احیای ضعیف بودجه زیارت

ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ ۲۰۰ میلیارد تومان سال ۱۳۸۸ امسال چقدر ارزش دارد؟ چرا این سؤال را می‌پرسیم، چون می‌خواهیم محاسبه کنیم که ردیف بودجه ۲۰۰ میلیارد تومانی زیارت برای مشهد که سال ۸۸ وارد آلبوم اقتصادی کشور شده است حالا برای احیای دوباره باید چقدر شود که همان میزان کارکرد داشته باشد. البته بگوییم بازگشت این ردیف بودجه پس از گذشت چهار سال از حذف آن با هر رقمی که باشد برای ما اهمیت دارد، اما رقم نوشته شده روی کاغذ و مبلغ تخصیص یافته نهایی آن نیز مهم است.

حالا برای پاسخ این سؤال اگر قیمت دلار را در نظر بگیریم باید بگوییم میانگین قیمت دلار در سال ۸۸ حدود هزار تومان بوده است و حالا بیش از سی وپنج برابر شده است یعنی برای اجرای پروژه‌های ارزبر در صورت ثبات قیمت آنور آبی ها، باید سی وپنج برابر بیشتر ریال پرداخت کنیم (یعنی ۷ هزار میلیارد تومان). این به کنار، اگر برای پاسخ این سؤال از محاسبه گر تورم بر اساس شاخص درگاه ملی آمار استفاده کنیم ۲۰۰ میلیارد تومان سال ۱۳۸۸ معادل حدود ۳۶۰۰ میلیارد تومان در سال جاری است.

دوباره ۲۰۰ میلیارد تومان

حالا پس از چهار سال وقفه؛ نتیجه کش و قوس‌ها و پیگیری ‎های مکرر مسئولان برای احیای بودجه زیارت، از اختصاص ۲۰۰ میلیارد تومان در سال جاری برای این ردیف بودجه تاکنون پانزده درصد از آن یا به عبارتی ۳۰ میلیارد تومان تخصیص پیدا کرده است. اگر اهل پیگیری اخبار باشید این خبر‌ها تازه نیست، اما احیای این ردیف برای مشهدی‌ها بسیار با اهمیت است و باید به یک مطالبه عمومی تبدیل شود. چرا؟ چون همان طور که می‌دانید طبق آمار، ما سالانه میزبان ۳۰ میلیون زائری هستیم که برای پذیرایی از آن‌ها نیاز به تأمین زیرساخت‌های مناسب در زمینه‌های مختلف از جمله اقامت ارزان قیمت، بهداشت، حمل و نقل عمومی و ... داریم. پس باید یک نگاه ملی به موضوع زیارت در مشهد وجود داشته باشد.

در حقیقت کوچک‌ترین پروژه‌های عمرانی استان هزینه‌ای معادل ۲۰۰ میلیارد تومان دارند. موضوعی که حجت الاسلام والمسلمین حجت گنابادی نژاد، معاون هماهنگی و مدیریت امور زائران استانداری خراسان رضوی، هم که با وجود پیگیری‌های مکرر موفق به مصاحبه با او نشدیم، پیش‌تر به آن اشاره و بر لزوم تخصیص بودجه زیارت به مشهد و افزایش رقم آن تأکید کرده بود. او گفته بود که تأمین سرویس‌های بهداشتی، پارکینگ‌های اطراف حرم، ارتقای ناوگان حمل ونقل درون شهری، نوسازی ناوگان حمل ونقل برون شهری و تأمین دیگر زیرساخت‌های زیارت با این رقم امکان پذیر نیست.

همچنان پیگیر احیای بودجه زیارت هستیم

آیا تغییری در میزان تخصیص پانزده درصدی بودجه زیارت ایجاد شده است؟ رئیس سازمان برنامه و بودجه خراسان رضوی دراین باره به شهرآرا می‌گوید: فعلا هنوز همان پانزده درصد تخصیص پیدا کرده و مبلغی اضافه نشده است. دکتر رضا جمشیدی با اشاره به سفر هفته گذشته رئیس امور فرهنگی، گردشگری و ورزش سازمان برنامه و بودجه کشور به مشهد می‌افزاید: دکتر رجائی نیا در جلسه مشترک با استاندار خراسان رضوی قول‌های مساعدی درباره تخصیص بیشتری از این ردیف بودجه دادند. همچنین یکی از درخواست‌های ما که ایشان قول پیگیری جدی دراین باره دادند؛ احیای ردیف بودجه زیارت در آلبوم اقتصادی ۱۴۰۲ بود که امیدواریم به زودی شاهد خروجی آن باشیم.

