آیا عکس واقعی مهدعلیا «جیران» به مریلا زارعی شباهت دارد؟ + تصاویر

به گزارش شهرآرانیوز، ملک جهان خانم (زاده شده به نام نواب علیه عصمت الدنیا و الدین اُلُغ مهد علیا ملکه نساءالعالمین)، دختر امیر محمد قاسم خان قاجار قوانلو (ملقب به ظهیرالدوله) و بیگم جان (دختر دوم فتحعلیشاه قاجار) بود. در ۱۶ سالگی او را به عقد پسردایی اش محمدمیرزا که آن زمان ولیعهد بود درآوردند. او پس از آنکه پسرش شاه شد، مهد علیا لقب گرفت.

حاصل ازدواج او با محمدشاه ، پنج فرزند به نام های سلطان ملک میرزا، سلطان محمود میرزا، کشور خانم مادر بزرگ محمد، ناصرالدین میرزا و عزت الدوله بود که سه فرزند نخست در کودکی درگذشتند. او در ۲۵ سالگی، پسرش ناصرالدین میرزا و در ۳۰ سالگی، دخترش، عزت ملک (ملک نسا خانم) را به دنیا آورد.

محمدشاه با اینکه ناصرالدین میرزا را از ۵ سالگی به عنوان جانشین خود معرفی کرده بود، چند بار قصد کرد پسر دیگرش عباس میرزا (پسر خدیجه چهریقی که نسبش به شیخ های نقشبندیه می رسید) را ولیعهد کند. در سال ۱۲۶۴ ق که محمدشاه درگذشت، مهد علیا پسرش را که در تبریز بود به تهران فراخواند و خود نیز به کمک هوادارانش و سفارت انگلیس برای ۴۵ روز امور مملکت را به دست گرفت و آرامش شهر را حفظ کرد. او به عنوان ملکه مادر نایب السلطنه شورای سلطنت را تشکیل داد و میرزا آقاسی وزیر محمدشاه را که هوادار عباس میرزا بود، عزل کرد. عباس میرزا و خدیجه کردستانی نیز که از جانب او احساس خطر جانی می کردند با کمک فرهاد میرزا معتمدالدوله به سفارت انگلیس پناه بردند و در آنجا تحصن کردند.

تصویری از مهد علیا ایران

مهد علیا بسیار باهوش بود. بر ادبیات فارسی و زبان عربی مسلط بود، با موسیقی و آواز آشنا بود و خط ریز و خط درشت می نوشت. شعر می گفت و در سخنانش از مثل ها و روایات زیادی استفاده می کرد. او قرآن را به صورت دودانگ در آهنگ حجاز می خواند. مهد علیا به ساختن و نوسازی بناها مانند باغ مادر شاه در مرقد شاه عبدالعظیم، مدرسه حکیم باشی (یا مدرسه مهد علیا)، ساختن بارگاه و بقعه زبیده خاتون، تعمیر و اتمام مسجد امیرقاسم خان، پدرش (یا مسجد مادر شاه) توجه داشت. از مهد علیا چند سجع مُهر با عنوان های «ملک النساء العالمین»، «عصمت الدنیا و الدین» و … باقی است. او به مطالعه دیوان شعرا و کتب تاریخ رغبت فراوان داشت و کتابخانه خصوصی او را این دو نوع کتاب تشکیل می داد.

مهد علیا در روزگار پادشاهی پسرش تا هنگام مرگ به نفوذ بالایی در برخی از کارهای کشور دست یافت و با توطئه برکناری و بعد قتل امیرکبیر در حمام کاشان، وی کمک کرد تا میرزا آقاخان نوری به صدراعظمی برسد و از آن زمان، دستی بازتر در امور حکمرانی یافت. یکی از دلایل دسیسه های مهد علیا نسبت به امیرکبیر، این بود که دختر مهد علیا، ملک زاده خانم ملقب به عزت الدوله با وجود ناخرسندی مهد علیا، در ۱۳ سالگی در روز جمعه ۲۲ ربیع الاول از سال ۱۲۶۵ ق.

تصویری از ناصرالدین شاه و جیران

به همسری میرزا محمد تقی خان فراهانی (امیرکبیر) درآمد و کینه مهد علیا نسبت به میرزا محمد تقی خان فراهانی بیشتر شد. همچنین مهد علیا به همراه اعتمادالدوله نوری به صورت محرمانه نزد ناصرالدین شاه رفته و به شاه القا کردند که امیرکبیر قصد دارد او را از سلطنت خلع کرده و عباس میرزای نایب السلطنه را جای وی بگمارد. مذاکرات آن ها در شاه جوان اثر کرد و امیرکبیر از چشم وی افتاد. جناح مخالف امیرکبیر تمام کوشش خود را برای مبارزه با اصلاحات وی و براندازی اش صرف کرد. پس از تبعید امیرکبیر به کاشان و زمانی که قرار شد امیر را از تهران حرکت دهند، مهد علیا برای حفظ ظاهر به منزل دخترش عزت الدوله آمد تا با او وداع کند ولی امیر خودش را کنار کشید و گذشته و کارهای وی را به روی او آورد.سرانجام امیر کبیر با دخالت او در سال ۱۲۶۸ در حمام فین کاشان به قتل رسید. مهد علیا پس از مرگ امیرکبیر، موجب صدراعظم شدن میرزا آقا خان نوری اعتمادالدوله شد و دخترش عزت ملک خانم را که سیاهپوش امیرکبیر بود به اجبار به عقد میرزا کاظم خان درآورد.

مهد علیا در سن ۷۰ سالگی در ۶ ربیع الثانی ۱۲۹۰ ق. هنگامی که ناصرالدین شاه به سفر اروپا رفته بود در تهران درگذشت و در آرامگاه محمدشاه در قم دفن شد.

منابع: برخط نیوز/ به وقت صبح