یوزپلنگ سریع‌ترین حیوان در زمین است. این جانور می‌تواند در ۳/۵ثانیه پس از شروع دویدن به سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت برسد که از سرعت بسیاری از خودرو‌های مسابقه‌ای نیز بیشتر است.
شهرآرانیوز؛ یکی از روز‌های شهریورماه به نام یوزپلنگ این حیوان شگفت‌انگیز نامگذاری شده است و در این مطلب می‌خواهیم با این حیوان خوش خط و خال بیشتر آشنا شویم.
یوزپلنگ سریع‌ترین حیوان در زمین است. این جانور می‌تواند در ۳/۵ثانیه پس از شروع دویدن به سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت برسد که از سرعت بسیاری از خودرو‌های مسابقه‌ای نیز بیشتر است.
معمولا مردم پلنگ را با یوز اشتباه می‌گیرند، اما این ۲ گونه تفاوت بارزی با هم دارند و آن در شکل خال‌هایشان است. یوز‌ها خال‌های توپر و گرد دارند، درحالی‌که خال‌های پلنگ‌ها درشت و توخالی است. نوار سیاه‌رنگی نیز از گوشه چشم یوز تا دهانش امتداد یافته و به «خط اشک» معروف است، اما پلنگ این خط را ندارد.
واژه یوزپلنگ یکی از واژه‌های اصیل فارسی است که از ترکیب ۲ کلمه «یوز» و «پلنگ» تشکیل شده است. «یوز» بن مضارع مصدر یوزیدن به معنای «جَستن و جهیدن» بوده و به همین دلیل یوزپلنگ به معنای پلنگی است که به دنبال شکار خود می‌گردد و آن را با جستن و دنبال کردن می‌گیرد. ایرانیان باستان این جانور را بیشتر با نام «یوز» می‌شناخته‌اند و کمتر کلمه «یوزپلنگ» را برای آن به کار می‌بردند.
تعداد خال‌های روی بدن هر یوزپلنگ آفریقایی به بیش از ۳۰۰۰ عدد میرسد، ولی تعداد آن در یوزپلنگ آسیایی (ایرانی) کمتر است. چون خال‌های آن بزرگتر و درنتیجه تعداد آن کمتر است.
خط اشک یوزپلنگ نوار سیاهی است که از گوشه چشم تا دهان آن ادامه دارد و با جذب نور خورشید از انعکاس نور جلوگیری می‌کند و با کم کردن زنندگی نور خورشید، درست مانند عینک آفتابی، از چشمان یوزپلنگ محافظت می‌کند.
برخلاف تصور بیشتر مردم، یوز‌ها حیوانات آرامی هستند و به‌طور معمول به دام‌های اهلی حمله نمی‌کنند. ورود دام به زیستگاه یوز از تهدیدات اصلى زندگى یوزپلنگ است. علاوه بر اینکه سگ گله ممکن است به یوز حمله کند، اما چوپان‌ها در رویارویی با این حیوان و نگرانی بابت حمله‌اش به دام‌ها، آن را با تیر میزنند. دشمن طبیعی یوز، سگ گله و پلنگ است.
در صورتی‌که به هر دلیلی یک یوز به گله گوسفندان حمله کند، هرگز مثل گرگ همه گوسفندان را خفه نمیکند و درنهایت یک بره یا گوسفند را شکار می‌کند. به همین دلیل توصیههای محیطزیستیها به مردم محلی این است که به یوز حمله نکرده و مقاومت نکنند.
از آنجا که سرعت دویدن یوز بسیار زیاد است، حین دویدن انرژی زیادی مصرف می‌کند و به همین دلیل است که تعقیب و گریز یوزپلنگ برای شکار طعمه معمولا به ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر محدود میشود و کمتر از یک دقیقه طول میکشد.
در خرداد۱۳۹۴ بهای شکار و صید یوزپلنگ آسیایی از ۲۰میلیون تومان به ۱۰۰میلیون تومان افزایش یافت.
بیشتر یوز‌های ایرانی در پارک ملی توران، پارک ملی کویر در استان سمنان، منطقه حفاظت‌شده بافق و پناهگاه‌های حیات‌وحش دره انجیر و نایبندان در استان یزد زندگی میکنند.
متأسفانه چندسالی است یوزپلنگهای آسیایی و آفریقایی در خطر انقراض هستند و اکنون از نمونه ایرانی آن حدود ۷۰ تا ۱۰۰ قلاده باقی مانده است. از دست دادن زیستگاه، شکار طعمه‌های آن توسط انسانها و درگیری با شکارچیان عواملی است که جان این گونه را به خطر انداخته است.
منابع: زیست‌بوم
www.nationalgeographic.com