معصومه مومنیان | شهرآرانیوز؛ همان طور که آتش برج‌های سلمان مشهد، پلاسکو تهران، متروپل آبادان، رامیلا چالوس، درمانگاه سینا اطهر تهران و... در سال‌های مختلف خاموش شد، موضوع ساختمان‌های ناایمن مشهد نیز با وجود فراوانی شان، فراموش شده اند. ساختمان‌هایی که نواقص موجود در آن‌ها هر کدام پتانسیل تبدیل شدن به یک بحران جدی را برای مشهد دارند.
بررسی آخرین وضعیت ساختمان‌های ناایمن نشان می‌دهد که اتفاق جدیدی برای این ساختمان‌ها نیفتاده است و به همین بهانه به سراغ حمیدرضا کافی نیا، مدیرعامل سازمان آتش نشانی مشهد، می‌رویم تا درباره اقدامات ساختمان‌های ناایمن شهر و دیگر اقدامات آتش نشانی مشهد گفتگو کنیم.
سال گذشته ۱۲۸ ساختمان دارای نقص ایمنی در شهر شناسایی و در سامانه «منتاک» ثبت کردیم که پنج مورد شامل پروژه مسکونی فجر۴، پاساژ فردوسی۲، موج‌های آبی۲، کیان سنتر یک و برج آرمیتاژ رفع نقص کردند و از سامانه حذف شدند.
در دستورالعمل وزارت کشور دو فرم تعریف شده است، در فرم شماره یک بحث استحکام بنا و محل قرارگیری ساختمان روی گسل و قنات‌ها و مواردی از این قبیل بررسی می‌شود که بررسی ساختمان‌ها از این منظر برعهده سازمان نظام مهندسی و اداره کل راه و شهرسازی است. اما فرم شماره ۲ تخصصی سازمان آتش نشانی است.
بر اساس این فرم، در سال گذشته حدود ۷ هزار بازدید پیشگیرانه انجام دادیم که از این تعداد حدود ۹۱۳ساختمان به علت نقص ایمنی اخطار گرفتند. کارشناسان ما معمولا دو تا سه مرحله مراجعه می‌کنند و اخطار می‌دهند، اگر هیچ اقدام مثبتی از طرف مالک انجام نشود، این ساختمان در سامانه منتاک ثبت می‌شود.
در این میان البته حدود ۱۵۰۰ساختمان نیز برای رفع نقص ایمنی اقدام کرده اند و توانسته اند گواهی ایمنی را از آتش نشانی دریافت کنند، این گواهی یک ساله صادر می‌شود و بعد از یک سال دوباره مالک باید درخواست کند که بعد از بازدید موارد ایمنی به ویژه سیستم اعلام و اطفای حریق نسبت به صدور تأییدیه اقدام می‌کنیم. اگر یک ساختمان در هر دو بازرسی (فرم ۱ و ۲) پاسخش منفی شود آن ساختمان را ناایمن می‌گوییم و اگر فقط یکی از فرم‌ها منفی شود، آن ساختمان را دارای نقص ایمنی بیان می‌کنیم.
در سال گذشته حدود ۶۵۰هزار تماس با مرکز فرماندهی آتش نشانی مشهد برقرار شده که منجر به ۲۲هزار عملیات در حوزه حریق و حوادث شده است. از این تعداد حدود ۳۵۰هزار تماس، حدود ۵۰درصد اشتباهی بوده و ۲۲ درصد معادل ۱۵۰ هزار تماس مزاحمی بوده که با برخی مزاحمان برخورد قضایی شده است.
در سال گذشته سه ایستگاه آتش نشانی در شهر اضافه کردیم، یکی از آن‌ها در حرم مطهر رضوی در مجاورت باغ رضوان است، دیگری که ایستگاه شماره۵۵ است در انتهای وکیل آباد ایجاد شد، ایستگاه شماره ۵۶ نیز در محدوده خیابان پورسینا به بهره برداری رسید و به این ترتیب توانستیم بازه طلایی رسیدن به حریق را در این مناطق استاندارد کنیم. به طور مثال در محدوده خیابان پورسینا انبار‌های مجاز و غیرمجاز زیادی داریم، از طرفی نزدیکی این منطقه به بزرگراه و تصادفاتی که منجر به حبس افراد در داخل خودرو می‌شود، ایجاد این ایستگاه را ضروری کرده بود.
