رضا براهنی کیست؟ + جزئیات

به گزارش شهرآرانیوز؛ رضا براهنی در آذر ماه سال ۱۳۱۴ در تبریز در خانواده‌ای فقیر متولد شد. او از کودکی در کارخانه‌های مختلف مشغول به کار شد، زیرا پدرش توان پرداخت خرج تحصیل او و برادرهایش را نداشت.

تا اینکه فردی خیر به نام حاجی حسن بادامچی از افراد مشهور دوره مشروطه خرج تحصیل رضا و برادر بزرگتر او را بر عهده گرفت.

او تا بیست و دو سالگی علاوه بر فقر و تحصیل در شرایط سخت ماجرا‌های بسیاری را تجربه کرد.

جنگ جهانی دوم، پناه گرفتن مردم در آب انبارها، قحطی، مرگ مردم بر اثر قحطی و دیدن جنازه‌های آن‌ها در کوچه و خیابان، اثاث کشی از این خانه به آن خانه و حتی از دست دادن برادر‌ها و خواهر‌های کوچکش چیز‌هایی بودند که او در این سنین کم به چشم دیده و تجربه کرده بود.

سپس برای مدت کوتاهی پیدایش فرقه دموکرات بارقه‌هایی از امید را در دل مردم تبریز روشن کرد، اما با روی کار آمدن ارتش و کشته شدن اعدامیان و اعدام بازماندگان آن‌ها در میدان ساعت شهرداری تبریز این امید را از بین برد. تاثیر این دوره به وضوح در شعر و نثر براهنی آشکار است.

پس از اینکه کتاب‌های ترکی در میدان‌های تبریز آتش زده شدند براهنی به فارسی روی آورد. او زبان و ادبیات انگلیسی را تا مقطع کارشناسی در تبریز ادامه داد و سپس برای ادامه تحصیل به ترکیه رفت و دکتری خود را در همین رشته از دانشگاه استانبول گرفت.

ورود به عرصه شعر و ادبیات

رضا براهنی با شدت گرفتن خفقان در عرصه ادب و سیاست ایران وارد این عرصه شد. او در ابتدا پیش از آغاز دهه پنجاه اشعار، داستان‌ها و مقالاتی از خود به جای گذاشت و به تدریج در طول این سال‌ها به نوشته‌های خود فرمی منسجم داد. انتشار طلا در مس: در شعر و شاعری و کیمیا و خاک از نقاط عطف دوره کاری این نویسنده بود.

او هنگام تحصیل در ترکیه کتابی به زبان انگلیسی نوشت، اما آن را هرگز چاپ نکرد. سرآغاز فعالیت او در حوزه داستان نویسی به نگرش و چاپ رمان روزگار دوزخی آقای ایاز برمی گردد.

براهنی پس از کسب درجه دکتری در رشته خود به ایران بازگشت و از سال ۱۳۴۳ به عنوان استادیار رشته زبان و ادبیات انگلیسی در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران مشغول به تدریس شد و در اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۷ به سمت دانشیاری ارتقا یافت.

او در سال ۱۳۵۱ به آمریکا رفت تا علیه حکومت شاهنشاهی به افشاگری پرداخته و نیز به تدریس مشغول شود. پس از بازگشت به ایران نیز مدتی در زندان‌های ساواک سپری کرد و روایت او از این زندان بسیار جنجال برانگیز شد.

جوایز و فعالیت‌ها

رضا براهنی پس از انقلاب و تا زمانی که در ایران حضور داشت کارگاه‌های نقد، شعر و قصه نویسی برگزار می‌کرد. از مشهورترین شاگردان او در این کارگاه‌ها می‌توان به شیوا ارسطویی، مهسا محبعلی، ناهید توسلی، شمس آقاجانی، احمد نادعلی، رضا شمسی، علی ربیعی وزیری و بسیاری دیگر اشاره کرد که باعث شکل گیری یک جریان در دهه هفتاد شمسی شدند.

او اشعار زیادی سروده و داستان‌ها و رمان‌های زیادی نوشته است که در ادبیات معاصر تاثیرگذار بوده اند. از آثار برجسته او می‌توان به آهوان باغ، آواز کشتگان، راز‌های سرزمین من و الیاس در نیویورک اشاره کرد.

رضا براهنی در سال‌های واپسین عمر خود در کانادا زندگی می‌کرد و گفته می‌شود دچار فراموشی شده است.

وی تا به حال جوایز زیادی همچون تندیس چهره‌های شاخص شعر آوانگارد در سال ۱۳۹۵، بهترین روزنامه نگار حقوق انسانی در سال ۱۳۵۶ و جایزه ادبی یلدا برای یک عمر فعالیت فرهنگی در زمینه نقد ادبی در سال ۱۳۸۴ را از آن خود کرده است.

اوکتای براهنی فرزند رضا براهنی نویسنده، شاعر و منتقد ادبی صبح امروز ۵ فروردین ماه ۱۴۰۱ در اینستاگرام خود خبر درگذشت پدرش را منتشر کرد.