ترافیک سنگین روی شانه‌های «کوهسنگی»

سعیده ساجدی نیا - وقتی به تاریخچه خیابان کوهسنگی برمی گردیم، نام آن «باغ راه کوهسنگی» بوده است، خیابانی حد فاصل میدان تقی آباد تا بوستان کوهسنگی با ۴ خط عبور خودرو، ۴ مسیر پیاده رو و ۴ردیف درختان چنار کهن سال که از کنار قلعه، باغ الندشت و دیگر باغات مشهد عبور می‌کرده است. مهم‌ترین وسایل نقلیه عبوری در این خیابان تا دهه ۴۰ درشکه بوده است و تا قبل از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ ساختمان تجاری زیست خاور، بیمارستان‌های قائم (عج)، امید، مهر و ۱۷ شهریور مهم‌ترین ساختمان‌های حاشیه خیابان بودند. پس از آن نیز تا دهه ۹۰، ساختمان هایی، چون دادسرا و هتل لاله در حاشیه خیابان سربرآوردند. این در حالی است که در دهه ۹۰ ساخت و ساز و احداث برج نیز در این خیابان بالا گرفت و به این ترتیب بسیاری از ساختمان‌های قدیمی و باغ‌های اطراف این خیابان به برج‌های بلندمرتبه ای، چون برج دوقلوی کوهسنگی، برج الیزه در انتهای ملاصدرا، برج آرمیتاژ، برج مهر کوهسنگی در انتهای کوهسنگی تبدیل شدند. همین‌ها الان باعث شده است خیابان کوهسنگی با وضعیت ویژه‌ای روبه رو باشد، به گونه‌ای که مهم‌ترین معضل آن مسئله ترافیک و نبود جای پارک خودرو متناسب با ظرفیت وسایل نقلیه عبوری در این محدوده است.
در تریبون مردمی این هفته سراغ اهالی خیابان کوهسنگی می‌رویم و پای گله‌های آن‌ها در زمینه ترافیک و کمبود پارکینگ می‌نشینیم.

نبود جای پارک معضل هرروزه
اهالی به وجود ۴ بیمارستان پرمراجعه در خیابان کوهسنگی اشاره می‌کنند و می‌گویند: حجم بالایی از خودرو‌ها و دیگر وسایل نقلیه عبوری در این محدوده به کارکنان بیمارستان ها، بیماران و همراهانشان و در ساعات ملاقات به ملاقات کنندگان اختصاص دارد.
مولایی، یکی از کسبه که مدیر یک دفتر مشاور املاک است، دراین باره می‌گوید: هم محل کارم و هم منزلم در این محدوده است، اما حتی یک بار جای پارک مناسب پیدا نکرده ام. گاهی ممکن است یکی دو ساعت طول بکشد که بتوانیم محلی برای توقف خودرو پیدا کنیم و این حالت، چون معضل هرروزه ماست، علاوه بر اتلاف وقت، فشار روانی زیادی را به ما وارد می‌کند.
او ادامه می‌دهد: درست است که خانه و دفتر کارم هر ۲ در همین خیابان است و اگر بخواهم این مسیر را پیاده بروم، دست کم نیم ساعت از هر طرف در راه هستم و مشکلی از این نظر وجود ندارد، اما به دلیل نوع شغلمان باید ماشین دم دستمان باشد.

جریمه‌های پلیس با لحظه‌ای توقف خودرو
مسائلی را که این مشاور املاک به آن‌ها اشاره می‌کند کاسب‌های حاشیه خیابان کوهسنگی نیز بیان می‌کنند. موسوی، یکی از کسبه قدیمی، در این محدوده می‌گوید: ترافیک کوهسنگی و نبود جای پارک باوجود همه فضایی که شهرداری به پارک حاشیه‌ای اختصاص داده کسب وکار را از رونق انداخته است. ساعت‌ها چشم انتظار آمدن یک مشتری می‌مانیم، اما گاهی روز‌ها ریالی دشت نمی‌کنیم.

