پسماند‌های شیشه‌ای که از سنگین‌ترین مواد زائد جامد شهری هستند، کاربرد‌های زیادی دارند به‌طوری که در همه صنایع، از شیشه نوشیدنی‌ها تا صفحات نمایش و بُرد‌های الکتریکی و حتی داروسازی، استفاده از آن‌ها فراگیر شده است.
سمیرا شاهیان| شهرآرانیوز، امروزه کمتر کاری است که با تولید زباله همراه نباشد، برای نمونه وقتی سفارش تلفنی می‌دهیم تا غذای دلخواهمان را با پیک ارسال کنند، خرید می‌کنیم، میوه می‌خوریم، چای دم می‌کنیم و ... در حال تولید زباله هستیم. تولید زباله با زندگی روزمره ما پیوندی تنگاتنگ دارد و تنها کاری که برای برون‌رفت از این شرایط از دستمان برمی‌آید کم کردن زباله‌ها و تفکیک آن‌ها در مبدأ است. در این میان، شیشه‌ها سهم زیادی از زباله‌های تولیدی ما را به خود اختصاص می‌دهند. موادی که قابلیت بازیافت دارند و می‌توانند دوباره در چرخه مصرفمان قرار بگیرند.
پسماند‌های شیشه‌ای که از سنگین‌ترین مواد زائد جامد شهری هستند، کاربرد‌های زیادی دارند به‌طوری که در همه صنایع، از شیشه نوشیدنی‌ها تا صفحات نمایش و بُرد‌های الکتریکی و حتی داروسازی، استفاده از آن‌ها فراگیر شده است.
جداسازی زباله‌های خانگی مانند شیشه‌ها به‌منظور بازیافت، کار دشوار و پیچیده‌ای نیست، فقط نیاز به کمی توجه و برنامه‌ریزی دارد که قصد داریم در مطلب پیش‌رو بیشتر درباره آن صحبت کنیم.
کاربرد‌های سه نوع عمده شیشه تولیدی جهان
شیشه سودالایم
در و پنجره ساختمان خودرو، بطری و...
شیشه بوروسیلیکات
ظروف آزمایشگاهی، صنعتی و آشپزخانه
شیشه کریستال
طراحی داخلی، ویترین‌ها و ظروف کریستال
شیشه‌های خاص
لعاب‌ها، شیشه‌های آب‌بندی و اتصال، شیشه‌های فسفاتی، شیشه کالکوژنایدی، شیشه اپال، شیشه سیلیسی و … از انواع دیگر شیشه‌ها هستند که هرکدام کاربرد ویژه‌ای دارند.
۲ دسته‌بندی
شیشه‌ها به دو دسته شیشه تخت (فلوت) و ظروف (نگهدارنده، بطری و …) دسته‌بندی می‌شوند.
۱.۰۰۰.۰۰۰ سال
حدود یک میلیون سال طول می‌کشد تا مواد شیشه‌ای در محیط زیست، کامل از بین بروند. همین مواد در داخل زمین‌های دفن زباله به زمان بیشتری برای تجزیه نیاز دارند.
۲ محصول شیشه‌ای
جار و بطری، دو محصول اصلی صنعت تولید ظروف شیشه‌ای محسوب می‌شوند. جار به ظروف دهان گشاد ازجمله شیشه‌های مربا، ترشی، انوع رب و خیارشور و بطری نیز به محصولات دهانه باریک اطلاق می‌شود.
شیشه‌های بازیافت‌شدنی
- شیشه‌های حاوی غذا و نوشیدنی
- بطری‌های سبز و قهوه‌ای نوشابه، ماءالشعیر و آب
- ظروف دهانه گشاد شیشه‌ای
شیشه‌های بازیافت‌نشدنی
حباب لامپ‌های روشنایی، شیشه شکسته پنجره‌ها، شیشه شکسته جلو خودروها، ظرف‌های پیرکس، شیشه‌های آزمایشگاهی و طبی، آینه و شیشه‌های لعابی مانند کریستال، شیشه تلویزیون و شیشه‌های سرامیکی
۲ دلیل
شیشه‌های شکسته به دو دلیل، زباله و از چرخه بازیافت خارج می‌شوند:
نخست: این شیشه‌ها از لحاظ ایمنی برای کارگرانی که باید آن‌ها را روی نوار نقاله دست‌کاری کنند، خطرناک هستند.
دوم: نوع شیشه ساخته شده به‌منظور بازیافت، قابل شناسایی نیست. شیشه‌های مورد استفاده در آینه‌ها، بادگیر‌ها و ظروف نگهداری مواد غذایی از مواد شیمیایی مختلف و در فرآیند‌های متفاوت تولید می‌شوند. از همین‌رو نمی‌توان انواع مختلف شیشه را از یک راه بازیافت کرد.
بسته‌بندی شیشه‌های شکسته
قرار دادن شیشه‌های شکسته در جعبه یا کارتنی که در روی آن با خط درشت یا برچسب بزرگ نوشته شده باشد «شیشه شکسته» یک راه ایمن برای دفع چنین زباله‌هایی است.
۱۵مرتبه
شیشه‌های معمولی را می‌توان چندین بار بازیافت کرد. برای نمونه هر بطری نوشابه برای مصرف خانگی تا پانزده بار بازیافت می‌شود. از طرفی قیمت تمام شده شیشه‌های بازیافتی از شیشه‌های نو، کمتر است.
کیفیت بازیافت بطری شیشه‌ای بر خلاف بطری پلاستیکی بالا‌تر است.
یک درصد از کل انرژی صنعت صرف تولید شیشه می‌شود و به دمایی بین ۱۴۰۰ تا ۱۶۰۰ درجه سانتی‌گراد نیاز است.
