گیاهان دارویی؛ بهترین گزینه برای کشت در خراسان رضوی

به گزارش شهر آرانیوز، در سال‌های اخیر شاهد کمبود بارش در کشور و استان خراسان رضوی بوده‌ایم؛ به طوری که همین امروز اعلام شد استان خراسان رضوی کم‌بارش‌ترین استان کشور در سال گذشته بوده است. 

از همین رو، کشت گیاهان دارویی به دلیل نگهداری آسان، مصرف اندک آب، ارزش اقتصادی و ارز آوری بالای آن و قابلیت کشت در اراضی خرد و اراضی کوهپایه‌ای و زود بازده بودن نسبت به گیاهان زراعی و باغی دیگر گزینه‌ی بسیار مناسبی برای کشت هستند.

بر طبق آخرین آمار تعداد گونه‌های گیاهی ایران در حدود ۸۰۰۰ گونه گزارش شده که در این میان بیش از ۲۳۰۰ گونه دارای خواص دارویی هستند.

حجم تجارت جهانی گیاهان دارویی در سال ۱۹۹۶ میلادی، ۶۰ میلیارد دلار و در سال ۲۰۱۰ میلادی ۱۰۰ میلیارد دلار گزارش شده است. بانک جهانی  برای سال ۲۰۵۰ میلادی درباره گردش مالی و تجارت جهانی گیاهان دارویی حدود ۵۰۰۰ میلیارد دلار را پیش بینی کرده است.

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، امروزه بیش از ۸۰ درصد از مردم جهان، برای درمان بیماری‌ها به گونه‌ای از دارو‌های گیاهی استفاده می‌کنند.

با توجه به افزایش روز افزون جمعیت و نیاز‌های بهداشتی و درمانی، تغییر‌های اقلیمی و بروز خشکسالی، تولید گیاهان دارویی به صورت کشت آبی و دیم ضرورت دارد. مشکلی که امروزه در بخش کشاورزی داریم، مصرف سموم و کود‌های غیر استاندارد است، اما در دنیا برای مبارزه با آفات محصولات کشاورزی از گیاهان دارویی استفاده می‌شود.

همچنین عوارض مصرف دارو‌های شیمیایی در گذر زمان، بشر را به مصرف دوباره گیاهان دارویی ترغیب کرد.

در ادامه حتما بخوانید خراسان رضوی، کم بارش‌ترین استان کشور | کاهش ۶۸درصدی بارش در مشهد

استان خراسان رضوی به دلیل برخورداری از آب و هوای خاص و موقعیت جغرافیایی ویژه آن، شرایطی مطلوب و مناسب را برای رشد برخی گونه‌های خاص و ویژه‌ی گیاهان دارویی فراهم آورده است، به همین دلیل می‌توان این استان را نقطه‌ای استراتژیک در علم طب سنتی به شمار آورد.

۳۷ درصد سطح زیر کشت گیاهان دارویی کشور در خراسان رضوی متمرکز شده است همچنین  گیاهان دارویی خراسان رضوی به بیش از ۴۰ کشور  دنیا صادر می‌شود. از جمله اقداماتی که جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی در بحث حمایت از الگوی کشت انجام داده، ترویج توسعه کشت گیاهان دارویی به صورت نشا به‌دلیل صرفه‌جویی در مصرف آب است.

دو گیاه دارویی مناسب کشت در استان خراسان رضوی

-زعفران (طلای سرخ)

زعفران که معروف‌ترین سوغات خراسان است، گران قیمت‌ترین ادویه جهان و با ارزش‌ترین گیاه دارویی جهان است که در استان خراسان رضوی به عمل می‌آید.

 استان‌های خراسان رضوی و جنوبی با سهمی ۸۵ درصدی، بیشترین سهم در تولید زعفران ایران را دارا هستند.

زعفران شهر قاین (قاینات) یکی از با کیفیت‌ترین زعفران‌های تولیدی کشور به شمار می‌آید. همچنین زعفران گناباد به دلیل کاشت به روش سنتیز و آبیاری با آب قنات‌ها به عنوان میراث جهانی کشاورزی در فائو ثبت شده‌است.

زعفران گیاهی است که از نظر نیاز آبی، برای مناطق خشک و نیمه خشک که با کمبود آب مواجه می‌باشند بسیار مطلوب است، زیرا پیاز‌های زعفران از نیمه اردیبهشت ماه که بارندگی‌های بهاره قطع می‌شود، یک خواب ۵ ماهه را طی کرده و نیاز به آبیاری ندارند.

زعفران می‌تواند حداکثر دمای +۴۰ درجه سانتی گراد در تابستان و -۴۰ درجه سانتی گراد در زمستان را تحمل کند. در مناطقی که زمستان‌های سرد و همراه با بارندگی و تابستان‌های گرم و خشک وجود دارد مناسب کشت زعفران است.

در طب سنتی، زعفران دارای طبع گرم و خشک است که به عنوان مسکن، خلط آور و ضد افسردگی و....کاربرد دارد.

-زیره سبز (طلای سبز)

زیره سبز از جمله گیاهانی است که نیاز آبی کمی دارد و مقاومت این گیاه به شوری آب و خاک بالا می‌باشد. البته بهترین عملکرد را در خاک‌های شیرین و با آب‌های شیرین دارد.

یکی از مزیت‌های کشت زیره سبز در مناطق خشک نیاز آبی کم گیاه می‌باشد. زمانی که این گیاه در پاییز کشت شود بیشترین نیاز آبی گیاه از نزولات جوی تامین خواهد شد، و با چند آبیاری می‌توان محصول قابل قبولی از مزرعه برداشت کرد.

با توجه به کمبود آب و منابع آبی و لزوم به کارگیری روش‌های نوین آبیاری، در سال‌های اخیر کشاورزان اقدام به آبیاری مزارع کاشت زیره با استفاده از نوار‌های آبیاری تیپ نموده اند که  در این روش مقدار قابل توجهی در مصرف آب صرفه جویی می‌شود.

طبق آخرین آمار ۶۰ درصد سطح زیر کشت گیاهان دارویی در استان خراسان رضوی معادل ۱۱ هزار  و ۵۰۰ هکتار به کشت زیره اختصاص دارد.

طبق گزارش‌ها شهرستان‌های داورزن، بردسکن، سبزوار، خوشاب، کلات، بجستان، تایباد، تربت جام، جغتای، مشهد و گناباد از مراکز عمده تولید گیاهان دارویی در این استان هستند.

زیره یکی از مهمترین اقلام صادراتی گیاهان دارویی و مورد توجه بازار‌های خارجی است. زیره، گیاهی مقاوم در برابر آفات است و شرایط اقلیمی مناسب شهرستان خوشاب: خنکی هوا، نیاز آبی کم زیره، دوره رشد کوتاه و خواص دارویی زیره از مهمترین عوامل رغبت کشاورزان خوشاب به کشت این محصول است.

طبیعت زیره سبز گرم و خشک است. این گیاه دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی بسیار زیاد است.

از جمله خواص زیره سبز می‌توان به افزایش دهنده شیر مادران باردار، ضدتومور، برطرف کردن سو هاضمه، کمک به کاهش وزن و لاغری ودرمان برونشیت اشاره کرد.