تبدیل شدن معابر فرعی به پارکینگ خودرو‌ها
گله‌های کسبه در حالی است که اهالی ساکن در معابر فرعی خیابان کوهسنگی هم از این مشکلات بی نصیب نمانده اند، خودرو‌های در جست و جوی جای پارک داخل کوچه‌ها سرگردان اند و بسیاری از خودرو‌ها در هرجای خالی‌ای که در کوچه‌ها بیابند پارک می‌کنند. برای همین پارک جلوی در پارکینگ منازل به چالشی جدی در این محل‌ها تبدیل شده است.
میرزایی، خانم سالمندی است که با اشاره به تجمع بیشتر مطب‌های پزشکان معروف و آزمایشگاه و مراکز سونوگرافی و... اظهار می‌کند: بار‌ها خواسته ایم از این محل برویم، اما به دلیل سن بالا هنوز نتوانسته ایم جای مناسبی پیدا کنیم. خیلی از همسایه‌های قدیمی هم یا خانه هایشان را اجاره داده اند و از اینجا رفته اند یا فروخته اند و در جای دیگری ساکن شده اند.
او می‌گوید: وضعیت موجود واقعا تحمل ناپذیر شده و مواقعی پیش آمده که شرایط جسمی من یا همسرم اورژانسی بوده است، اما به دلیل پارک خودرویی جلوی خانه، نتوانسته ایم ماشین را برداریم و به درمانگاه برویم و آژانس گرفته ایم.
شهروند دیگری ما را برای بازدید از موانع نصب شده جلوی یکی از پیاده رو‌های روبه روی بیمارستان ۱۷ شهریور می‌برد. می‌گوید: شرایط به گونه‌ای است که اگر این موانع نباشد حتی در پیاده رو‌ها هم ماشین هایشان را پارک می‌کنند. هربار با این موانع برخورد می‌کنند و وسیله نقلیه شان داغان می‌شود. ما هر بار مجبوریم با سیمان موانع را محکم کنیم تا دوباره کنده نشوند. به خدا لحظه‌ای آرامش نداریم و وقتی از پیاده رو رفت و آمد می‌کنیم هم نگران برخورد ماشین هستیم.

سرهنگ حمیدرضا دهنوی
سرپرست پلیس راهور خراسان رضوی:
جابه جایی بیمارستان ها، تنها راه حل ترافیک
در عصر‌های شنبه و چهارشنبه به دلیل مراجعه به مطب پزشکان با پیک ترافیک در محدوده خیابان کوهسنگی و احمدآباد مواجهیم و برای کنترل ترافیک، اعمال قانون راه کار آخر است و در برخی موارد چاره‌ای جز اعمال قانون و حتی انتقال به پارکینگ نداریم. اما اگر مدیریت توسعه شهری به نحو شایسته‌ای انجام می‌شد، الان مشکلاتی که این روز‌ها گریبانمان را گرفته است کمتر بود. ما همیشه می‌گوییم توسعه شهر باید بر اساس محور ترافیکی صورت گیرد. بیمارستان‌ها و تمام مراکز تجاری و مهم باید به پارکینگ مجهز باشند، در حالی که این اصل در احداث بسیاری مراکز رعایت نشده است. اما از زمانی که ۳ ایستگاه قطار شهری در خیابان کوهسنگی شروع به کار کرده، بر روی شرایط ترافیکی تأثیر مثبت گذاشته است و هر چه سیستم حمل و نقل پاک همچون خطوط و ایستگاه‌های مترو و استفاده از دوچرخه توسعه یابد، وضعیت موجود رو به بهبود می‌رود.
معتقدم در کلان شهر مشهد درباره وضعیت ترافیکی و حجم بالای خودرو‌های عبوری در خیابان‌های کوهسنگی و احمدآباد که رانندگان همواره با معضل نبود جای پارک مواجه هستند، باید تصمیم جدی مدیریتی گرفته شود و با توجه به تجمع مطب و ساختمان پزشکان و نیز فعالیت ۴ بیمارستان مهم در این محدوده به نظر می‌رسد ضرورت انجام یک جابه جایی وجود دارد تا به این ترتیب تقاضای ورود به این خیابان کاهش یابد، زیرا در غیر این صورت راه گریزی از بار ترافیکی وجود ندارد.

