درباره بعثت چه بخوانیم؟

بعثت در لغت به معنای برانگیختن است. همچنین، به معنای فرستادن و روانه کردن نیز آمده است. بعثت در قرآن کریم به معنای برانگیختن و فرستادن پیامبران برای هدایت مردم و نیز برخاستن مردگان در روز قیامت به کار رفته است. در فرهنگ اسلامی، روز مبعث به روزی گفته می‌شود که حضرت محمد (ص) به رسالت مبعوث شده است.

بعثت پیامبر (ص) در چهل سالگی آن حضرت بوده است و درباره روز مبعث اختلاف وجود دارد، اما در فرهنگ شیعی بیست و هفتمین روز از ماه رجب پذیرفته شده و از مهم‌ترین جشن‌های مذهبی شیعه است.

ازاین رو، عید مبعث در ایران و مناطق شیعه نشین عراق تعطیل رسمی است. از کارکرد‌های مناسبت‌های مذهبی یادآوری بزرگان دین و وقایع مهم و تاریخ ساز حیات آنان است که در این میان، بعثت آخرین پیامبر الهی بسیار مهم است، زیرا اساس دین و هویت مسلمانان در گرو پذیرش آن است و حتی برخی صاحب نظران مبعث رسول خدا (ص) را مهم‌ترین حادثه تاریخ و بزرگ‌ترین لطف خدا به بشریت می‌دانند.

از فعالیت‌هایی که برای توجه و گرامیداشت این گونه مناسبت‌ها می‌توان انجام داد، مطالعه است؛ به عنوان مثال چه نیکوست که در ماه محرم مقتل یا کتابی تحلیلی درباره سیدالشهدا (ع) خوانده شود یا در ایام فاطمیه کتابی درباره ابعاد شخصیتی حضرت زهرا (س) مطالعه شود. اما اگر بخواهید با استفاده از تعطیلی عید مبعث، درباره بعثت کتابی بخوانید، دو مسیر پیش روی شماست: اول اینکه در کتاب‌های مختلفی که درباره تاریخ و سیره رسول خدا (ص) نوشته شده، به بعثت آن حضرت نیز به اجمال یا تفصیل پرداخته شده است و می‌توان بخش مربوط به مبعث از یک یا چند کتاب را مطالعه کرد.

دیگر اینکه کتابی را پیدا کنیم که به شکل خاص درباره بعثت نوشته شده باشد. خوشبختانه چنین کتابی در دسترس است و با عنوان بعثت نامه؛ مقالاتی درباره بعثت پیامبر اکرم (ص) منتشر شده است (گردآورنده: محمد رصافی، قم: انتشارات صبح صادق، ۱۳۸۳). این کتاب شامل ۳۲ مقاله در سه بخش مقالات ترویجی، مقالات و قطعه‌های ادبی و مقالات پژوهشی است و از تنوع مناسبی برخوردار است. جمع آوری آثار برخی مفاخر معاصر با نگاه‌های متفاوت درباره بعثت، این مجموعه را خواندنی‌تر کرده است.

برخی مقالات این کتاب در بخش اول عبارت است از: مبعث، نخستین روز انقلاب فکری و اخلاقی (سیدمحمود طالقانی)، مبحث بعثت رسول اکرم (ص) (جلال الدین همایی)، آغاز آخرین نهضت دینی از دامنه کوه حرا (نصرت ا... نوریانی)، نخستین شعاع وحی (جعفر سبحانی تبریزی)، بیست وهفتم رجب (سیدغلام رضا سعیدی)، جهان آماده تحول است (محمدجواد باهنر)، بعثت؛ طلوع وحی بر فراز حرا (مهدی پیشوایی) و نسبت عاشورا با بعثت (مقصود فراستخواه). برخی مقالات و قطعات ادبی این کتاب در بخش دوم عبارت است از: هنگامه بعثت (فخرالدین حجازی)، طلوع محمد (ص) (مهدی سهیلی)، آفتاب نبوت (سیدمحمدحسین شهریار)، به مناسبت عید مبعث (ابوالقاسم حالت).

برخی مقالات این کتاب در بخش سوم نیز عبارت است از: بعثت رسول اکرم (ص) (کاظم مدیرشانه چی)، آغاز وحی و بعثت پیامبر (ص) در تاریخ و تفسیر طبری (علی دوانی)، بعثت (سیدجعفر شهیدی)، داستان بعثت رسول اکرم (ص) و کیفیت آن از نظر روایات اهل سنت (سیدهاشم رسولی محلاتی)، دین پیامبر (ص) قبل از بعثت (محمدصفر جبرئیلی)، جامعه شناسی تاریخی دوران بعثت مجید کافی (و....