درباره بخشش و گذشت زیاد شنیده ایم، فعلی که بزرگان دینمان هم به آن سفارش بسیار کرده و از آثار و نتایج مثبت آن زیاد گفته اند. این در حالی است که خیلی از ما مرز بخشش و گذشت را با صبر و تحمل و ترس اشتباه می‌گیریم. برای همین، نه تنها با بخشیدن هایمان دردی را دوا نمی‌کنیم که پس از مدتی طرف مقابل را گستاخ‌تر هم می‌کنیم.
به ظاهر یکدیگر را می‌بخشیم، درحالی که فقط به دلیل ترسمان از اینکه اتفاق بدتری بیفتد یا طرف را از دست بدهیم یا به این دلیل حوصله برخورد و نزاع نداشته ایم، در ذهنمان او را بخشیده ایم. بخشش باج دادن و کوتاه آمدن یا تحمل و دم برنیاوردن نیست که مدام چشم بر هم بگذاریم و نبینیم. قرار است با بخشیدن سبک‌تر شویم، نه با کوتاه آمدن و تحمل کردن، زخمی در جانمان از آنچه یک بار روحمان را آزرده است ایجاد کنیم.
هدف از بخشیدن، اصلاح رفتار و دادن فرصت و مسئولیت به شخص خطاکار برای تغییر رفتار است. این بخشش می‌تواند با توجه به خطایی که رخ داده است یا شرایط طرف مقابل، در هر شکل و قالبی اتفاق بیفتد: ملایمت به خرج دادن، سکوت کردن و نادیده گرفتن، امتیاز دادن و همراهی کردن، حد و مرز گذاشتن یا حتی تذکر زبانی، هر واکنشی که فکر می‌کنیم به اصلاح بهتر رفتار طرف مقابل کمک کند.
لابد شنیده اید که تا پیش از ازدواج باید کاه را کوه دید و پس از آن، کوه را کاه. این همان گذشت و بخششی است که ما هم معتقدیم اگر در زندگی مشترک نباشد، بنای اعتماد فرومی ریزد و زندگی از هم می‌پاشد، اما واقعیت این است که گذشت هم برای خودش حد و حدودی دارد. یعنی تا جایی معنا پیدا می‌کند که مرز‌های ارزشی و اخلاقی فرد زیر سؤال نرود، چون قرار نیست با بخشش و نادیده گرفتن ما زخمی در قلبمان ایجاد شود. بخشش حقیقی در خودش قدرت و مراقبت از خودی دارد که به طور حتم حالمان را بهتر می‌کند.
همچنین بخشش ما نباید پس از اتفاق افتادن، دستمایه‌ای باشد برای سرکوفت و سرزنش طرف مقابل یا آن قدر تکرار شود که فرد به خودش اجازه بدهد مدام خطایش را تکرار کند و انتظار گذشت داشته باشد. بخشش درست و بموقع میوه‌ای دارد که احساس مسئولیت بیشتر در فرد در قبال رفتار اشتباه و تلاش برای تغییر رفتارش خواهد بود. در ضمن، ۲ طرف هم به طور حتمی احساس بهتری از آنچه بینشان اتفاق افتاده است خواهند داشت.
با همه این‌ها باید بدانیم که اگر بخشش و گذشت ما تغییر رفتاری را که می‌خواهیم در فرد مقابل ایجاد نکرد و او باز خطایش را تکرار کرد، حرکت بعدی چیست و چه باید کرد. بخشش درست جایی و زمانی معنا پیدا می‌کند که خطاکار از آنچه کرده است احساس پشیمانی کند و دست کم متوجه حد و مرز‌های خودش باشد. گرفتن تصمیم نهایی در چنین مواقعی بیش از آنچه فکرش را بکنیم سخت است. گریزی هم از آن نیست و باید لحظه‌ای سکون کرد و تأمل، و بعد حرکت.