دکتر حمیدرضا اسلامی
معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی مشهد:
تراکم بیمارستان‌ها را از یک نقطه خارج می‌کنیم
با تعامل خوبی که با شهرداری داشته ایم، دانشگاه در برخی موارد این مشکل را حل کرده است. برای نمونه در محدوده چهارراه دکترا به عنوان یکی از نقاطی که نبود یا کمبود جای پارک خودرو برای بیماران بیمارستان امام رضا (ع) و مراجعان مطب‌ها ایجاد مشکل کرده بود، ساخت پارکینگ در داخل بیمارستان امام رضا (ع) بار ترافیکی این محدوده را تا حد زیادی کاهش داده است. در حقیقت مراکز مهم و بیمارستان‌ها در نقاط مرکزی و پرتراکم شهر واقع شده است و به همین دلیل علوم پزشکی از چند سال قبل برای خارج کردن این تراکم وارد عمل شد. در این راستا چند مجموعه زمین برای استفاده بیمارستان‌ها پیشنهاد شده بود که دانشگاه نپذیرفت و مراکز درمانی را به نقاطی از شهر منتقل کرد که ترافیک زیادی ندارند و بر همین اساس بیمارستان اکبر (ع) در شهرک دانش و سلامت ساخته شد. همچنین قرار است بیمارستان امداد و نجات مشهد نیز به این محدوده منتقل شود. همچنین دفتر فنی دانشگاه در حال انجام مطالعات درباره وضعیت ترافیکی اطراف بیمارستان ‎هاست، اما موضوع به همین سادگی هم نیست و باید توجه داشت که برای ساخت پارکینگ، به وجود فضای کافی نیاز است. برای نمونه بیمارستانی مانند «امید» تمام فضای فیزیکی اش زیر بناست و جایی برای ساخت پارکینگ ندارد، اما دست کم برای بیمارستان قائم (عج) چنانچه شهرداری مشارکت و تفاهم کند، متقاضی پارکینگ برای رفاه حال مردم و بیماران هستیم. علاوه بر این با توجه به ساخت ساختمان‌های بلندمرتبه در حاشیه کوهسنگی و احمدآباد پیشنهاد می‌کنیم شهرداری دادن مجوز را منوط به ساخت چندطبقه پارکینگ کند.

هادی عطارزاده طوسی، مدیر عامل سازمان حمل و نقل ترافیک مطرح کرد:
برنامه مدیریت شهری برای تبدیل شدن کوهسنگی به پیاده راه
امکان احداث پارکینگ در هر نقطه شهر وجود ندارد و این در حالی است که طبق قانون، بیمارستان‌ها و مراکز عمومی باید برای خودشان پارکینگ تهیه کنند که این اتفاق نیفتاده است. با این حال با توجه به احداث پارکینگ مشارکتی برای بیمارستان امام رضا (ع) که بار ترافیکی آن محدوده را کاهش داد، با بیمارستان قائم (عج) نیز وارد مذاکره شدیم که هنوز به پاسخ مثبتی دست نیافته ایم.
در این میان ۳ ایستگاه الندشت، کوهسنگی و انتهای بوستان کوهسنگی مربوط به خط ۲ قطار شهری برای کاهش بار ترافیکی این خیابان احداث شد و اکنون فعال است. از سوی دیگر در محدوده مورد نظر ۳ پارکینگ عمومی کوهسنگی، زیست خاور و ابن سینا در حال ارائه خدمات هستند. ضمن اینکه پارکینگ خیابان پرستار با ظرفیت ۲۵۰ خودرو هم به زودی شروع به کار خواهد کرد. اما در برنامه درازمدت شهرداری و در راستای توسعه حمل ونقل پاک، قرار است معبر کوهسنگی به پیاده راه تبدیل شود که البته زمان اجرایی شدن آن هنوز مشخص نیست.

