مشهد میزبان طرح «زندان ترمیمی» می‌شود

به گزارش شهرآرانیوز، «به نظر می‌رسد رویکرد اصلاح و درمان که هدف کارکردی زندان تلقی می‌شود، اثربخشی‌اش را از دست داده است و به تعبیری دیگر، زندان‌ها آن‌گونه که انتظار می‌رفت، قدرت اصلاح، درمان و بازپروری زندانی را ندارند.» این اظهارنظر دبیر کارگروه وکلای ترمیمی در مشهد است که در ادامه هم از لزوم اجرای فرایند «زندان ترمیمی» در مشهد گفته است؛ طرحی که به گفته علی ادبی، نخستین‌ بار در کشور و به‌صورت آزمایشی در مشهد در حال اجراست.

پیشینه شروع فعالیت کارگروه وکلای ترمیمی در مشهد به سال ۱۳۹۸ برمی‌گردد؛ زمانی که این کارگروه نخستین‌بار در کشور با کمک دستگاه قضا در مشهد راه‌اندازی شد تا این موضوع راهی برای کاهش شمار پرونده‌های ورودی به دستگاه قضا باشد. این کارگروه از همان ابتدا با ۲۰۰ عضو ثابت شروع‌به‌کار کرد و این تعداد همچنان تغییری نکرده است، اما گره‌های زیادی با دست این وکیل‌ها بدون نیاز به دادگاه باز شده است.

زندان‌بانی ترمیمی

ادبی در گفتگو با خبرنگار شهرآرا، با اشاره به اینکه زندان ترمیمی به معنای اداره زندان و زندان‌بانی با رویکرد ترمیمی است، اظهار کرد: در گام اول این فرایند، پانزده وکیل معرفی شده و مجوز ورود و خروج به زندان را دریافت کرده‌اند. در گام دوم نیز ۴۸ وکیل در این حوزه برای زندان مشهد و پنج وکیل برای زندان سبزوار معرفی شده‌اند که در حال بررسی هستند.

او ادامه داد: زندان ترمیمی به‌دنبال استفاده از ابزار‌ها و راهکار‌هایی برای جلوگیری از تکرار جرم، اداره امور زندان به شیوه‌های مشارکتی و مداخله فرد زندانی در موضوع است تا خود فرد در جبران خسارت پیش‌قدم شود. البته زندان ترمیمی برخی ویژگی‌های حمایتی نیز مانند مشارکت سمن‌ها، مشاوران و مددکاران را نیز دارد که می‌تواند در کنار کارکرد‌های قبلی زندان، به اصلاح، درمان، جلوگیری از تکرار جرم و اثربخشی فرایند زندان کمک کند.

کارکرد وکلای ترمیمی

ادبی کارکرد وکلای ترمیمی در زندان را شامل سه بخش دانست و افزود: به زندانیانی که امکان استفاده از ارفاقات قانونی را دارند، کمک می‌شود تا با استفاده از این موضوع‌ها، آزادسازی‌شان در دستورکار قرار گیرد. برای زندانیانی که محکوم مالی هستند یا باید دیه پرداخت کنند، با استفاده از سمن‌ها و حمایت‌های بیرون از زندان سعی در جبران خسارت زندانی می‌شود. کارکرد سوم نیز صلح و سازش است که در آن پرونده‌ها برای دریافت رضایت شاکی مداخله می‌کنیم.

به گفته دبیر کارگروه وکلای ترمیمی در مشهد، این کارگروه، گروه هدف ویژه‌ای در زندان را در نظر نگرفته است و وکیلان در کنار مددکاران در بند‌های زندان حاضر می‌شوند تا زندانیانی که نیاز به حمایت‌های قانونی و خدمات حقوقی دارند، بتوانند از ظرفیت حضور آن‌ها بهره ببرند. ضمن کمک به آزادسازی زندانیان جرائم غیرعمد، زندانیانی را شناسایی می‌کنیم که ملاقاتی نداشته‌اند و به تعبیری طرد شده‌اند. حضور وکیلان برای این افراد نیز جنبه حمایتی دارد. زندان زنان نیز از این امر مستثنا نیست و بانوان وکیل در این بند‌ها هم حضور دارند.

گام بعدی؛ کانون اصلاح و تربیت

ادبی معتقد است دستورکار آینده وکلای ترمیمی، مداخله و کمک در کانون اصلاح و تربیت است. زیرا در این کانون با نوجوانان بزهکاری روبه‌رو هستیم که اگر برنامه ویژه‌ای برای آن‌ها نداشته باشیم، شاهد بازگشتشان خواهیم بود یا دچار تکرار جرم می‌شوند.
او تصریح کرد: این موضوع نیز برای حساس‌سازی مدیران و افکار عمومی درباره بزهکاری نوجوانان در دستورکار قرار دارد.