصی کتابهای حوزه کودک و نوجوان را میفروخت، اما دیگر خبری از آن نیست. به نظر، جای خالی یک کتاب فروشی ویژه کودکان همچنان احساس میشود؛ جایی که سرتا پای آن، از ورودی گرفته تا طراحی دکوراسیون داخلی اش، فریاد بزند که اینجا یک کتاب فروشی مخصوص کودکان است.
نیلوفر نیک بنیاد، نویسنده حوزه کودک و نوجوان، در گفت وگویی که چندی پیش با روزنامه شهرآرا داشت از این گفت که ضرورت وجود چنین فضایی نه فقط در مشهد، بلکه در بسیاری از شهرها به طور جدی احساس میشود. فضایی که این امکان را به والدین میدهد تا فرزندان خود را با خیال راحت به آنجا ببرند و خیالشان از بابت دسترسی به کتابهای دارای ارزش ادبی و محتوایی آسوده باشد.
درست است که بخشی از کتاب فروشیهای بزرگ به کودک و نوجوان اختصاص پیدا کرده است و فروش خوبی هم دارند، با این حال، جای خالی یک فضا، با طراحی خاص برای کودکان و با فروشندههای متخصص احساس میشود و ضرورت دارد. اگر به اطراف خود نگاه کنیم متوجه میشویم درحالی که بسیاری از آدم بزرگها کتاب نمیخوانند، اما از اینکه بچههای شان کتاب بخوانند خیلی استقبال میکنند و برای آن هزینه هم میکنند. حتی با وجود گران بودن آن.
یک جست وجوی ساده در اینترنت، مشخص میکند شهرها و کشورهای زیادی هستند که در این حوزه سرمایه گذاری کرده اند و بخشی از دنیای کتاب و ادبیاتشان را به صورت ویژه برای کودکان طراحی کرده اند. از دکوراسیون داخلی گرفته تا المانهای ظاهری که استفاده شده است و برنامههایی که در آن برگزار میشود.
به عنوان مثال، شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید کتاب فروشیهایی در دنیا وجود دارد که حتی برای نوزادان هم قفسهها و کتابهایی در نظر گرفته اند و در آن کتابهای پارچهای قرار داده اند یا فیلمهای جذاب و هیجان انگیزی را برای قشر نوجوان به نمایش میگذارند. خب مگر فرهنگ سازی قرار است به چه صورت انجام شود؟
خبرگزاری ایبنا در روزهای گذشته به نقل از وب سایت انتشارات بین المللی پنگوئن، مطلبی را منتشر کرد که در آن چند نمونه از برترین کتاب فروشیهای مستقل کودک را معرفی کرده بود. همچنین از این گفته بود هفتههایی در سال به کتاب فروشیهای مستقل اختصاص دارد که بهترین محل برای جشن گرفتن با کودکان به عنوان مخاطبان کتاب است.
کتاب فروشی «ادینبورگ» در ادینبورگ یکی از همین کتاب فروشی هاست که در فهرست نهایی بهترین کتاب فروشی کودکان در جوایز کتاب بریتانیا قرار گرفته است. یک کتاب فروشی که سروشکل آن کاملا از المانهای مخصوص کودک و نوجوان ساخته شده است و برنامه هایی، چون جلسههای هفتگی داستان را نیز برگزار میکند. المان هایی، چون یک نردبان که نویسندگان بازدیدکننده آن را امضا کرده اند.
یک نمونه دیگر آن کتاب فروشی «لذت کتاب خواندن با آقای بی» در سامرست انگلیس است. در این کتاب فروشی شما با درخشانترین و شاید عجیبترین دکوراسیونها روبه رو میشوید. اینجا حتی حمامها هم با تم کتاب هستند! کتابهای این کتاب فروشی براساس موضوع فهرست شده است، پیمایش در آن آسان است و فضای زیادی برای مرور وجود دارد. این کتاب فروشی دو بار به عنوان کتاب فروشی مستقل سال انتخاب شد. در این کتاب فروشی رویدادهای زیادی برای کودکان و بزرگ سالان برگزار میشود که نویسندگان و تصویرگران برجستهای مانند کریس ریدل، برنده جایزه سابق کودکان، در آن حضور دارند.
اما آیا از یک کتاب فروشی که سرتاسر آن ویژه کودکان باشد استقبال نمیشود؟ این سؤالی است که ما آن را از چند خانواده که کودک و نوجوان دارند پرسیدیم و پاسخهای زیر را دریافت کردیم. یک نفر میگوید: «من احساس میکنم همین الان هم گزینههای خیلی خوبی در مشهد وجود دارد که بتوان به آنها سر زد، برایشان کتابهای مناسبی تهیه کرد تا بهشان خوش بگذرد.»
مادری که یک فرزند هشت ساله دارد میگوید: «من از خدا میخواهم چنین جایی در شهرمان وجود داشته باشد تا بتوانم با خیالی آسوده با فرزندم در آن بچرخیم. جایی که حتی اگر خودمان هم نبودیم، فرزندمان بتواند بدون حضور ما با آرامش کامل از آن فضا استفاده کند.»
و دیگری چنین میگوید: «اگر مقصود تهیه کتاب برای کودکان و نوجوانان است که اصلا کار سختی نیست. حضوری هم نشود میتوانیم اینترنتی تهیه کنیم. اما واقعا به فضایی که هم سرگرم کننده باشد و هم یک بستر فرهنگی مناسب که آورده فرهنگی خوبی برای بچهها داشته باشد احساس میشود. مثلا جایی که جدا از خرید کتاب، بچههای هم سن وسال علاقهمند به فیلم، باهم فیلم ببینند، لذت ببرند و بتوانند درباره آن صحبت کنند یا بازیها و سرگرمیهای دیگری هم وجود داشته باشد.»