دکتر حمید داستانی، مدیر درمان اداره کل تأمین اجتماعی خراسان رضوی:
زمینی برای پارکینگ نداریم، اما از هر راهکاری استقبال می‌کنیم
متأسفانه کمبود جای پارک و نداشتن پارکینگ مشکل بزرگی است که همه ما را درگیر کرده، زیرا در فضای بیمارستان نهایت ۲۰ تا ۳۰ خودرو جا می‌گیرد و بیشتر ماشین‌های پارک شده در مقابل و اطراف بیمارستان ۱۷ شهریور متعلق به کارکنان بیمارستان است که سرقت‌های زیادی هم از داخل خودروهایشان انجام می‌شود. این بیمارستان در سال ۴۷ ساخته و بخش دیگری در سال ۷۵ به آن اضافه شده و دیگر زمینی باقی نمانده است که امکان احداث پارکینگ در آن باشد. این در حالی است که به دلیل قدیمی بودن سازه ساختمان بیمارستان امکان گودبرداری نیز وجود ندارد. وجود ساختمان اسناد پزشکی استان در کوچه کناری بیمارستان نیز بر حجم تردد و رفت و آمد‌ها افزوده، به گونه‌ای که پیش از این پیگیر پارکینگ‌های مکانیزه شدیم که بیان کردند شهرداری جلوی فعالیت این پارکینگ‌ها را گرفته است و مجوز جدید هم نمی‌دهد. با این حال اگر مدیریت شهری راهکاری در این باره بدهد، استقبال می‌کنیم تا هم مشکل مردم و هم همکاران ما رفع شود.

محمدمهدی اسدی، مدیرعامل شرکت ترافیک هوشمند الیت:
احداث پارکینگی با ظرفیت ۲۵۰ خودرو
پارکینگی با ظرفیت بیش از ۲۵۰‌دستگاه خودرو در خیابان پرستار ۳ در حال آماده‌سازی است که بیشتر مورد استفاده مراجعان مطب‌ها و ساختمان‌های پزشکان و بیمارستان‌ها قرار خواهد گرفت. ما چند نقطه را در شهر مشخص کرده‌ایم که به صورت کوتاه‌مدت و با هر‌شیوه‌ای که بتوانیم معضل جای پارک را حل کنیم، وارد عمل شویم. این مناطق محدوده‌های احمدآباد و سجاد و بافت پیرامونی حرم مطهر هستند و در این میان خیابان کوهسنگی به عنوان یک نقطه بحرانی از این نظر مطرح نیست، زیرا علاوه بر اینکه نزدیک به ۵۰۰ جای پارک حاشیه‌ای دارد، ۲ پارکینگ مجتمع زیست خاور و بوستان کوهسنگی با ظرفیت ۲۰۰۰ جای پارک در ابتدا و انتهای این خیابان در اختیار شهروندان است.
این در حالی است که راه‌اندازی ۲ ایستگاه خط ۲ قطار‌شهری در خیابان کوهسنگی نیز از حجم رفت‌وآمد‌ها کاسته است و آمار‌های ارائه‌شده از سوی مدیرعامل قطار‌شهری مشهد مبنی بر اینکه ۵۰۰۰ مسافر درون‌شهری روزانه از طریق ایستگاه قطار‌شهری الندشت طی مسیر می‌کنند، گواه این ادعاست که سیاست‌های توسعه حمل‌و‌نقل عمومی و پاک جواب داده، ضمن اینکه در هر نقطه‌ای نه امکان دارد و نه قرار است پارکینگ ساخته شود.
با‌این‌حال ساز‌و‌کار آیین‌نامه‌ای را برای شورای شهر آماده و ارسال کرده‌ایم که در قالب آن امکان استفاده مشترک از پارکینگ‌های مجتمع‌های تجاری برای عموم فراهم شود و در صورت تصویب، سال آینده فاز نخست آن در محدوده مرکزی شهر اجرایی خواهد شد. اما این مسئولیت کسر پارکینگ بیمارستان‌ها و مراکز فعال دیگر در خیابان کوهسنگی را نفی نمی‌کند و قرار نیست شهرداری همه این کسری‌ها را جبران کند. در‌عین‌حال با نگاه همکاری و مشارکت حاضریم تا زمان ساخته شدن پارکینگ عمومی یا پارکینگ‌های مکانیزه برای بیمارستان‌های بدون پارکینگ مانند قائم، فضایی در اختیار قرار دهیم.