حقیقت «ا... اکبر»

یکی از ذکر‌هایی که ما مسلمان‌ها روزی چند بار تکرار می‌کنیم، تکبیر، یا همان ذکر شریف ا... اکبر است، اما همین ا... اکبر یک دنیا برای ما حرف دارد. ا... اکبر باب ورود و رمز ورود به نماز است، اما نماز هم مثل ما آدم‌ها باطنی دارد و ظاهری. بعضی‌ها در ایام زندگی فقط به ظاهرش می‌رسند. آن‌ها همان کسانی هستند که ذکر ا... اکبر تنها لقلقه زبان آن‌هاست و با تمام وجود آن را در نیافته‌اند.

تنها کسی می‌تواند نماز را به دیگر اعمال اولویت دهد که خدا در زندگی او اولویت و برتری داشته باشد، یعنی معتقد به این ذکر شریف باشد.

امام صادق (ع) حدیث زیبایی در باب تکبیره‌الاحرام ابتدای نماز دارند که هم به سرّ ا... اکبر اشاره دارد و هم به راز رسیدن به باطن نماز و درک حلاوت و شیرینی نماز. حضرت می‌فرماید: «چون تکبیر نماز را گفتی، باید آنچه را ما بین آسمان و زمین است در مقابل کبریایی خدا کوچک و ناچیز بشماری.

هنگامی که خداوند بر قلب بنده، هنگام گفتن تکبیره‌الاحرام بنگرد و در دل او چیزی باشد که از حقیقت معنای تکبیر دورش کند، به او می‌گوید:‌ای دروغگو، آیا مرا فریب می‌دهی؟ به عزّت و جلالم سوگند که از شیرینی یاد خود محرومت می‌کنم و از قرب به خود و شادمانی مناجاتم محجوبت می‌سازم.

پس به هنگام نماز دل خود را بیازما، اگر شیرینی نماز و سرور و بهجت حاصل از آن را می‌یابی و دلت از راز و نیاز با او شادمان است و از گفتگو با او لذت می‌برد، بدان که خداوند تو را در تکبیری که بر زبان رانده‌ای تصدیق فرموده است؛ وگرنه، بدان که خدا تو را در تکبیرت دروغگو دانسته و از درگاه خود رانده است.» بحارالانوار، ج۸۱، ص۲۳۰

این روایت دو نکته کوتاه دارد، اول آنکه می‌گوید وقتی می‌گویی ا... اکبر خداوند به دل تو نظر می‌کند که آیا به این حقیقت معتقد هستی یا نه؟ کسی که در روزمره زندگی خودش و در دو راهی‌های زندگی منفعت‌ها و لذت‌ها و دنیاطلبی‌ها را بر خدا و دستورات او مقدم می‌کند، کسی که بین پول حرام و خدا و دستور او، پول حرام را انتخاب می‌کند، دلش از حقیقت ا... اکبر خالی است.

چنین شخصی را خداوند در نماز تکذیب می‌کند و نشانه این تکذیب در این بیان امام صادق (ع) آن است که از مناجات و عبادت خود لذت نمی‌برد.

نکته دیگر در توضیح این روایت شریف آنکه اولا کسی که معتقد به حقیقت ا... اکبر باشد و خداوند پیش چشمش عظمت داشته باشد، هیچ‌چیز را بر او و دستورات او ترجیح نمی‌دهد و چنین کسی می‌تواند با گفتن ا... اکبر به حقیقت نماز وارد شود و از عبادت خود لذت ببرد، اما مایی که نتوانسته‌ایم به این مقام برسیم چه کنیم؟!

برای ما یادآوری همین حدیث شریف و ناراحت بودن در پیشگاه الهی خودش موجب جلب عنایت اوست. بگو خدایا درست است که اهل گناهم و ا... اکبر من پیش تو تکذیب می‌شود، اما اگر پیش تو نیایم کجا بروم و از چه کسی کمک بگیرم؟ باید از حال خودمان پیش او شرمنده باشیم و به دامان لطف و عنایت او چنگ بزنیم. باشد که ما را در جمله بخشیده‌شدگان در این عبادت بزرگ قرار بدهد، ان‌شاءا....