در سال جدید بنا داریم دو مورد از ایستگاه‌های موجود را بنا بر نیازی که در آن نقاط وجود دارد، توسعه بدهیم. یکی ایستگاه کلات در ورودی بولوار بیست و دو بهمن و دیگری ایستگاه میدان عدل خمینی (ره) است. همچنین امسال برنامه ایجاد دو ایستگاه جدید را در دستور کار داریم، در محدوده ایستگاه شریعتی هیچ ایستگاهی نداریم و با توجه به وجود بیمارستان‌ها و مجتمع‌های تجاری مانند زیست خاور ناچاریم اگر اتفاقی افتاد، از ایستگاه انتهای کوهسنگی یا ایستگاه خیابان فلسطین نیرو‌های آتش نشانی را اعزام کنیم که زمان بر است.
در همین راستا صحبتی با تولیت آستان قدس داشته ایم و قرار شده است که زمینی در حدود ۵۰۰مترمربع را از داخل بیمارستان امام رضا (ع) در اختیار آتش نشانی قرار دهند تا ایستگاه جدیدی احداث کنیم و مشکل کمبود ایستگاه را در این محدوده حل کنیم.
در حال حاضر منتظر تحویل زمین از سوی دانشگاه علوم پزشکی هستیم تا ایستگاه را زودتر احداث کنیم. همچنین برای احداث ایستگاه دیگر در توس۷۴زمین تملک شده تا احداث و کلنگ زنی این ایستگاه را در تابستان امسال انجام دهیم و بتوانیم طی پانزده ماه این ایستگاه‌ها را به بهره برداری برسانیم.
مکان یابی ایستگاه‌ها براساس جمعیت، تراکم، نوع کاربری ها، وضعیت معابر، فاصله با ایستگاه‌های اطراف و... انجام می‌شود. سال۹۵ در مطالعه‌ای که انجام شد، ۶۸ایستگاه برای نقاط مختلف مشهد ضرورت داشت که البته این مطالعه باید بازنگری و ویرایش شود. یکی از محدودیت‌های احداث ایستگاه‌های آتش نشانی تملک زمین است و در برخی مناطق وقتی افراد متوجه اضطرار ما برای خرید زمین می‌شوند، قیمت‌های زمین را نجومی اعلام می‌کنند.
ما اطلاعات و آمار انبار‌های غیرمجاز را نداریم چراکه زیرپوشش ساختمان‌های مسکونی هستند و تابلویی ندارند. در سال۱۴۰۱وزیر کشور دستورالعملی با عنوان پایش ساختمان‌های ناایمن ابلاغ کرد که برای این موضوع کارگروهی تشکیل شد و سازمان آتش نشانی آخرین عضو این کارگروه بود.
انبار‌های غیرمجاز، ساختمان‌های بدون پایان کار و ساختمان‌های دارای نواقص ایمنی و انبار‌ها جزو گزینه‌های مورد بررسی این کارگروه است. انبار‌ها نیز مانند پارکینگ ها، هتل‌ها و ساختمان‌های تجاری در گروه ساختمان‌های با اهمیت متوسط قرار می‌گیرند، با توجه به اینکه انبار‌های غیرمجاز تابلویی ندارند و به صورت مخفی فعال اند، برای ما شناسایی شدنی نیستند. اما به لحاظ میزان خطری که برای شهروندان دارند با توجه به محتویاتشان متفاوت است.
انبار مواد شیمیایی، انبار مواد سوختی و فراورده‌های کاغذی هر کدام از لحاظ ایمنی و تجهیزات متفاوت هستند. اما تمامی انبار‌ها نیاز به سیستم اعلام و اطفای حریق دارند تا در صورت بروز مشکل قبل از رسیدن نیرو‌های آتش نشانی اطفای اولیه توسط سیستم‌های موجود انجام شود.
در طرح جامع ایمنی مشهد که در دست بررسی و اقدام است و فکر می‌کنم امسال به نتیجه برسد، همه انبار‌ها و یک سری از مشاغل مزاحم باید به خارج از شهر منتقل و ایمن سازی شوند.