هر آدمی را در دعوا میتوان شناخت و مهمترین آدمی را که باید بشناسیم، خودمان هستیم. درگیریها و تنشهای اخیر جامعه ایران فرصتی برای سنجش بسیاری از ادعاهاست.
گروهی از کسانی که در این دعواها خودی نشان دادند، برخی از فعالان محیط زیست بودند. اینکه همه زندگیات تلاش برای بقای مارمولک و قورباغه و درخت باشد، اما ادبیات تنفر بین هموطنانت را همنوا با کانونهای نفرتپراکن خارجی ضریب بدهی، یکی از شگفتیهای روزگار ماست.
بیش از همه، خود این آدمها باید یکبار به حرفهای خودشان رجوع کنند و ببینند در بزنگاه اخیر چه کردهاند. نمیشود مار و مارمولک و موش و عقرب ایرانی برای تو مقدس و خط قرمز باشد و در سرودت نگران جان سگهای ولگرد باشی؛ اما ادبیات تو پر از تنفر نسبت به آدمهایی باشد که مثل تو فکر نمیکنند.
بزرگترهای این جریان باید یک بازاندیشی نسبت به مجموعه فعالیتهای خودشان داشته باشند. اینکه فعالیتهای آشکار دستگاههای امنیتی جهان در ترویج خشونت بین ایرانیان را نبینی و خوشحال باشی از اینکه مثلا فلانصفحه معروف جهانی هم نماد یا تصویری از حرکت تو را منتشر کرد یا سادگی است یا خدای نکرده خیانت است. ازآنجاکه نباید سوءظن داشت، قاعدتا اینطوربرخوردها را باید حمل به سادگی کرد.
آیا اینهمه جنایت رسمی حکومتهای آمریکا و غرب در جهان تابهحال به صفحه تلسکوپ فلان رسیده و بازتاب یافته است؟ جنایات عجیبوغریب عربستان و متحدان در حق میلیونها زن و کودک یمنی در همین سالها چرا در مصاحبه مربی فلانباشگاه ایتالیا هیچ وقت انعکاس نیافته است؟
بعضی از برادران و خواهران عزیز ما که برای گیاه و حیوان و سنگ و خاک و آب این سرزمین انصافا دل میسوزانند، دچار یک بحران در مقام اندیشه هستند. آیا میشود مهربانی و شفقت ما شامل گیاه و جانور بشود و همنوعان خود را آماج تیرهای تنفرپراکنی کنیم؟ نفرتپراکنی بین هموطنان هیچ پایانی جز تنفر و خشونت و نابودی برای همه ما ندارد. در همه ظلمهای اجتماع ایران، همه ما باید در ادبیات خودمان بازاندیشی کنیم.
روزگاری در شعر یکی از دوستان عزیزم که حالا اتفاقا نسبتا عوض شده است، برای توصیف زن بدحجاب، به عبارتی زشت و زننده برخوردم و یکه خوردم و فکر کردم که آیا میتوانیم به کسی که بخشی از موهایش به عمد یا به سهو بیرون مانده است، چنین نسبتی بدهیم؟ بعد از آن خودم بسیار در نوشتههایم دقت کردم تا دچار آفتی شبیه این نشوم.
طبیعتا در همه جریانهای اجتماعی ما افراط و تفریط هست؛ اما در همه جریانها هم عقلایی هستند و چراغ امید هنوز در همه حجرههای این سرای روشن است. شعارهای رکیک عدهای در جریان حوادث اخیر باید همه ما را در همه کویها و کوچههای این شهر وادار به اندیشیدن کند.
این سرزمین متعلق به همه ماست و همه با هم باید همه تمامیت و موجودیتش را حفظ کنیم و محبت و مهربانی، مهمترین ویژگی قوم ایرانی است. یادمان نرود که دامن زدن به ادبیات نفرت در هر سوی این میدان، به منزله یک سلاح کشتار جمعی، مقدمه ناامن کردن و ویران کردن این سرزمین پرگهر است!