به گزارش شهرآرانیوز، خودشکوفایی و رشد، یکی از مهمترین احتیاجات انسان است که دانشمند بزرگ، مازلو، آن را بـه عنوان آخرین مرحله از سلسله مراتب نیاز‌ها در طول زندگی باز می‌شناسد. اشتغال، عرصه‌ای کلیدی برای رخداد رشد و خودشکوفایی است و دستیابی بـه فرصت های شغلی مطلوب، عموماً دغدغه‌ای مشترک بین عاملان اجتماعی مختلف است. بنابراین، دور از انتظار نیست کـه رقابت‌های فراوانی بر سر تصاحب چنین فرصت‌هایی روی دهد. در این بین، زنان همواره از دیرباز برای به اثبات رسانیدن خود در عرصه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و همچنین دستیابی به شغل مناسب و اخذ مراتب بالاتر در موقعیت‌های شغلی، از سوی جنس مخالف دچار موانع و چالش‌های فراوانی بوده‌اند. به همین سبب فرایند دستیابی زنان به کار و جایگاه مناسب در جامعه، ماهیتی بحث برانگیز به خود می‌گیرد.
بنا بر نظرات متخصصان، با وجود اهمیت مشارکت اجتماعی و اقتصادی زنان در امر توسعه همه جانبه، همـواره حضور ایشان در عرصه‌هایی خارج از خانه به منظور انجام فعالیت‌های درآمدزا تحت تأثیر عواملی مختلف محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، محل مناقشه و با تغییراتی گسترده رو به رو بوده است. بر اساس نتایج سرشماری مرتبط با اشتغال زنان می‌توان اذعان داشت عملکرد زنان در حیطه های شغلی و غیرشغلی نظیر مشارکت‌های سیاسی و جنبش‌های اجتماعی با روندی تصاعدی روبرو بوده است. میزان مشارکت و اشتغال زنان در سال ۱۳۸۰ معادل حدود ۱۶ درصد برآورد شـده است، در حالی که واکاوی این متغیر در سال ۱۳۸۵ با افزایشی حدودا سه درصدی همراه شده است. این روند رو به رشد در سال ۱۳۹۰ برای مدتی با کاهشی یک درصدی مواجه شد، اما در سـال ۱۳۹۵ افزایشی چشمگیر معادل حدود ۲۰ درصد داشته است. این آمار‌ها نشان می‌دهند که با توجه به حضور موثر زنان در جامعه، توجه به مشکلات آنان در دستیابی به فرصت‌های شغلی مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است.
در این زمینه، محققان دانشگاه فردوسی مشهد اقدام به انجام یک مطالعه پژوهشی کرده اند که در آن به بررسی کیفی راهبرد‌های زنان در دستیابی به فرصت‌های شغلی پرداخته شده است.
آنها برای انجام این تحقیق کیفی که با تمرکز بر شهر مشهد اجرا شده است، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته‌ای را با نوزده تن از زنان شاغل در این شهر صورت داده و سپس داده‌های حاصله را تجزیه و تحلیل نموده اند.
مطابق با نتایج این تحقیق، پدیده مرکزی تحت عنوان «کاریابی زنان: موازنه میان هویت‌یابی، امنیت‌جویی و استقلال‌طلبی» صورت‌بندی شد. این پدیده با مجموعه‌ای از شرایط زمینه‌ای از قبیل «گسترش فرصت‌های شغلی ناپایدار در بازار کار» و «تحول در معیار‌های اعتباریابی زنان در جامعه ایرانی»، شرایط علی همچون «چگالی زنان شاغل در شبکه اجتماعی پیرامونی»، «چالش‌های نقشی- هویتی» و «برخورداری از مهارت‌ها و مدارک حرفه‌ای» و همچنین شرایط مداخله‌ای مانند «تحصیلات»، «تأهل و تجربه اقتصادی مرتبط با آن» و «تجربه زیسته در خانه پدری» احاطه شده است.
به گفته مهدی کرمانی، استادیار و پژوهشگر علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی دانشگاه فردوسی مشهد و سه همکار دیگرش، اتخاذ راهبرد‌هایی نظیر «پرسه‌زنی در بازار کار»، «تجربه‌های کارآفرینانه»، «کاریابی مبتنی بر تجارب پیشین» و «تکیه بر شبکه‌های اجتماعی پیرامونی»، پیامد‌هایی از قبیل «اولویت‌یابی درآمد بر امنیت‌شغلی»، «استقلال نسبی اقتصادی زنان» و «زنانه شدن تدریجی بازار کار» به‌دنبال داشته است.
این محققان می‌گویند: «تحقیق ما نشان داد زنان هر چه از تحصیلات بالاتر و مدارک و مهارت‌های فنی و تخصصی بیشتری برخوردار باشند، در فرایند اشتغال یابی با موفقیت بیشتر و سریع‌تر به نتیجه خواهند رسید».
اما به گفته آن ها، «تمامی زنان بـه هنگام اشتغال یابی در معیار‌هایی اعم از امنیت شغلی، هویت یابی و استقلال اقتصادی یک نظر و در جهت رسیدن بـه آن تلاش‌هایی را صورت می‌دهند».
بر اساس این تحقیق که نتایج آن در فصلنامه «پژوهشنامه زنان» متعلق به پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات‌فرهنگی منتشر شده است، قرارگیری در فرایند اشتغال یابی و دسـتیابی بـه شغل نه تنها مزایای اقتصادی - اجتماعی به زنان اعطا می‌کند بلکه سبب آشنایی با شـیوه های زیست مستقل و مؤثر در جامعه می‌شود.
کرمانی و همکارانش در انتها اشاره کرده اند، «با عنایت به این که اشتغال زنان بیش از تأمین درآمد، مزایای مؤثر دیگری بر توانمندی اجتماعی، خانوادگی و روانی ایشان دارد پیشنهاد می‌شود در سیاستگذاری حوزه اشتغال به بسترسازی برای تجربه‌های منعطف شغلی برای زنان با درنظر داشتن اقتضائات زندگی فردی و خانوادگی بانوان و همچنین بهینه سازی نظام حمایت حقوقی از زنان در محیط‌های حرفه‌ای تاکید و تمرکز صورت گیرد».
منبع: ایسنا