او در پاسخ به این سؤال که چقدر احتمال احیای این ردیف وجود دارد نیز می‌گوید: درخواست مکرر مسئولان استانی طی سال‌های اخیر همین موضوع بوده است و با توجه به اینکه ۲۰۰ میلیارد تومان امسال با عنوان بودجه زیارت به استان اضافه شد، امکان تحقق بازگشت این ردیف به آلبوم اقتصادی ۱۴۰۲ بسیار بیشتر است.

مرور خاطرات یک ردیف بودجه

برای اینکه بدانیم خواسته ما دقیقا از کجا آب می‌خورد بگذارید کمی به عقب بازگردیم و بار دیگر ماجرای این ردیف بودجه را باهم مرور کنیم. شروع ماجرای بودجه زیارت بازمی گردد به یکی از تاریخ‌های رند یعنی ۸/۸/۸۸ که جلسه هیئت دولت وقت به منا سبت میلاد امام هشتم (ع) در مشهد برگزار و قرار شد در مدت پنج سال متوالی، سالانه ٢٠٠میلیارد تومان و درمجموع ١٠٠٠میلیارد تومان به خراسان رضوی اختصاص پیدا کند. تصمیمی که اگر اجرایی می‌شد، برای مشهدی‌ها آورده خوبی داشت.

اما از این تصمیم فقط سال اول مشهدی‌ها آن هم به میزان ۸۰ میلیارد تومان بهره بردند و بعد از آن ماجرای سهم خواهی دیگر استان‌ها و کاهش سهم مشهدی‌ها آغاز شد ماجرایی که در نهایت به حذف این ردیف ختم شد. سال دوم اجرای مصوبه، با تصویب برنامه پنجم توسعه هم زمان شد و طبق این قانون، شهر‌های قم و شیراز نیز مشمول دریافت بودجه زیارت شدند.

اما ماجرا به همین جا ختم نشد و سال٩١ یعنی سومین سال اجرای مصوبه، اتفاق تازه تری رخ داد؛ همان موقع یکی از نمایندگان در صحن علنی مجلس پیشنهادی درباره سهم خواهی تمام استان‌های میزبان امامزادگان از بودجه زیارت مطرح کرد پیشنهادی که به مذاق تمام استان‌ها خوش آمد و با موافقت آن‌ها همراه شد. این موضوع با اعتراض مسئولان وقت استان همراه شد، اما تلاش‌های آن‌ها بی نتیجه ماند و طبق مصوبه مجلس، بودجه اندک زیارت میان تمام استان‌های کشور تقسیم شد.

اما این آخرین سرشکنی در ردیف بودجه زیارت نبود؛ به لایحه بودجه سال٩٣ یک بند دیگر هم اضافه شد تا طبق آن، مساجد نیز از بودجه زیارت بهره‌مند شوند. همچنین طبق قانون، اجازه صرف بودجه زیارت در حوزه‌های فرهنگی وجود نداشت و فقط در مسائل عمرانی مرتبط با حوزه زیارت باید هزینه می‌شد. با این تصمیم ها، ردیف بودجه زیارت به کلی از اهداف اولیه‌ای که بر مبنای آن پایه ریزی شده بود، فاصله گرفت.

با پیگیری مسئولان، مشکلات بودجه زیارت مانند سهم خواهی دیگر استان‌ها تاحدودی برطرف شد، اما ابلاغ نشدن اعتبارات مصوب در طول دو سال متوالی و بعد از آن حذف کلی آن از سند بودجه سال ۹۹ به کلی پرونده این ردیف را بست.

حالا تصورش را بکنید بعد از این همه کش وقوس همین که «بودجه زیارت» ذیل جدول ۱۰-ج قانون بودجه۱۴۰۱ به خراسان رضوی اختصاص یافته اتفاق خوبی است که امیدواریم با پیگیری‌های استانی و مساعدت مسئولان کشوری این ردیف پابرجا شود و همین مبلغ ناچیز بار دیگر در سهم خواهی دیگر استان‌ها از میان برداشته نشود.