تقدم در سلام کردن در بیان امام حسین (ع)

در روز‌های آتی، میلاد باسعادت امام حسین (ع) را پیش‌رو داریم. به این مناسبت فرخنده به شرح و بست یکی از توصیه‌های ایشان می‌پردازیم؛ آغازگری و پیش‌دستی در سلام کردن چه پاداشی دارد؟ یکی از آداب اسلامی سلام، زمان ملاقات و رسیدن و رویارویی با دیگری است. در آموزه‌های اخلاقی اسلام سلام‌کردن نشانه تواضع به‌شمار آمده است.

سلام احترام به دیگری است و مایه افزایش محبت و صمیمیت است. سلام درخواست ایمنی برای مخاطب و نشانه صلح است. سلام، ظرف تقاضای سلامتی و تندرستی برای انسان‌هاست. سلام یکی از نام‌های خداست. (سوره حشر، آیه ۲۳) سلام تحیت اهل بهشت است. (سوره یونس، آیه ۱۰). سلام سنت نبوی و اهل بیت (ع) است. آنچه در سلام مهم است «تقدم» در سلام‌کردن و پیش‌دستی در سلام‌کردن است. امام حسین (ع) در این ارتباط فرموده‌اند: لِلسَّلامِ سَبعونَ حَسَنَةً، تِسعٌ وَ سِتّونَ لِلمُبتَدِیء و واحِدَةٌ لِلّرادٍّ یعنی برای سلام هفتاد حسنه و ثواب و پاداش نیک است شصت و نه حسنه برای آغازگر و سلام‌کننده است و یک حسنه برای پاسخ‌گوست. (تحف‌العقول عن آل الرسول (ص)، ص ۲۴۸) (بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۱۲۰) (مستدرک الوسائل، ج ۸، ص ۳۵۷)

با اینکه سلام‌کردن مستحب و پاسخ‌دادن واجب است، اما پاداش سلام‌کننده به‌مراتب بیشتر از کسی است که جواب می‌دهد. براساس این بیان اباعبدا... الحسین (ع)، اصل سلام دارای حسنه است. سلام کار نیک و پسندیده و جمیل و باارزش است. سلام‌کردن و پاسخ‌دادن سراسر دارای حسنه است. در این میان پاداش برتر از کسی است که آغاز به سلام کند. سلام‌کردن علامت ضعف یا کوچکی نیست. آغازگری در سلام امتیاز بزرگی است و نشانه شخصیت و بزرگواری انسان است و شصت‌ونه برابر پاسخگویی ارزش دارد. این پاداش بزرگ برای پیش‌دستی در سلام، عامل ترویج سلام در جامعه و تشویق انسان‌ها بر سلام‌کردن است.

انسان با سلام‌کردن برای مخاطب خویش، پاکی و رهایی از عیب و عافیت جسمی و روحی را از خداوند درخواست می‌کند. کوتاهی در سلام‌کردن موجب محروم‌شدن از پاداش تقدم در سلام می‌شود. سلام یک اصل اخلاقی در آداب معاشرت در جامعه اسلامی است و باعث نشاط و شادابی و شادمانی است. در جامعه‌ای که افراد در پیش‌گامی در سلام‌کردن مسابقه می‌دهند، حسنات و برکات الهی فراگیر می‌شود. رواج سلام در اجتماع عامل بهبودی روابط اجتماعی و کاهش درگیری‌ها و خشونت می‌شود. سلام دشمنی‌ها و کینه‌ها و ناراحتی‌ها را می‌زداید و روابط بین مسلمانان را سالم می‌کند. با سلام‌کردن، قهر‌ها و قطع رحم‌ها به آشتی و صله‌رحم تبدیل می‌شود.