به گزارش شهرآرانیوز، کارکنان حوزه سلامت قلب تپنده نظام سلامت هر کشوری هستند و بخش اعظم (۷۰ درصد) این کارکنان را زنان تشکیل می‌دهند. اکنون در دوره‌ای هستیم که نیاز و تقاضای جهانی برای کارکنان سلامت در حال افزایش است. ویژگی‌های جمعیت‌شناختی درحال‌تغییر و نظام‌های سلامت درحال‌توسعه سبب پدید‌آمدن ۴۰ میلیون فرصت شغلی جدید در بخش سلامت و خدمات اجتماعی تا سال ۲۰۳۰ می‌شوند. در این حین، کشور‌های کم‌درآمد یا متوسط با کمبود ۱۸ میلیونی کارکنان حوزه سلامت برای رسیدن به پوشش سلامت فراگیر (UHC) سازمان جهانی بهداشت مواجه خواهند بود.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) در سال ۲۰۱۹ و برای رسیدگی به این مشکل، طرح اجرای یک برنامه راهبردی پنج‌ساله با اهدافی «سه‌میلیاردی» را ارائه کرد. این اهداف بدین قرارند: پوشش سلامت فراگیر برای یک میلیارد فرد بیشتر، تأمین و حفاظت یک میلیارد فرد بیشتر در شرایط اورژانسی مربوط به سلامت و یک میلیون فرد بیشتر که از شرایط سلامتی و رفاهی بهتری بهره می‌برند. برای رسیدن به این اهداف، نیازمند نیرو‌های کار سخت‌کوش، مصمم و پرانرژی واجد شرایط در حوزه درمان هستیم. عدم مطابقت فعلی جهانی در میزان عرضه و تقاضای جذب کارکنان حوزه سلامت، اکنون هم اسباب نگرانی است و هم یک فرصت بالقوه. این فرصت ایجاد تغییری تحول‌آفرین برای به چالش کشیدن نابرابری‌های جنسیتی‌ای که سبب تحمیل فشار بر کارکنان حوزه سلامت شده‌اند، در قالب یک گزارش و یک مقاله از سوی WHO به‌خوبی تبیین شده و در شصت‌وسومین کمیسیون رسیدگی به وضعیت و جایگاه زنان ارائه شده است.
این گزارش، با همکاری WHO و سازمان «زنان در حوزه سلامت جهانی» انجام شده است و نشان می‌دهد کارکنان زن حوزه سلامت در مشاغلی با جایگاه پایین‌تر، درآمد کمتر و حتی اغلب بدون‌درآمد متمرکز شده‌اند و مجبور به رویارویی با واقعیات ناگواری اجتماعی هستند. مقاله «کارکنان حوزه سلامت: بررسی ۱۴۰ کشور» نیز از داده‌های کارکنان اخیر حوزه سلامت برای تهیه برآوردی دقیق از مشارکت زنان در این حوزه، مشکلات شغلی و عدم توازن درآمدی استفاده می‌کند:
«موانعی که کارکنان زن حوزه سلامت با آن‌ها روبه‌رو هستند به سلامت و معیشت آن‌ها صدمه وارد کرده است. ما به بنیانی قوی‌تر و مبتنی بر برابری برای نظام‌های سلامت خدمات‌رسان به خود احتیاج داریم و رسیدن به این مهم به‌هیچ‌وجه دور از تصور نیست. با استفاده از رشد پرشتاب جذب نیروی کار (به‌ویژه زنان جوان) در این حوزه، می‌توانیم از طریق اجرای استراتژی‌های جنسیتی تحول‌آفرین برای جذب نیروی کار در حوزه سلامت و خدمات اجتماعی، فرصتی مناسب برای ایجاد تأثیرات کلان (از منظر اقتصادی ) به وجود آوریم و نتیجه سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌تواند توانمندسازی اقتصادی زنان باشد.»
در گزارش WHO هم‌چنین بر وجود مشکلات شغلی عمیق و فراگیر بر مبنای جنسیت در بخش سلامت تأکید شده است. بارزترین مثال برای وجود این مسئله این است که ۲۴ میلیون از ۲۸/۵ میلیون پرستار و مامای جهان زن هستند که معادل ۸۴/۲۱ درصد این جعمیت می شود و در مقابل، بیشتر پزشکان عمومی و متخصصان مرد. علاوه بر این، مردان بیشتری به شغل‌های مدیریتی می‌رسند و زنان در شغل‌های بالادست و پردرآمدتر حضور کم‌رنگ‌تری دارند. مقاله ارائه‌شده از سوی WHO نشان‌دهنده روند افزایشی مشارکت زنان در مشاغل پردرآمد حوزه سلامت است، روندی که شاید در ۲۰ سال آینده نیز ادامه پیدا کند. اما این امر را نباید بدیهی فرض کرد، و هنوز کار‌های بسیاری باید انجام شوند.
نتیجه مشکلات در نظام سلامت، از دست رفتن استعداد و چشم‌اندازی خواهد بود که زنان با خود به حوزه‌های تخصصی و مدیریتی می‌آورند. نظام‌های سلامت قوی‌تر خواهند بود اگر زنانی که در آن‌ها فعالیت دارند صدایی رسا در طراحی و عملکرد دستگاهی داشته باشند که بیشتر و بهتر از هر کسی آن را می‌شناسند.
مضرات و آسیب‌های شغلی، اما خیلی بیشتر از بی‌بهره ماندن نظام سلامت از وجود افراد مستعد هستند. مشکلات در این حوزه سبب به وجود آمدن عدم توازن درآمدی بسیار گسترده می‌شود. زنان در حوزه سلامت به طور میانگین ۲۸ درصد درآمد کمتری در مقایسه با مردان دارند. وجود این شکاف درآمدی، که در طول عمر یک فرد پیوسته افزایش می‌یابد و چندین برابر می‌شود، مساوی است با فقر برای بسیاری از زنان در سنین بالاتر. این در حالی است که اگر زنان می‌توانستند در دنیای اقتصاد مشارکت کنند منجر به چیزی نزدیک به حدود ۱۶۰ میلیارد دلار افزایش تولید ناخالص GDP جهانی یا ۷/۲۱ افزایش در ثروت سرمایه انسانی می‌شد.
منبع:
https://www.who.int/news-room/commentaries/detail/female-health-workers-drive-global-health
وبسایت رسمی سازمان جهانی سلامت