آیت‌الله علم‌الهدی: زکات محوری باید الگوی توسعه اقتصادی کشور باشد

محمدپور|شهرآرانیوز، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی، نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی و امام جمعه مشهد در نشست علمی، ترویجی و تکریمی زکات که صبح امروز به میزبانی تالار همایش‎های مجتمع فرهنگی آیه هابرگزار شد، با اشاره به آیه ۱۹ سوره مبارکه ذاریات اظهار کرد: تلاش‌هایی که برای احیای فریضه زکات صورت می‌گیرد، از جمله اعمال باارزش و مصداق یک حرکت بارز جهادی است، زیرا در شرایط کنونی، متأسفانه نگرش افراد به مسئله زکات به‌عنوان یک موضوع امدادی و به معنای محض آن است که برحسب مسئولیت انسانی در قبال اقشار آسیب‌پذیر و کم برخوردار، فرد صاحب مال بخشی از دارایی خود را وقف امورات نیازمندان می‌کند درحالی‌که تعبیر قرآن دقیقاً برخلاف این امر است و آن‌طور که قرآن کریم می‌فرماید «وَفِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ» یعنی حقی در اموال شما برای ایتام، مساکین و ضعفا وجود دارد و برخلاف انفاق و روحیه انسانیت افراد، این بخش از اموال انسان‌ها حق قشر کم برخوردار جامعه است.
وی افزود: آن بخش از انعام ثلاثه و غلات اربعه که به آن‌ها زکات اختصاص یافته، از اساس حق صاحب مال نیست و نباید این‌طور فکر کرد که صاحب مال، منتی بر افراد سائل و محروم دارد بلکه این مبلغ مصداق وظیفه‌ای است که بر دوش هر صاحب مال قرار داده‌شده و عدم پرداخت زکات، دین آن بر ذمه فرد باقی می‌ماند.

زکات یک حق شرعی است

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی خاطرنشان کرد: موضوعی که امروزه باید در دستور کار مبلغان قرار بگیرد، این است که برای مؤدیان زکات تبیین شود که این نه مصداق احسان بلکه مصداق یک دِین و مسئولیت است که وجوب شرعی پیداکرده و اگر صاحب مال در پرداخت زکات کوتاهی کند، نه این است که فقط از یک توصیه دینی اعراض کرده بلکه در حقیقت به‌منزله اعراض از عمل به مسئولیت است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، مستمندان و نیازمندانی هم که از زکات بهره‌مند می‌شوند، نه این است که منتی متوجه آنان باشد بلکه در حقیقت این حق آن‌هاست و نباید برای دریافت آن احساس شرمندگی و سرخوردگی داشته باشند.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: نبی مکرم اسلام (ص)، نه اینکه زکات را منحصر به مساعدت مالی به فقرا بدانند بلکه جریان اقتصادی کشور اسلامی را با زکات مدیریت می‌کردند و براساس سیره رسول گرامی اسلام (ص) است که برخی فق‌ها برای زکات، کارکرد‌های صنعتی، کشاورزی و سرمایه‌گذاری بر سایر زمینه‌های اقتصادی هم قائل هستند.
وی با اشاره به روایتی از رسول اکرم (ص) تأکید کرد: در روایت آمده که جوانی از اهل مدینه که پس از ازدواج، زندگی پر از فقر و رنجی با همسر جوان خود داشت، روزی نزد پیامبر (ص) آمد تا از ایشان درخواست مساعده نقدی کند، اما رسول اکرم (ص) در پاسخ فرمود «مَنْ سَأَلَنَا أَعْطَیْنَاهُ وَ مَنِ اِسْتَغْنَى أَغْنَاهُ» یعنی هر که از ما چیزى بخواهد به او می‌دهیم و هر که چیزى نخواهد، خداوند او را بی‌نیاز و توانگر می‌گرداند و به این ترتیب، به‌جای مساعده، تیشه و طنابی فراهم کرد و به او داد تا از بیابان خار جمع‌آوری کند و در بازار بفروشد و به این ترتیب، معیشت خود را با یک فعالیت اقتصادی مستمر و آینده دار تأمین کند.
آیت‌الله علم‌الهدی در انتها ابراز امیدواری کرد: یکی از مصادیق هزینه کرد زکات، افراد سائل است و در کلام فقهی، محروم و فقیر غیر از سائل است. سائل کسی است که از شدت فقر، کارش به‌جایی می‌رسد که دست نیاز به‌سوی دیگران دراز می‌کند و به خاطر اقتصاد بیمار یا نواقص اجتماع از حق خود برای رشد اقتصادی محروم مانده است. در این شرایط، باید تصریح کرد که پرداخت زکات به فقرا نه به معنای گداپروری بلکه به معنی توانگرسازی و رشد اقشار کم برخوردار است و از این جهت می‌تواند الگوی توسعه اقتصادی هم باشد.