۹۰ %
سودالایم بیش از ۹۰ درصد شیشه تولیدی جهان را به خود اختصاص داده است و معمول‌ترین و پرمصرف‌ترین شیشه‌ای است که وجود دارد.
۵۱ %
بیش از نیمی از شیشه دنیا را کشور چین با ۵۱درصد سهم، تولید می‌کند.
۵ %
شیشه، ۵درصد از اجزای خشک موجود در پسماند‌های شهری مشهد را تشکیل می‌دهد.
۲۰ %
حدود ۱۱درصد از ۲ هزار تن پسماند تولیدی هر شبانه‌روز، در مشهد، تفکیک می‌شود که از این مقدار حدود ۲۰درصد قابلیت بازیافت دارد.
۱۰۰۰ سال
قدمت استفاده از شیشه به هزار سال قبل می‌رسد.
۱۰۰۰کیلوگرم مواد معدنی
بازیافت یک تن شیشه برابر با صرفه‌جویی در مصرف یک تن مواد معدنی است.
۲.۰۰۰.۰۰۰ تن
ایران با تولید ۲میلیون تن انواع شیشه در سال، بیش از نیم‌درصد از تولید جهانی را به خود اختصاص داده است.
دهه ۷۰
کشورمان با راه‌اندازی چند کارخانه شیشه‌سازی در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ در این زمینه به خودکفایی رسید.
مزیت صنعت شیشه
معادن مواد اولیه شیشه در ایران وجود دارد و همه این مواد با سهولت و قیمت پایین در دسترس است که این موضوع نخستین و مهم‌ترین مزیت صنعت شیشه محسوب می‌شود.
۲ بشکه نفت
به‌ازای هر تن شیشه بازیافتی، ۹۰ گالن یعنی بیش از ۲ بشکه نفت ذخیره می‌شود.
۲.۲۰۰.۰۰۰ کیلوگرم
ایران سالیانه با تولید ۲.۲ هزار تن انواع شیشه، یکی از تولیدکنندگان اصلی شیشه، این فرآورده صنعتی در جهان است.
۷۵ سال
تولید صنعتی شیشه ۷۵ سال قبل آغاز شده است.
کاربردی‌ترین
شیشه یکی از کاربردی‌ترین ساخته‌های بشر است و دستگاه بازیافت شیشه در صنایع مختلف، از ریخته‌گری تا ساخت سنباده، کاربرد دارد.
توصیه‌هایی برای جداسازی زباله‌های شیشه‌ای
- تا حد امکان از بطری‌ها و قوطی‌ها، دوباره در خانه استفاده کنید؛ برای نمونه در بطری‌ها قلمه گیاه بگذارید یا در محفظه‌های شیشه‌ای حبوبات بریزید.
- اگر مایل به استفاده دوباره از شیشه‌ها نیستید، شرکت‌هایی هستند که شیشه‌ها را از شما می‌خرند و می‌توانید شیشه‌های خود را به آن‌ها بفروشید.
- هرگز زباله‌های شیشه‌ای را با دیگر پسماند‌ها در یک محل نریزید.
- برای جمع‌آوری زباله‌های شیشه‌ای، یک سطل مخصوص کنار بگذارید.
- زمان جداسازی پسماند‌های شیشه‌ای برچسب و در روی بطری‌های شیشه‌ای را از آن‌ها جدا کنید.
- در بازیافت شیشه یکی از مهم‌ترین کارها، جلوگیری از شکستن ظرف‌ها و بطری‌های شیشه‌ای است.
- برای جلوگیری از شکستن شیشه‌ها کافی است چند ورق روزنامه در کف سطل زباله بگذارید. البته در زمان تحویل به مراکز بازیافت باید مواد غیرشیشه‌ای را از شیشه‌ها جدا کنید.
- شیشه‌ها را از فاصله دور به سمت سطل‌های زباله و تفکیک پرتاب نکنید.
- اگر علاقه دارید راهی مفید برای استفاده دوباره از شیشه‌ها بیابید با مغازه‌های تعمیر بادگیر، قالب‌ساز‌های محلی و مدارس هنری تماس بگیرید، چون ممکن است آن‌ها نیازمند شیشه‌ها و حتی تکه‌های بزرگ شیشه‌های شکسته باشند.
راهکار‌هایی برای جداسازی بیشتر پسماند‌های شیشه‌ای
- استفاده از رسانه‌ها به‌ویژه تبلیغات تلویزیونی
- آموزش جداسازی و جمع‌آوری شیشه‌ها به شهروندان
- طراحی سطل‌های چندقسمتی تفکیک زباله
- جای‌گذاری سطل‌های مخصوص جمع‌آوری شیشه در مغازه‌ها و مراکز تولید شیشه
- قراردادن سطل‌های مخصوص جمع‌آوری شیشه‌های نوشابه و ... در رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها و مدرسه‌ها
بازیافت شیشه، چرا؟
- کیفیت شیشه بازیافتی، شبیه کیفیت شیشه‌ای است که از ابتدا با مواد خام ساخته شده است.
- بازیافت شیشه مقرون به صرفه است و از قیمت مصرف آن می‌کاهد.
- بازیافت شیشه به ذخیره انرژی و حفظ محیط زیست کمک می‌کند.
- استفاده از شیشه بازیافتی سبب ذخیره صد‌ها هزار تن ماده خام اولیه در هر سال می‌شود. از این‌رو نیاز به استخراج ماده خام، کمتر و زیبایی مناطق اطراف شهر‌ها حفظ می‌شود.
- بازیافت شیشه سبب اشتغال‌زایی می‌شود.
- از خرده‌هـای شیـشه در کارخانه بازیافت می‌توان در دیگر فرآینـدهای صنعتی، مانند تهیه آسفالت، عایق پشم شیشه و فایبرگلاس استفاده کرد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
