دیبای رنگین از انبوه غزل

نوزدهم آذرماه ۱۳۹۵، آخرین حلقه زنجیره پنج شاعر نامدار معاصر مشهد مشهور به «یاران خراسانی»، به جمع دوستانش پیوست و شعر مشهد را به سوگ نشاند. زنده یاد استاد علی باقرزاده (بقا) که سفر دوستانش (زنده یادان غلامرضا قدسی، ذبیح ا... صاحبکار، احمد کمال پور و محمد قهرمان) را به چشم دیده بود، پس از درگذشت آن شاعران، بزرگِ شعر مشهد و خراسان بود و وجودش رونق محافل شعری. او در بیرون از حوزه شعر هم فردی شناخته شده بود. نیکوکاری بود که با احداث مدرسه، خوابگاه و کارآفرینی در خراسان، نامی نیک از خودش برجای گذاشت. در نوروز همان سالی که درگذشت، قراری گذاشتم و دوساعتی مهمان استاد بودم در منزلشان برای مشورت درباره پایان نامه ام.

زنده یاد استاد علی باقرزاده فروتن بود و گشاده رو. گنجینه‌ای از خاطرات گذشته انجمن‌های ادبی این شهر بود که با حافظه قوی‌ای که داشت، از گذشته ادبی می‌گفت و خاطراتی که هرکدام گوشه‌ای از تاریخ شعر معاصر و به ویژه شعر مشهد را بازگو می‌کرد. در ماه‌های پایانی عمرش بیشتر با استاد مراوده داشتم و او چه حرف‌های زیادی داشت برای شنیدن. گرایش او به قطعه سرایی، آن هم در روزگاری که کمتر کسی سراغ این قالب شعری می‌رود، امتیاز دیگری بود که استاد باقرزاده را متمایز می‌کرد.

برخی صاحب نظران باتوجه به همین قطعات، وی را پس از پروین اعتصامی، برجسته‌ترین قطعه سرای معاصر دانسته اند. شعر‌های «حب وطن» و «بخشدار هویزه را گفتند؛ ترک کن شهر خویشتن را زود» از سروده‌های باقرزاده در حال وهوای دفاع مقدس است. در شعر خراسان برخی شاعران با احیای قالب‌های شعر کلاسیک و به روزآوری این قطعه‌ها در ادبیات معاصر جایگاهی ویژه یافتند؛ استاد کمال در قصیده، استاد باقرزاده در قطعه و استاد قهرمان و صاحبکار در غزل به ویژه شیوه هندی.

ناگفته نماند که روحیه اخلاقی، خوش مشربی، نیکوکاری، مردم داری، مهرورزی و انسانی او بیش از همه در قالبی مثل قطعه پدیدار می‌شد. او معتقد بود: «شاعر باید مطالعه کند و با رفتار و کردار و گفتار خویش بتواند درس زندگی و پیشرفت را به جامعه بیاموزد.

تنها در گوشه‌ای نشستن و حدیث غم و درد گفتن، دست از کار کشیدن است.» و شاید علاقه او به قالب قطعه که با مضمون‌های اخلاقی همراه است، از همین روحیه اخلاقی اش ریشه می‌گرفته است.

او در گفت وگویی که در «ده چهره، ده نگاه» چاپ شده است، دقیقا به همین موضوع اشاره می‌کند: «.. قطعه بیشتر در حال وهوای حکمت و پند و موعظه شکل می‌گیرد. امروز شرایط زندگی تغییر کرده است و همه در راه اهدافی، چون آسودگی، آسایش طلبی، و لذت زودگذر مادی هستند. به این سبب «قطعه» خریداری ندارد.» در پیام رهبر معظم انقلاب به مناسبت نکوداشت آن زنده یاد هم تأکید به این موضوع را می‌بینیم؛ آنجا که فرمودند: «این دوست دیرین و شفیق یکی از بازماندگان کم شمار مجموعه‌ای از شاعران چیره دستی است که در برهه‌ای از زمان، مشهد را کانون شعر سرآمد و ممتاز دوران خود ساخته و زبان شعردوستان و شعرشناسان را به تحسین و تکریم جایگاه ادبی خویش گشوده بودند.

قطعه‌های بقا همچون قطعه‌هایی از دیبای رنگین و خوش نگار در انبوه غزل و قصیده ممتاز آن دورانِ مشهد، جلوه‌ای ویژه و چشم و دل نواز داشت....»