محمدرضا گلکانی -
کارشناس اداره مولدسازی دارایی‌های معاونت اقتصادی شهرداری مشهد
این روز‌ها همه جا صحبت از بازار بورس اوراق بهادار، خرید سهام و سرمایه‌گذاری است. در واقع بازار سرمایه کشور در حال سپری‌کردن تاریخی‌ترین دوران خود است. رکورد‌های مثبت و منفی هر روز جابه‌جا و اقبال عمومی به بازار بورس بیشتر می‌شود. اما سؤالی که بیشتر این روز‌ها توسط مردم مطرح می‌شود این است که «این رشد تا کی ادامه دارد؟ آیا حباب نیست؟» و نیز سؤالات و نگرانی‌های فراوان دیگری هم وجود دارد. از ابتدای سال ۹۹ بیش از یک‌میلیون‌و ۶۰۰ هزار کد معاملاتی جدید صادر شده است؛ این در حالی است که کد‌های معاملاتی صادرشده در ۶ ماه اول سال ۹۸ فقط ۲۶۰ هزار کد بوده است. همچنین جریان ورود نقدینگی از ابتدای سال ۹۹ بیش از ۵۰ هزارمیلیارد تومان بوده که از طریق فعالان خرد به بازار بورس اوراق بهادار تهران وارد شده است. نکته بسیار حائز اهمیت این است که در کنار ورود نقدینگی به بازار، باید تعمیق و توسعه در بازار سرمایه نیز صورت بگیرد. عرضه سهام دولتی در بورس، تصمیم هوشمندانه‌ای است که علاوه بر تعمیق بازار سرمایه، از رشد حبابی بازار نیز جلوگیری می‌کند و ضریب نفوذ بازار سرمایه را بین سرمایه‌گذاران افزایش می‌دهد. علاوه بر این بازار سرمایه کشور طی ۱۰ سال گذشته گام‌های بسیار خوبی در زمینه ایجاد ابزار‌ها و نهاد‌های مالی جدید برداشته و اکثر ابزار‌های مالی مورد استفاده در بازار‌های پیشرو هم‌اکنون در کشورمان اجرایی شده و اکنون بهترین فرصت برای نفوذ هرچه بیشتر ابزار‌های طراحی‌شده است. شهرداری مشهد به‌عنوان اولین شهرداری در کشور با دریافت مجوز از شورای اسلامی شهر مشهد اقدام به استفاده از ابزار نوین بازار سرمایه در اجرای پروژه‌های شهری با هدف توسعه عمرانی و نوسازی شهر و همچنین مشارکت مردم و جذب سرمایه‌های خرد کرده است. یکی از ظرفیت‌ها در این زمینه، صندوق سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان و همچنین صندوق سرمایه‌گذاری پروژه است. اما در پاسخ به سؤالات و نگرانی‌های مردم باید گفت که سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار بورس اوراق بهادار معمولا توسط افرادی انجام می‌شود که شناخت کافی از بازار سهام دارند و کار و زندگیشان در آن متمرکز شده است، در هر لحظه اخبار و اطلاعات مربوط را پیگیری می‌کنند و خریدوفروش اوراق بهادار را در زمان مناسب انجام می‌دهند. علاوه بر این، تئوری‌های تشکیل سبد سهام و توزیع موزون به ریسک را در سرمایه‌گذاری‌های خود رعایت می‌کنند. اما راه سرمایه‌گذاری در بازار بورس برای کسانی که زمان و فرصت لازم و دانش کافی برای مدیریت سبد سرمایه‌گذاری و اخبار را در بازار اوراق بهادار ندارند، بسته نیست. در اقتصاد‌های پیشرفته و توسعه‌یافته، برای جلوگیری از زیان مردم در بازار سرمایه، کمک‌گرفتن از متخصصان سرمایه‌گذاری صورت گرفته است. بدین صورت که این متخصصان، نهاد مالی و رسمی «صندوق‌های سرمایه‌گذاری» را که ذیل سازمان بورس اوراق بهادار تأسیس شده است، ایجاد می‌کنند و با سرمایه‌های مردم که در اختیار صندوق قرار می‌دهند، اقدام به سرمایه‌گذاری در بازار بورس و اوراق بهادار می‌کنند. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری در دنیا متداول‌ترین روش سرمایه‌گذاری در بازار بورس اوراق بهادار است که سرمایه‌گذاران علاوه بر منتفع‌شدن از رشد بازار سرمایه، کمترین ریسک را تحمل خواهند کرد. حدود ۱۰ سال است که این ابزار در ایران راه‌اندازی شده و مورد استقبال سرمایه‌گذاران و حتی افراد حرفه‌ای و اشخاص حقوقی قرار گرفته است؛ بنابراین در شرایط فعلی با توجه به وجود ابزار‌های متنوع و عرضه‌های خوب سهام دولتی، مسیر تعمیق بازار سرمایه فراهم است؛ بنابراین هیچ‌گونه حبابی در بازار وجود ندارد و رشد شاخص بورس اوراق بهادار طبیعی است و یکی از دلایل این روند، دستیابی به نرخ بازده مورد انتظار سرمایه گذاران است. علاوه بر این، اکنون بازار‌های موازی در رکود به‌سر می‌برند و تنها بازار سهام پتانسیل تحقق نرخ بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاران را دارد. به این ترتیب، پول‌های تازه و نقدینگی کماکان به‌سمت بازار بورس خواهند آمد.